’Ook in het zuiden van Gaza beginnen we hongersnood te zien bij kinderen’

„Onbeschrijflijk” noemt Meinie Nicolai, directeur van de internationale hulporganisatie Artsen zonder Grenzen (AzG) in Brussel, het geweld en de honger in Gaza als gevolg van de Israëlische belegering. Nicolai is net terug van een twee weken durend verblijf in Gaza, waar ze ziekenhuizen en een kliniek bezocht.

Opgeleid als verpleegkundige, werkt Nicolai (1959) al dertig jaar voor AzG en is ze in veel conflictgebieden geweest. Het Brusselse hoofdkwartier van AzG opereert sinds 2018 in Gaza, vertelt ze telefonisch vanuit België.

Op 13 oktober, enkele dagen na het begin van de oorlog, kwam het Israëlische evacuatiebevel voor het noorden van Gaza. Ook ziekenhuizen kregen 24 uur om te evacueren. Nicolai sprak zich in een videoboodschap uit en noemde het bevel „een aanval op de medische zorg en de menselijkheid”. Noodgedwongen verliet een deel van de medewerkers van Artsen zonder Grenzen Gaza-Stad, maar sommige Palestijnse medewerkers bleven bij hun patiënten.

Sindsdien werkt de organisatie in het Al-Aqsaziekenhuis in Deir al-Balah, in het midden van de Gazastrook, en het Al-Najjar ziekenhuis in het zuidelijke Rafah, waar ze zich onder meer toelegt op wondverzorging en het bestrijden van wondinfecties. In een kliniek in Rafah geven medewerkers basale gezondheidszorg.

Hoe is de situatie in het zuiden?

„Meer dan een miljoen mensen zijn samengepakt, in Rafah en in al-Mawasi langs de kust van Khan Younis. Het was koud toen ik er was, en er is niet genoeg eten, water, en medische zorg. Naast het gebrek aan voorzieningen heb ik vooral gemerkt dat mensen helemaal geen perspectief hebben. Onze eigen medewerkers zijn ook hun huizen kwijtgeraakt en verblijven in schuilplaatsen in het zuiden. Ze wachten in angst een mogelijk grondoffensief in Rafah af en kunnen nergens heen.”

Wat zag u in de ziekenhuizen?

„Het is een chaos. De spoeddiensten zijn overbelast door de vele gewonden. Er liggen patiënten in de gangen. De directeur van het al-Aqsaziekenhuis vertelde me dat er niet voldoende materiaal is om te steriliseren. Het laboratorium kan nauwelijks onderzoek doen. In zowel het Al-Aqsa als Al-Najjarziekenhuis heb ik de dialyse-afdeling bezocht, waar patiënten met nierfalen meerdere keren per week een levensreddende behandeling nodig hebben waarbij bloed wordt gefilterd. Door de overbelasting en beperkte beschikbaarheid van machines zijn die behandelingen nu tot het minimum gereduceerd. Een patiënt zei tegen mij: ‘Wat doet de wereld? Ik lig hier, en moet veel meer dialyse krijgen. Ik zal langzaam sterven.’”

Lees ook ‘Voor Gazanen met brandwonden zijn er geen pijnstillers of zalf’

In het noorden van Gaza zijn de afgelopen weken zeker twintig kinderen overleden door ondervoeding en uitdroging. Welke gevolgen van de honger zag u in het zuiden?

„Ook in het zuiden beginnen we een situatie van hongersnood te zien, met name bij kinderen. Wij gebruiken in onze kliniek een simpele techniek waarbij de omvang van de bovenarm van een kind wordt gemeten met een bandje. Kinderen tot vijf jaar hebben namelijk een min of meer standaard armomvang. Daar hebben we tot nu toe al een aantal ‘rode’ gevallen gezien. Het is een indicatie dat er iets zeer ernstigs aan de hand is. En dit zijn alleen nog maar de kinderen die in onze kliniek komen.”

Wat zijn de belangrijkste belemmeringen die Artsen zonder Grenzen ondervindt in Gaza op dit moment?

„De bevoorrading is een groot probleem. Er moet een staakt-het-vuren komen om fatsoenlijk werk te kunnen doen, want het is op dit moment onmogelijk. Maar het grootste probleem is de veiligheid van onze medewerkers. Het is nergens veilig in Gaza. Wij geven aan het Israëlische leger alle coördinaten door van de gebouwen waarin wij werken en de schuilplaatsen van onze medewerkers. Toen ik er was is er alsnog, zonder waarschuwing, door een kolonne tanks op een gebouw geschoten waarin familieleden van onze medewerkers verbleven. Twee van hen werden gedood en zeven raakten gewond.”

Er moet een staakt-het-vuren komen om fatsoenlijk werk te kunnen doen, want dat is op dit moment onmogelijk

Hoe zou u de situatie in Gaza vergelijken met andere conflictgebieden of oorlogen waar u bent geweest?

„Ik heb veel oorlogen, hongersnoden, en natuurrampen gezien. Wat deze situatie uitzonderlijk maakt, is het feit dat Gaza totaal belegerd is en de bevolking nergens naartoe kan. Israël beslist als belegerende macht wat er naar binnen en naar buiten gaat qua voedsel en medische hulp. Je kunt mensen toch geen eten en drinken onthouden? Het gaat alles te boven. Bovendien vinden er aanvallen op medische voorzieningen plaats op een schaal die ik nog nooit eerder heb gezien.”

Delen Mail de redactie