Ontwerper van gebeeldhouwde pakken voor powervrouwen

Twintig jaar geleden nam Manfred Thierry Mugler afscheid van zijn modemerk. Maar dat wil niet zeggen dat hij onzichtbaar was geworden. Hij maakte theaterkostuums voor Beyoncé en het Cirque du Soleil, had zijn eigen revueshow, de Mugler Follies, kleedde Kim Kardashian en Lady Gaga aan, en Couturissime, zijn overzichtstentoonstelling, reisde de wereld rond. „De mode heeft mij weer nodig!”, verklaarde hij in 2019, toen die expositie de Kunsthal in Rotterdam aandeed. Hij vond dat hedendaagse ontwerpers te vaak vergaten dat mode ook om schoonheid gaat. „Mode is geen artistieke expressie meer. Het gaat nu te veel over politiek. Waarom zou je mode daarvoor gebruiken?”

De mode moet het zonder hem doen. Zondag 23 januari overleed hij, 73 jaar oud. De doodsoorzaak was op moment van schrijven nog niet bekend.

Lees ook dit interview met Manfred Thierry Mugler: ‘De mode heeft mij weer nodig!’

Mugler, tot een paar jaar geleden Thierry Mugler – Manfred voegde hij toe toen hij in het begin van dit millennium naar Berlijn verhuisde – was een van de bepalende modeontwerpers van de jaren tachtig. Het voor dat tijdperk typerende silhouet – brede schouders, smalle taille, rechte rok – bracht hij tot grote hoogten. Zijn mantelpakken waren gestroomlijnd, gebeeldhouwd bijna; powerdressing is bijna een understatement voor Muglers stijl. Zijn modellen zagen eruit als superheldinnen – zorgvuldig gekapt, zwaar opgemaakt, een zelfverzekerde blik in de ogen – zijn shows waren onvergetelijke theatrale spektakels, vol verwijzingen naar de wereld van sm. Hij was dol op veren en slepen en maakte een mantelpak dat eruitzag alsof het van autobanden was gemaakt.

Videoclip

In 1992 regisseerde Mugler de legendarische clip bij Too Funky van George Michael, waarvoor hij ook de kleding verzorgde. Het metalen, op een motor gebaseerd korset – inclusief koplamp, zijspiegels en handvaten – dat in de clip te zien was, is een van zijn beroemdste ontwerpen geworden.

Kort daarna veranderde de mode radicaal; Muglers gespierde glamour paste niet meer in het rauwere, nonchalantere beeld. Hij verkocht zijn merk in 1997. Aanvankelijk bleef hij nog wel aan als ontwerper, maar nadat hij in 2002 zomaar een couturecollectie oversloeg, werd dat jaar een andere ontwerper ingehuurd. Wel bleef hij verantwoordelijk voor zijn succesvolle parfumlijn. Met name zijn eerste, Angel (1992), was een enorm succes. Niet alleen omdat het een bestseller was – nog steeds staat hij in de top-vijf van best verkochte parfums ter wereld – maar ook omdat de mierzoete gourmand-geur een trendsetter bleek.

Brede schouders

Mugler werd in 1948 geboren in Straatsburg. Op zijn negende begon hij met klassiek ballet, en hij schopte het tot het corps de ballet van Opéra national du Rhin. Ook volgde hij een opleiding tot interieurontwerper. In 1971 begon hij te werken als modeontwerper, zijn eerste eigen collectie presenteerde hij in 1973. De kenmerkende, extra brede schouders toonde hij voor het eerst in 1978. Een van de eerste bekende mensen die zijn mode droegen was David Bowie: de paillettenjurk die hij draagt in de clip van Boys Keep Swinging (1979) is een Mugler. De Franse minister van Cultuur Jack Lang veroorzaakte in 1985 een schandaal door in de Assemblée nationale, waar een das verplicht was, plaats te nemen in een Mugler-pak met Mao-kraag.

Mugler werkte ook als fotograaf; zijn modefoto’s, gemaakt op spectaculaire locaties als een ijsschots in Groenland of een van de arend-beelden op de 61ste verdieping van het Chrysler Building in New York, waren te zien in de Nederlandse glossy Avenue.

In Berlijn onderging de ooit dansersdunne Mugler een transformatie: hij kreeg een extreem gespierd lichaam en een schijnbaar totaal ander gezicht met een brede neus. Dat lichaam, zo vertelde hij Tim Blanks van modesite The Business of Fashion afgelopen najaar, zag hij als zijn grootste prestatie.