Ontroerend houtje-touwtjetheater in het Amsterdamse Bos

Al vijf jaar, óók tijdens de coronacrisis, is in het Amsterdamse Bos een van de avontuurlijkste theaterfestivals van de hoofdstad te zien: het Boslab Theaterfestival, waar jonge makers de kans krijgen om een locatievoorstelling tussen de bomen te maken. In verschillende routes zijn steeds twee of drie korte stukken van uiteenlopende makers te zien, waarin de relatie tot de omringende natuur als uitgangspunt dient.

De link tussen mens en omgeving staat het meest centraal in Vergezichten, een theatraal onderzoek van regisseur Zephyr Brüggen en decor- en lichtontwerper Kelvin Pater. Op de eerste dag van het festival was de voorstelling nog niet af, maar gaf de maker alvast een voorproefje van enkele scènes. Als publiek zit je tussen vier rode doeken in het midden van het bos, en krijg je steeds kort een blik op de omgeving als het doek opzij wordt geschoven. In dat beeld duiken theatrale manipulaties op: bliksemflitsen die met een zaklamp worden gesimuleerd, een boomstam die met een touwtje in beweging wordt gebracht, een rookgordijn dat door de wind heen en weer wordt geblazen.

Het geestige is dat de hand van de mens steeds net buiten beeld, maar wel duidelijk aanwezig blijft: vanwege de technische complexiteit van alle katrollen en effecten krijgt de voorstelling een ontwapenend houtje-touwtjekarakter. Vanwege het gebruik van een gong en het regelmatige tempo van de scènewisselingen krijgt Vergezichten een ritueel karakter, waarin plechtigheid en onhandigheid mooi in balans zijn, en de pogingen van de mens om vat te krijgen op de natuur met een sterk gevoel voor zelfrelativering worden bekeken.

Levenselixer

Acteur Laurien van Rijswijk zet in haar voorstelling juist op cultuur in. In Better days, waarvoor ze zich deels liet inspireren door het leven van Marlene Dietrich, speelt ze een dame op leeftijd die vanuit het bos naar het publiek komt scharrelen. In trillende bewegingen en voor zich uit prevelend maakt ze zich langzaam op voor een optreden dat zich waarschijnlijk in haar hoofd afspeelt. Het gegeven van vergane glorie is niet heel origineel, maar Van Rijswijk speelt haar personage met zo veel aandacht en overgave dat je toch door haar gegrepen wordt. Als de dame met opengesperde mond een ovationeel applaus in ontvangst neemt, is het alsof ze de liefde van het publiek als een soort levenselixer in zich op wil zuigen.

Ook in Faun van Ali Ünal en Menzo Kircz is de dood op de achtergrond aanwezig. Aan het begin van de voorstelling komt Ünal op een vlot met een lantaarn aanvaren, naar een open plek aan de overkant van het water. Daar richt hij op een kalm tempo een ruimte in: hij zet een lamp en een samovar neer, tilt een boom recht, en hangt een laken op dat als scherm voor een schaduwspel kan dienen. Langzaam wordt duidelijk dat we naar een voorportaal voor de dood kijken, waar de man iemand opwacht om naar gene zijde te begeleiden. De vriendelijkheid en aandachtigheid waarmee hij zich van zijn taak kwijt, ontroeren. Geheel woordeloos scheppen Ünal en Kircz een bescheiden mythe over het onvermijdelijke einde.

Lees ook: Openluchttheater in Amsterdamse Bos met sluiting bedreigd