Onderhoudspersoneel NS jarenlang blootgesteld aan giftige stof chroom-6

Duizenden schilders, lassers en ander onderhoudspersoneel van NS zijn de afgelopen vijftig jaar mogelijk blootgesteld aan de schadelijke stof chroom-6.

Het spoorbedrijf heeft lange tijd niet voldaan aan de regelgeving voor het beschermen van zijn medewerkers tegen de schadelijke gevolgen van de giftige en kankerverwekkende stof. NS heeft medewerkers niet medisch onderzocht, niet geïnformeerd, en niet voldoende toezicht gehouden op beschermende maatregelen.

Dat stelt het RIVM na onderzoek naar het gebruik van chroom-6 in de werkplaatsen van NS. Het onderzoek werd in 2015 aangevraagd door NS. Het instituut onderzocht het gebruik van de stof bij het railbedrijf van 1970 tot 2020.

Kanker en longziekten

Chroom-6 is zeer schadelijk. Het kan vormen van kanker veroorzaken, ernstige longziekten en andere aandoeningen. Chroom-6 werd bij NS, maar ook bij defensie en luchtvaartmaatschappijen als KLM gebruikt tegen roestvorming. In de jaren zeventig en tachtig werden grondverven (primers) met chroom-6 gebruikt op vrijwel alle stalen treinonderdelen. Daarna is de toepassing ervan afgebouwd.

Hoeveel NS-medewerkers zijn blootgesteld aan chroom-6 en hoeveel er ziek door zijn geworden, is niet bekend. NS heeft geen personeelsgegevens die ouder zijn dan de wettelijke bewaartermijn van zeven jaar.

Binnen NS was al sinds eind jaren zeventig bekend dat chroom-6 ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebracht. In de jaren tachtig zou het bedrijf al hebben besloten geen verf met chroom-6 meer te gebruiken. Die informatie werd niet voldoende gedeeld met afdelingen waar werd geschuurd en gelast aan oudere treinen die al waren voorzien van de chroom-6-houdende verf. Medewerkers ademden de schadelijke stoffen in.

„Medewerkers van NS zijn aan meer chroom-6 blootgesteld dan wanneer NS had voldaan aan de geldende regelingen”, aldus de onderzoekers van het RIVM. Zo hebben medewerkers een onnodig groot risico gelopen om ziek te worden.

Excuus

Wouter Koolmees, president-directeur van NS, maakte vanmorgen zijn excuus voor de nalatigheid van het spoorbedrijf en voor het leed en de onzekerheid bij (oud-)medewerkers. Het bedrijf presenteerde een financiële regeling voor gedupeerden en nabestaanden. Die lijkt op de regeling die het ministerie van Defensie enkele jaren geleden heeft getroffen met medewerkers die ziek waren geworden door chroom-6. Daarbij ging het om eenmalige en ziekte-afhankelijke bedragen tussen 5.000 en 40.000 euro. Ook KLM maakte vorige maand een regeling bekend voor onderhoudsmedewerkers die hebben gewerkt met chroom-6.

Het onderzoek van het RIVM en de financiële regeling die NS dinsdag aankondigde, staan los van de zaak rond het gebruik van chroom-6 bij NS-dochter NedTrain in Tilburg. Daar moesten uitkeringsgerechtigden verplicht werken aan museumtreinen die – naar later bleek – waren geverfd met chroom-6-houdende primer. Achthonderd mensen zijn daar mogelijk in aanraking geweest met de schadelijke stof.