‘Nu vind ik een lat-relatie heerlijk’

Rob: „Via een vriend kreeg ik op mijn zestiende een zaterdagbaantje bij een schoenmaker. Ik maakte het magazijn schoon, liet de grote Deense dog van de baas uit, waste de reclameauto. Mijn baas had honderd huiden gekocht waar zolen uit gestanst moesten worden. Ik was daar heel precies in. Dat zag-ie en hij bood me een baan aan.

„Mijn vader vond het prima, als ik diploma’s haalde in het schoenmakersvak. Ik doe het nu 45 jaar en vind het nog steeds leuk. Geen schoen is hetzelfde. Alleen het ondernemen is niet leuk meer.

„Door corona zitten mijn inkomsten op 60 procent van wat ze waren. Mensen werken meer thuis, schoenen slijten minder snel. Als het goed is, ga ik over zes jaar met pensioen. Voor echt pensioen opbouwen heb ik geen mogelijkheid gehad. Helemaal niet met wat er de afgelopen tien jaar gebeurd is.

Personeel

„In 2008 kwam de crisis, dat hakte er flink in. Ik had twee man personeel en heb die binnen twee jaar moeten ontslaan. En in 2015 overleed mijn vrouw heel plotseling. Ze had baarmoederhalskanker. Ik ben zo’n drie jaar lang compleet van de wereld geweest.

„Ze was mijn tweede vrouw. Met mijn ex heb ik nog goed contact, en ik heb met haar drie kinderen. Twee jaar na die scheiding heb ik een vriend van mij gebeld, die in Zuid-Oost Spanje woonde. Ik zei: ik wil weer beginnen met leven. Hij zei: kom maar langs.

„We gingen op stap en kwamen in café terecht waar hij me voorstelde aan Sole. Ze was meteen de vrouw van mijn leven. De eerste seconde. Ze had nooit Engels geleerd. Die vriend van me zei: ik weet niet hoe jullie het voor elkaar hebben gekregen, maar jullie hebben de hele avond gekletst. In mei was dat. In oktober heb ik haar opgehaald en is ze hier komen wonen. We waren dertien jaar samen.”

Psychiatrisch rapport

„Toen ze overleed, was mijn werk eigenlijk niks meer. Ik was aanwezig, maar dat was het ook. Er kwam bijna niks uit mijn handen. Een hele goede vriendin heeft toen de winkel gerund. En een collega van mij uit Sneek kwam twee keer in de week stapels schoenen afmaken die ik niet klaarkreeg.

„Als je zelfstandig ondernemer bent, moet je al je problemen zelf oplossen. Niemand anders die het voor je doet. Maar toen kon ik niet anders.

„Voor het eerst in mijn leven heb ik in die tijd ook mijn arbeidsongeschiktheidsverzekering aangesproken. Na drie maanden kreeg ik een telefoontje van een jonge vent: ‘We vinden dat u wel weer aan het werk kunt’. Ik zei: ‘Heeft u ooit weleens een levenspartner verloren?’

„Hij kon een psychiatrisch rapport laten opstellen. Mijn voorstelling van een psychiater was een man op geitenwollensokken in Birkenstocks. Toen ik daar kwam, had hij in tien minuten door wat er aan de hand was – ik heb mijn beeld bij moeten stellen. Hij verwees me door en ik kreeg EMDR-therapie. Zonder die hulp had ik hier niet zo gezeten als ik nu zit.

„Ik sta op tussen acht en half negen. Mijn zaak zit onder mijn huis, de trap af en ik ben er. Ik ben meestal rond half tien beneden, en van tien tot half zes open. Er zijn dagen dat ik daardoor niet buiten kom. Dat heb ik mezelf wel aangeleerd. Ook al hoef ik nergens naartoe, ik trek na het eten mijn jas aan en ga een rondje lopen.

„’s Avonds ben ik zeker twee à drie keer in de week in de biljartzaal. Da’s ook gekomen in die slechte periode. Als ik een slechte avond aan voelde komen, was het: oké, nu schoenen aan, keu pakken. Dat hielp zó goed. Dan had ik afleiding, een ander gesprek dan wat in mijn hoofd zat, en kon ik erna rustig naar bed.

„Een tijd ging ik bijna iedere avond biljarten. Alleen zijn vond ik maar niks. Nu kan ik heel makkelijk een avond rustig thuis zitten. Ik schilder op nummer. Ik heb veel geduld voor dat soort dingen. Het gaat me totaal niet om het resultaat. Het is gewoon tijdverdrijf. Dan kan ik hier rustig zitten op de bank, zonder dat ik het gevoel heb dat ik weg moet. Ondertussen zit ik voetbal te kijken.”

Huisje-boompje-beestje

„Ik ben nu vijf jaar samen met mijn nieuwe vriendin Anneke. In eerste instantie wilde ik niks liever dan huisje-boompje-beestje. Dat miste ik. Alleen, daar was zij nog niet helemaal aan toe. Maar ik vind een lat-relatie nu heerlijk. Daar is de psychiater belangrijk in geweest.

„Zaterdag na het werk ga ik naar mijn vriendin. Ons weekend is zondag en maandag. Maandag na het eten ga ik weer bij haar weg.

„Toen ik alleen was, lag ik soms tot twaalf uur in bed. Dan kwam ik eruit en ging de tv aan met voetbal. Nu eten we op zondagochtend een yoghurtje en gaan we naar de sportschool. Ik vind laat opstaan niks meer. Het is zonde van mijn dag. We hebben net alle twee een elektrische fiets gekocht. We fietsen hele stukken. En we gaan regelmatig naar Utrecht en Amsterdam omdat haar kinderen daar wonen.

„Mijn kinderen wonen ook in Leeuwarden. Ik heb een hele goede band met ze, maar ze komen niet wekelijks bij mij over de vloer. Soms stappen ze even binnen in de winkel als ze in de stad zijn. Eens in de zoveel tijd ga ik bij ze eten. Mijn zoon komt vaak even langs als hij in de stad is, met mijn kleindochter. Dan huppelt dat kleine dingetje hier in de kamer rond. ‘Opaaa’ roept ze dan. Dat is… ja. Daar doe je het allemaal voor.”