‘Welkom in Europa, blijf hier tot ik doodga. Euro-pa-pa, Euro-pa-pa”, zingt Joost Klein in een even catchy als effectief refrein. Het liedje dat de 26-jarige eigenzinnige artiest uit Leeuwarden in mei voor Nederland zal brengen op het Eurovisie Songfestival is een blijmoedig Eurodance-nummer dat gaandeweg ombuigt naar in snellere ritmes stotende happy hardcore – het genre dat in Nederland groot werd. Het is een ode aan Joost Kleins overleden ouders, een wensdroom voor een verenigd Europa en een prettig gestoorde omarming van nostalgie.
Bij de bekendmaking van zijn Nederlandstalig nummer, tijdens de uitzending van De Avondshow met Arjan Lubach donderdag, liet rapper, muzikant en kunstenaar Joost Klein er geen twijfel over bestaan dat hij straks in Mälmo het anders gaat aanpakken dan eerdere op ‘mooizingen’ geënte inzendingen. Als een van de laatste Eurovisie Songfestival-kandidaten van deze editie presenteerde hij zijn liedje met een videoclip.
Gok
Live bij Lubach zat hij in een zelf ontworpen helblauw pak met futuristisch hoge schoudervullingen te zwaaien met een Nederlands vlaggetje („Twelve points for the Netherlands”) en hij huppelde rond. Klein, die in zijn muziek elementen combineert uit mainstream pop met happy hardcore en poppunk in absurdistische muziekshows waarin samples en woordstromen over elkaar heen klateren, was blij om zijn nummer eindelijk te kunnen laten horen.
Nederlandse gabber naar het Eurovisie Songfestival? Het kwam nog niet eerder voor. Op het eerste gehoor lijkt het of Nederland er een spannende en (nog) niet door ieder begrepen gok mee waagt. De Europese bookmakers zijn na de presentatie nog niet overtuigd, Klein zakte naar de 22ste plaats. Maar dit liedje moet niet onderschat worden. ‘Europapa’ straalt het voor een jonge generatie uitgedacht totaalpakket uit – van een snel in je hoofd rondzingend meedansrefreintje, veel jaren-negentig-muziekreferenties én retro-esthetiek, frisheid en lef. Ronkend sluit hij naadloos aan bij de heersende trends op TikTok: terugblikken naar de jaren negentig in zowel mode als muziek.
„Het is tóén met de tijdgeest van nu”, omschrijft Klein het nummer zelf in de tv-studio. „Met mijn Tiktokbrein duik ik in de nineties. Alles beweegt in cirkels en daar ben ik een goede trendwatcher in.” En hij vroeg hulp aan happy hardcore-dj Paul Elstak.
In het intro van ‘Europapa’ is snel duidelijk dat Klein goed heeft geluisterd naar de manier waarop de Duitse rave-artiest Scooter zijn nummers inluidde: „Europe, let’s come together! Euro-pa-pa, Euro-pa-pa. It’s now or neeeever!” Daarna is Klein geïnspireerd door Eurodance-acts als 2Unlimited en de Venga Boys. In zijn Europa-mozaïek ‘zwaait’ hij naar vele landen: een zinnetje Duits (met ‘Friesenjung’ had hij een grote hit in Duitsland), wat Engels, Frans, Italiaans. Geen act die zich zo pro-Nederland én pro-Europa verkoopt als Klein. Hij schreef het nummer een jaar terug. Nu zegt hij: „Ik weet niet hoe het nú met de droom van Europa zit. Maar het idee is vet.”
Zijn vader gaf hem als kind in een piepklein Friese dorpje mee hoezeer de wereld „zonder grenzen was”. Van meet af stond vast dat hij in het Nederlands zou zingen. „Ik heb het gedaan zoals ík het vet zou vinden. We hebben veel research gedaan naar Eurovisie-songs. En kwamen tot de conclusie: een eigentaal-inzending vinden wij stiekem het leukst.” Hij denkt wel dat Europa dat gaat snappen. Na een snelle blik op de reacties stelt hij vast dat „mensen door hebben dat het niet zomaar een joke-entry is. Maar een ode aan mijn vader. Daar ben ik blij mee.”
Na ‘hakken’ een traan
Na het ‘hakken’ komt Kleins tranentroef, het stukje ‘echtheid’ dat zijn gunfactor zeker zal vergroten. Klein verloor als jonge tiener zijn beide ouders. Zijn rouwproces verwerkt hij door te schrijven, Fryslân (2022) werd zijn therapieplaat. Nu spreekt hij in een emotioneel stukje zijn vader toe. „Mijn vader zei me ooit, het is een wereld zonder grenzen. Ik mis je elke dag is wat ik stiekempjes fluister. Zie je wel pa, ik heb naar je geluisterd.” In de videoclip verbrandt een familiefoto van hem als peuter met zijn ouders, het huis gaat in rook op.
Aan tafel bij Lubach legt hij uit hoe je soms afscheid moet nemen van de dingen die je het meest dierbaar zijn. „Waar de ene deur dicht gaat, gaan er soms wel 30.000 open. Ik heb geleerd dat je soms je eigen pijn in stand houdt. Dus eigenlijk is die brief ook een soort afsluiting, durf ik wel te zeggen. Van ‘hee, pa en ma, jullie zullen er altijd voor me zijn, maar ik kan niet eeuwig deze pijn met me meedragen’.”
Het is niet de eerst keer dat Klein zijn ouders bezingt. In ‘Papa en Mama’ zei hij al: „Hoop dat jullie dit zien, Joost Klein die wordt groot, da’s de ironie.” En: „Papa, pa-papa, pa-papa, mis m’n mama en m’n Papa”.
