‘Mythische’ Iger keert terug naar Disney

Een spectaculaire terugkeer in de Amerikaanse entertainmentwereld: Bob Iger is per direct aangesteld als topman van The Walt Disney Corporation. Iger, die vanaf 2005 vijftien jaar aan het roer stond van Disney en sinds vorig jaar met pensioen was, gaat het bedrijf de komende twee jaar leiden. Zittend bestuursvoorzitter Bob Chapek hoeft niet terug te komen.

Ook voor de ruim 190.000 medewerkers van Disney was de leiderschapswissel een totale verrassing. Hoewel het contract van Chapek in juli nog met drie jaar werd verlengd, werd hij zondag bedankt voor bewezen diensten. Chapek was nota bene zelf uitgekozen door Iger. Na zijn aantreden in 2020 loodste Chapek Disney met enig succes door de coronacrisis, maar hield aan zijn twee jaar als topman vooral vijanden en conflicten over.

Zo was er de rel met actrice Scarlett Johansson die in 2021 via een rechtsgang compensatie eiste voor misgelopen inkomsten van de film Black Widow. De partijen schikten uiteindelijk.

Van aandeelhouders klonk gemor over de aandelenkoers, die in het afgelopen jaar met 40 procent daalde. De laatste kwartaalcijfers lieten weliswaar een groeiend aantal kijkers zien van streamingdiensten als Disney+, ESPN+ en Hulu, maar dat was volgens analisten het operationeel verlies van 1,5 miljard dollar niet waard. De koers kelderde die dag met 12 procent tot het laagste punt in de afgelopen decennia.

Lees ook dit artikel: Opeens zit Disney klem in de Amerikaanse cultuurstrijd

Oswald het Gelukskonijn

De opluchting en de verwachtingen over Igers terugkeer zijn zichtbaar groot. Het persbericht was de deur nog niet uit of op de investor relations-pagina van Disney prijkte alweer Igers foto. Op de beurs opende het aandeel van Disney maandag 8 procent hoger. De nu 71-jarige Iger kent een bijna mythische status binnen Disney. Hij zette belangrijke stappen die Disney toekomstbestendig maakten, en minder afhankelijk van evergreens als Aladdin en De Leeuwenkoning. Zo werd in 2006 animatiestudio Pixar ingelijfd, dat voor het enorme succes van Frozen zorgde. In 2012 kocht Disney Lucasfilm voor ruim 4 miljard dollar; het productiehuis bracht onder meer de Star Wars-saga en de Indiana Jones-films mee naar Disney. Ook de superheldenpersonages van Marvel vallen dankzij Iger onder het Disney-imperium.

Dankzij Iger kwam ook een symbolisch maar beroemd stukje Disney-geschiedenis terug: de rechten op het gebruik van Oswald het Gelukskonijn – de voorloper van Mickey Mouse. Oswald was bedacht door Walt Disney zelf, die het konijn in 1927 voor tv-studio Universal tekende. Universal bezat sindsdien de rechten, maar had het tekenfilmfiguur al in geen decennia meer gebruikt. In 2006 kreeg Iger Oswald terug door een slimmigheid: het konijn werd onderhandelingsmateriaal in een transfer van een bekende sportpresentator van ESPN naar NBC.

Don’t say gay

Voor Iger wordt de belangrijkste opdracht om Disney een nieuwe koers te geven in de concurrentieslag met streamingdiensten als Amazon Prime, HBO Max en Netflix. Disney moet werken aan de inkomsten. Bezoekers van de Disney-pretparken merken dit al door de gestegen toegangsprijzen, en ook abonnees van Disney+ betalen meer abonnementsgeld dan voorheen. Om in de kosten te snijden zou door Chapek bovendien een grote ontslagronde zijn opgetuigd. Verder zal Iger zich in de komende twee jaar bezighouden met de zoektocht naar een geschikte opvolger.

Ook laat Chapek zijn opvolger/voorganger een andere netelige kwestie na. Disney raakte dit voorjaar verstrikt in de Amerikaanse ‘cultuuroorlog’ vanwege een omstreden wet in Florida, waar in 1955 het eerste en beroemdste resort Disney World opende.

De Republikeinse wet verbiedt voorlichting in lagere schoolklassen over seksuele geaardheid en genderdiversiteit; tegenstanders noemden de wet de ‘Don’t Say Gay-bill’. Disney sprak zich na lang aarzelen uit tegen de wet en haalde zich aldus de woede van de Republikeinse gouverneur Ron DeSantis op de hals. DeSantis reageerde door de speciale voorrechten van het Reedy Creek District per 2023 in te trekken. Dankzij deze voorrechten kan Disney World naar eigen believen bouwen zonder dat het te maken heeft met de autoriteiten – het zou zelfs een kerncentrale kunnen neerzetten. Het precieze lot van Reedy Creek wordt later dit jaar bezegeld door een speciale commissie in Florida’s hoofdstad Tallahassee.