Musicalacteur Milan van Waardenburg speelt in Les Misérables op West End: ‘Bij deze rol heb ik nog geen week probleemloos op het podium gestaan’

Zondag 31 maart

Elke voorstelling een strijd

Na een week Jean Valjean spelen, ben ik vandaag en morgen vrij. Zondag is de enige dag waarop ik het mezelf toesta om he-le-maal niets te doen. Ik lig op de bank een beetje te netflixen. Dat heb ik echt nodig, want het ging niet zo lekker met mijn stem deze week. Elke voorstelling was een strijd, ook mentaal. Bij elke show heb ik me afgevraagd: ga ik hier doorheen komen? Gaat mijn stem het trekken? Dat was pittig. Vandaag reflecteer ik daarop: ik ben de dag begonnen met schrijven in mijn dagboek en ga zo een yogales doen, zodat ik dinsdag weer met een schone lei kan beginnen – hopelijk aan een makkelijkere, minder belastende week.

Maandag 1 april

IJs- en stoombad

De maandag staat voor mij altijd in het teken van voorbereidingen voor de volgende shows. Ik doe boodschappen voor de hele week, ga naar de sportschool, zwem een uur, neem een ijs- en een stoombad, mediteer en doe ademhalingsoefeningen. Tussendoor ben ik bezig met de zangroutine, die ik elke dag doe.

Dit keer doe ik ze om de motor, mijn stem, weer soepel te laten lopen. De dag sluit ik af met tv-serie The Crown. Het is leuk om het koningshuis te leren kennen van het land waar ik nu woon en het is vooral ook een masterclass in acteren.

Milan van Waardenburg komt aan bij het Sondheim Theatre in Londen. Foto Justin Griffiths-Williams

Dinsdag 2 april

Foute nootjes

Vanochtend was ik bij de KNO-arts. Dat klinkt heftig, maar ik laat mijn stem regelmatig even checken. Het zag er gelukkig goed uit: gewoon twee gezonde stembandjes. Daarna heb ik een ‘vocal massage’ laten doen, een soort sportmassage voor het gebied rond je stembanden. Dat is iets nieuws, maar ik weet eigenlijk niet hoe mensen het vroeger zónder deden! Eens per week laat ik alles los masseren. Heel fijn is dat.

In het theater had ik een sessie met de muzikaal leider. Les Misérables is helemaal doorgecomponeerd: dat is veel muziek, dus er slippen wel eens wat foute nootjes in. De eerste voorstelling van de week ging niet zo goed. Voor mijn gevoel heb ik vocaal zelfs nog nooit zo’n slechte show gespeeld. Tsja, dat heb je soms. Soms wil ‘ie gewoon niet, de stem. Dat kan gebeuren. Na 230 voorstellingen lig ik er niet meer wakker van. De eerste keer dat ik zoiets meemaakte, dacht ik: dit komt nooit meer goed. Nu ga ik gewoon relaxen met een kop thee op de bank. Ik doe mijn vaste avondritueel: stomen en bubbelen voor mijn stem. En even stretchen, want ik heb een beetje last van mijn rug.

Woensdag 3 april

Broadwaylegende

Vandaag heb ik vooral zitten relaxen in mijn appartement in Richmond, een nogal ‘posh’ buurt in Londen. Ik zit in een appartement van Cameron Mackintosh, de producent van Les Misérables. Hij brengt hier gasten onder en acteurs die in zijn shows staan.

Zingen mag alleen niet in dit appartement. Vorig jaar woonde de Amerikaanse musicalster Bernadette Peters hier namelijk en zij was dagelijks aan het oefenen op haar trompetspel voor Stephen Sondheim’s Old Friends. De buren werden gillend gek. Ze wisten vast niet dat ze naar een Broadwaylegende luisterden!

Als ik nu wil inzingen, ga ik naar Camerons kantoor, om de hoek van de straat. Daar mag ik repeteren in een enorme ruimte, waar ook al zijn trofeeën staan uitgestald. Ik heb vandaag stiekem een foto gemaakt met Camerons Tony Award, die daar staat te glanzen. Alvast visualiseren hoe dat voelt voor over een paar jaar, hopelijk.

Foto Justin Griffiths-Williams

Donderdag 4 april

Angst dat het niet lukt

Na mijn show liep ik net – heel Brits – in de regen naar huis. Vandaag heb ik twee shows gespeeld. Ik zeg altijd: wie dat heeft uitgevonden, die wens ik wat. Je bent namelijk de hele tijd bezig met het indelen van je stem. Zorgen dat je niet te veel geeft, zodat je bij de tweede show nog genoeg over hebt. Dat vergt een hoge concentratie en veel discipline.

Op dit moment is zorgen dat ik fysiek fit blijf voor mij het allerbelangrijkste. Anders kun je dit soort dagen, met twee shows, niet aan. Na de eerste voorstelling denk ik vaak: o god, ik weet niet of ik het er vanavond nog allemaal uit krijg. Maar dan gaat er toch altijd een knop om. Toch went dat spelen van twee voorstellingen op één dag niet. De angst dat het niet lukt, blijf ik voelen. Maar het is vandaag ook weer gelukt. Ik ben blij.

Vrijdag 5 april

Fijne, chille show

Als je zeven of acht voorstellingen per week speelt, zijn dat nooit alleen maar perfecte shows. Integendeel. Wat eigenlijk altijd gebeurt: van die shows zijn er vier wel oké. Van twee voorstellingen denk je: ‘Zo, dat was echt goed!’ Daar tegenover staan er weer twee, die helemaal ruk zijn. Vanavond ging het goed. Het was een hele fijne, chille show. Dus die heb ik ook weer afgetikt.

Zaterdag 6 april

Gesloopt

‘What a week it has been!’ Ik ben ontzettend opgelucht dat het weer klaar is. Aan het eind van de week denk ik altijd: ‘We did it.’ Het is zo’n fijn gevoel, als je de laatste show van de week gespeeld hebt. Nu voel ik eigenlijk pas hoe moe ik ben, hoeveel energie het gekost heeft. Ik ben gesloopt.

Met mijn stem gaat het weer goed, maar ik ben vanochtend wel wakker geworden met een verkoudheidje. Zo blijft de cirkel gaan. Elke keer is er weer een andere uitdaging: een verkoudheid, last van je stem, pijn in je rug. Ik heb nog nooit een week probleemloos op het podium gestaan bij deze rol. In het begin zag ik dat als een obstakel. Maar ik ben erachter gekomen dat je dit niet zonder problemen – groot of klein – kan spelen. Dát erkennen, werkte voor mij bevrijdend. Het is fijn om deze week te kunnen afvinken. Dit heb ik ook weer overwonnen: er komt een week Les Misérables op mijn lijstje erbij. Op naar de volgende.

Opgetekend door Elisabeth Oosterling.