‘Clara Sola’: seksueel ontwaken in Costa Rica

Als er een museum was voor cinema-portretten van vrouwen dan zou de hoofdpersoon uit Clara Sola daar zeker in te zien zijn. Haar gezichtsuitdrukkingen kennen extase en pijn, maar samen met haar bijziende ogen speuren we ook naar de talloze details in de natuur om haar heen die het leven wonderbaarlijk maken. Stof dat in de zon danst, regendruppels die het autoraam betranen en haar handen die naar dat alles tasten. Het maakt Clara Sola tactiel en zintuigelijk. Een portret om je hand naar uit te strekken.

De debuutfilm van Nathalie Álvarez Mesén volgt de veertigjarige Clara uit een kleine gemeenschap in Costa Rica, die volgens haar moeder ooit de Maagd Maria heeft gezien. Hun kleine huis is sindsdien een bedevaartsoort en Clara een halve heilige.

Zo lang we vrouwenlevens langs de stereotyperende meetlat van heilige en hoer blijven leggen heeft het feminisme nog een lange weg te gaan. Maar dat wil niet zeggen dat – zeker vrouwelijke makers – zich ondertussen niet tot die beelden moeten verhouden. Clara Sola laat bijvoorbeeld zien hoe het ideaalbeeld van de heilige vrouw ook een vorm van vrouwenonderdrukking is.

Het komt Clara’s moeder misschien wel goed uit om haar dochter als heilige te verkopen, omdat ze zo niet onder ogen hoeft te zien dat Clara andersoortige aandacht nodig heeft. Medische bijvoorbeeld, omdat ze een vergroeiing aan haar rug heeft. En scholing, want ze heeft misschien een ontwikkelingsachterstand, maar dat is ook weer het soort ‘eenvoudigheid’ dat goed bij dat heiligenbeeld past.

Alles begint te schuiven als er een jongeman arriveert die bij Clara seksuele gevoelens wakkert maakt. Opeens moet haar moeder haar dochter als een vrouw gaan zien. Op die momenten doet het mystieke sprookje gek genoeg denken aan Brian De Palma’s coming-of-agehorror Carrie. Want de angst voor vrouwelijkheid roept grote emoties en donkere krachten op.