Moet je echt na het eten een uur wachten met zwemmen?

Het is een geijkte waarschuwing: niet meteen na een maaltijd in het water springen! Je zou kunnen verdrinken! Is dat zo..?

Omdat je lichaam vlak na een maaltijd vooral bezig is met verteren, gaat er minder bloed naar armen en benen. Daardoor zou je bij inspanning kramp in je ledematen kunnen krijgen. Andersom zou er door het zwemmen juist te weinig zuurstof naar de spijsvertering kunnen gaan, met buikkrampen, misselijkheid of braken tot gevolg.

Die risico’s zijn er evengoed als je gaat trampolinespringen vlak na het eten, nuanceert een arts in Het Parool. Alleen loop je dan natuurlijk geen levensgevaar, en in het water mogelijk wel. Onzin, vindt een hoogleraar van de KU Leuven in een nieuwsartikel. „In de wetenschappelijke literatuur is er geen goede evidentie terug te vinden dat er een gevaar is.” En zelfs áls je last krijgt, dan kun je nog prima naar de kant zwemmen, of even rustig drijven tot het overgaat. Tenminste, als je de basis van het zwemmen beheerst. Dat zeggen ook de BBC in een artikel en de Amerikaanse Mayo Clinic in een video.

Nationale held

Medische zoekmachine PubMed biedt weinig hulp. Artikelen gaan hooguit over optimale voeding vóór of na een zwemwedstrijd. Eén studie gaat over kramp tijdens de beruchte Ironman-race (3,8 km zwemmen, 180 km fietsen en 42 km hardlopen). Het kramprisico blijkt niet samen te hangen met enige fysiologische parameter, zoals een volle maag – alleen met de sportintensiteit én met een krampverleden.

We vragen het Geert Wanten, maag-darm-leverarts van het Nijmeegse Radboudumc. „Ik denk dat het helemaal afhangt van de intensiteit waarmee je zwemt versus hoeveel je eet”, zegt hij. „Onze nationale held en marathonzwemmer Maarten van der Weijden stopt volgens mij geen uur met zwemmen om tussendoor te eten.”

In juni voltooide deze Olympisch kampioen zijn Elfstedentriathlon (in één week 200 km zwemmen, 200 km fietsen en 200 km wandelen), waarmee hij bijna 5 miljoen euro ophaalde voor kankeronderzoek. Van der Weijden vertelt aan de telefoon: „Als ik een daglang zwem, dan moet ik natuurlijk tussendoor eten. Daarvoor stop ik niet met zwemmen, nee. Ik gebruik voortdurend koolhydraatrijke gelletjes en dranken, en dan eet ik elk uur ook even iets vasts, zoals een pannenkoek of een stukje hartige taart.”

10.000 kilocalorieën per dag

Zo eet hij gemakkelijk 10.000 kilocalorieën per dag – vier keer zoveel als gemiddeld. Zijn spijsvertering kan dit tijdens het zwemmen prima verwerken. „Sterker nog, dat gaat beter dan tijdens lopen of wielrennen, omdat ik zwem met een relatief lage intensiteit. En mijn maag ligt dan ook meer ontspannen dan tijdens die andere sporten.”

Tijdens intensievere trainingen houdt Van der Weijden de stelregel aan dat je zo’n twee uur voor het sporten eet. Dus niet vlak ervoor. „Maar dat is puur omdat het niet lekker voelt, intensief sporten met een volle maag”, zegt hij. „Niet omdat het niet veilig zou zijn.”

En wat denkt sprintkampioen Ranomi Kromowidjojo? „Ik denk dat je vooral je gezonde verstand moet gebruiken”, mailt ze. „Na een uitgebreide rijsttafel of stamppot heb je eerder de behoefte om even ‘uit te buiken’ dan meteen te gaan sporten. Maar ik denk niet dat je bang hoeft te zijn om te verdrinken, al kan dat wel zo voelen met een overvolle maag.”

Groen licht dus voor de amateurzwemmer die na het eten meteen wil zwemmen. Natuurlijk wel zónder alcohol op, en mét zwemdiploma.