Mannen geven kopjes. Laat dat maar aan Chris Pratt over.

Actieheld Chris Pratt is even los van het peloton. In Marvels’ Guardians of the Galaxy Vol. 3 keert hij deze week terug als Peter Quill, kapitein op een ruimteschip vol buitenaardse outcasts met een oneindige playlist van oude hits. Pratt leent zijn stem aan de wereldberoemde Italiaanse loodgieter in wereldhit The Super Mario Bros Movie. Onlangs scoorde hij ook met het rommelige, maar zeer succesvolle dinospektakel Jurassic World: Dominion.

Los van welk peloton? Het peloton van Chris natuurlijk: Chris Pratt (43), Chris Hemsworth (39), Chris Evans (41) en Chris Pine (42). De millennial-actiehelden van Hollywood. De hoge dichtheid aan Chris in blockbusterfilms is al jaren een running gag: Chris lost elkaar in damesbladen af als de meest sexy man, YouTube telt menig guitige „welke Chris zei dit”-quiz of interviews met meerdere Chrissen rond één tafel. Het treft daarbij dat 75 procent van de Chrissen doorbrak als superheld bij Marvel: als Thor (Hemsworth), Captain America (Evans) en Peter Quill (Pratt). Pine is de uitzondering: hij werd bekend als de nieuwe kapitein Kirk van Star Trek.

Onhandige kindman

In de jaren tachtig wist je waar je aan toe was als een nieuwe actiefilm van Arnold, Bruce of Sylvester werd aangekondigd. Maar de nieuwe van Chris? Verwarrend en ook wel symbolisch: de millennial-actieheld is namelijk nogal kleurloos en inwisselbaar. Een Chris wordt door diëtist en personal trainer voor de opnames in het ideale mannenlijf geboetseerd: opgebulkt maar soepel, niet grotesk. Hij neemt zijn mannelijkheid met een korreltje zout, is een onhandige kindman. Scheert zich slecht.

Chris Pratt, de meest conservatieve van het kwartet, is exemplarisch. Hij is een gematigd Republikein en een gelovig christen. Voorheen deed Pratt over dat laatste wat ontwijkend omdat hij als 19-jarige in Hawaï actief was binnen de extremistische sekte Jews for Jesus. In Hollywood word je aan zo’n jeugdzonde liever niet herinnerd. Maar sinds hij na een amicale scheiding met de wereldse actrice Anna Faris in 2019 trouwde met devote evangelist Katherine Schwarzenegger is hij uit de kast als christen.

Pratt is nu dus ook schoonzoon van de Terminator en lid van de Kennedyclan; niet slecht voor een ‘jock’ uit kleinsteeds Minnesota en Washington. Zijn vader was een mijnwerker en bouwvakker, zijn moeder cassière; op de middelbare school blonk Chris Pratt uit in worstelen, atletiek, football en acteren. Maar Hollywood was ver: als schoolverlater liet Pratt zich bijna een jaar uitbuiten door een get rich quick-scheme voor hij in Hawaï kwam aanwaaien om daar een tijdje als ‘beach bum’ te leven in een busje bij het strand.

Chris Pratt in 2002:

https://www.youtube.com/watch?v=hABw4xz0iMs

Zijn Hollywoodcarrière dankt hij aan een baantje als ober in themarestaurant Bubba Gump Shrimp Company op Maui. Bedienend personeel werd daar geacht luid, opdringerig en charmant te zijn, en dat kon Pratt goed: hij schopte het naar eigen zeggen tot ‘Gumper of the Year’. Wellicht trok hij zo de aandacht van een toen 38-jarige klant, actrice Rae Dawn Chong. Wellicht was het iets anders: hoe dan ook betaalde ze Pratts vliegticket naar Los Angeles en castte hem in haar onafgemaakte, schokkend slechte regiedebuut Cursed Part 3.

Ze hielp Pratt ook aan een agent, die hem met succes verkocht als ‘de nieuwe Heath Ledger’. Na bijrolletjes, stemwerk en dorpssoap Everwood brak Pratt serieus door in de komische serie Parks and Recreation (2009-2015) als stuurloze, infantiele loebas Andy Dwyer. Tijdens die serie werd hij steeds molliger. „Hoe zwaarder ik werd, hoe grappiger ze me vonden”, aldus Pratt.

In Hollywood hielp dat Pratt aan de reputatie van shapeshifter: nu en dan verruilde hij de 134 kilo van luilak Andy Dwyer voor een gespierd lijf van 100 kilo om een honkballer (Moneyball) of navy seal (Zero Dark Thirty) te spelen. Dat Marvel een superheld in hem zag, was dus niet zo vreemd: Pratt oogde strak in spandex én had komische timing. Zo werd hij in 2014 een bona fide filmster als potsierlijke, maar vindingrijke ruimteschelm Peter Quill in Guardians of the Galaxy die vergeefs indruk maakt op de fiere alien-krijger Gamora. In dat jaar was Pratt opeens overal: in suprisehit The Lego Movie deed hij de jengelstem van antiheld Emmet, in Jurassic World was hij dinotemmer Owen Grady die met intense blik en opgeheven hand bloeddorstige velicoraptors domineert.

Pratt in Cursed 3:

https://www.youtube.com/watch?v=8wrXdQdkTs0

Viking beserker

Pratt heeft zijn sexy puppy-act inmiddels zo geperfectioneerd dat niemand hem zijn soms iets te joviale openhartigheid kwalijk neemt. In een vilein portret van Esquire schepte hij in 2014 op over zijn arsenaal van dertig tot veertig vuurwapens en over de jacht: hoe het doden van pluizige dieren tegelijk extatisch en berouwvol maakt, een „psychotische staat als een Noorse Viking, een fucking beserker. Ik was mijn handen in hun bloed, wrijf mijn gezicht ermee in.” Tuurlijk Chris. Je ziet dat niet voor je bij iemand die zo vaak ‘dude’ en ‘awesome’ zegt.

Wat maakt Chris Pratt tot een ideale actieheld voor millennials? Boomers – Arnold, Bruce en Sly – waren opgepompte macho’s, Gen X’ers – Brad, Tom, Nicolas, Mark, Keanu, Matt – broeiende, excentrieke loners met een menselijk fysiek. De millennial-actieheld is weer opgebulkt, maar tegelijk een groot kind en een open boek die zijn spierballen altijd ironiseert. Dat geldt niet alleen voor Chris: ook vleesbergen als Dwayne Johnson en Vin Diesel excelleren in de knipoog.

Waarom? Hollywoods peperdure blockbusters moeten zowel jong als oud, man als vrouw aanspreken, anders verliezen ze geld. Anno 2023 verdraagt dat geen dreigend testosteron, dominant gedoe of macho-poses. Eigenlijk kunnen alleen vrouwelijke actiehelden nog grimmig zijn. Mannen moeten kopjes geven. En laat dat maar aan Chris Pratt over.

https://www.youtube.com/watch?v=eo813WVXqk8