Koerscorrectie bij fintechbedrijven: nu wordt het kaf van het koren gescheiden

De hooggespannen verwachtingen rond fintechbedrijven zijn omgeslagen in argwaan. Of is het realiteitszin? Horden beleggers staken de afgelopen jaren enthousiast geld in met name piepjonge fintechs – bedrijven die financiële diensten combineren met nieuwe technologie – in de hoop een graantje mee te pikken van de winst die deze bedrijven ooit zouden gaan maken. Maar door de opgelopen rente, hoge inflatie en nog steeds ontbrekende winst is de meeste lucht uit de opgeblazen fintechmarkt gelopen.

Wie de beurswaarde van een aantal grote spelers bekijkt, ziet dat de belangstelling onder beleggers dit jaar sterk is afgenomen. Net als andere aandelen in de technologiesector hebben prominente fintechaandelen sinds vorige zomer te maken met een verkoopgolf. Dat heeft geleid tot een stevige koerscorrectie: zo verloren betaalbedrijven PayPal en Block (tot voor kort Square) 63 respectievelijk 69 procent, en noteren cryptopartijen als Coinbase en Robinhood respectievelijk 65 en 79 procent lager dan een jaar geleden. Opgeteld is zo bijna 500 miljard dollar uit de fintechfondsen gevloeid, bleek vorige maand uit een berekening van de Britse zakenkrant Financial Times. Macro-economische onzekerheden, zoals een mogelijke recessie en geopolitieke spanningen, versterken die ontwikkeling.

Nederlands grootste fintechbedrijf, het Amsterdamse Adyen, ontsprong de dans niet. De betaaldienstverlener, die toch prat kan gaan op een bewezen verdienmodel, maakte donderdag halfjaarcijfers bekend, waarna het koersverlies op jaarbasis tot ruim 30 procent toenam. De koers van Adyens Amerikaanse concurrent FIS, eigenaar van Worldpay, vertoonde met een daling van 24 procent een vergelijkbare ontwikkeling.

Groeiprofiel

Dat Adyen minder waarde verloor dan PayPal en Block, schrijft analist Michael Roeg van zakenbank Degroof Petercam toe aan het verschil in omvang. „Adyen is kleiner en heeft daarmee een sterker groeiprofiel”, zegt hij. „Hoe groter je bent, hoe lastiger het is marktaandeel te winnen. En groei is een hele belangrijke drijver voor de waardering van een bedrijf.”

Die groei laat Adyen nog altijd zien. Het bedrijf dat digitale betalingen afhandelt voor klanten als Uber, Spotify, McDonald’s en KLM, verwerkte de afgelopen zes maanden voor 345,8 miljard euro aan transacties. Dat was 60 procent meer dan een jaar eerder. Wel daalt de vergoeding die Adyen per transactie verdient (take rate) gestaag, wat het bedrijf een „natuurlijk gevolg” van de groeiende schaal noemt.

Ook fintechbedrijven zonder beursnotering zien hun waardering slinken. Het Amerikaanse betaalbedrijf Stripe, een concurrent van Adyen, schatte zijn eigen waarde onlangs intern 28 procent lager in dan externe investeerders, meldde The Wall Street Journal. Het Zweedse fintechbedrijf Klarna, dat achteraf betalen mogelijk maakt bij webwinkels, werd vorige maand bij een investeringsronde gewaardeerd op 6,7 miljard dollar. Vergelijk dat eens met de 45,6 miljard dollar die het bedrijf in juni 2021 nog waard werd geacht. Daarmee was het toen in één klap de hoogst gewaardeerde fintech-start-up van Europa. Afgelopen mei kondigde Klarna voor het eerst in zijn bestaan een ontslagronde aan. Zo’n 700 mensen, 10 procent van het personeel, verloren hun baan.

Tot voor kort was juist sprake van een omgekeerde beweging. Als gevolg van de vele thuiswerkers en de enorme groei van digitaal betalen tijdens de coronapandemie konden (fin)techbedrijven rekenen op een schier oneindige stroom geldschieters. Die stelden zoveel geld beschikbaar dat bedrijven enorme salarissen konden bieden – en nóg niet genoeg geschikt personeel konden vinden.

Onzekerheid

Het betekent overigens niet dat de stroom investeringsgeld nu helemaal is opgedroogd. Het Amsterdamse fintechbedrijf Backbase, dat software ontwikkelt die banken wereldwijd ondersteunt bij internetbankieren, haalde in juni 120 miljoen euro groeikapitaal op bij de Amerikaanse investeerder Motive Partners. En de ARK Fintech Innovation ETF, een populaire indextracker die zo’n veertig fintechbedrijven volgt, is dit jaar weliswaar met zo’n 60 procent gedaald, maar netto hebben de bedrijven in de index de afgelopen twee jaar meer opgehaald (2,7 miljard dollar) dan dat ze ingeleverd hebben (90 miljoen dollar).

Maar investeerders zijn wel opvallend voorzichtig, ziet KBC-analist Thomas Couvreur. „Over het algemeen steunen fintechbedrijven op sterke groeiverwachtingen. Toekomstige cash flows bepalen een relatief groot stuk van de waardering. Als de onzekerheid over die toekomst toeneemt door recessievrees of de waarde van die toekomstige kasstroom daalt doordat rentes stijgen, heeft dat grote impact op de waarde.”

Hij wijst tegelijkertijd op de verschillen tussen fintechbedrijven, die actief zijn in uiteenlopende markten. „Adyen is relatief sterk in de reissector, die duidelijk een heel fors herstel heeft doorgemaakt. Een bedrijf als Block heeft weer een sterke focus op bitcoin. Niet verwonderlijk dan ook dat Block sinds dit voorjaar ondermaats presteert.”

Gelukzoekers

Dat de waardering voor fintechs in het begin vaak te hoog is, komt ook door „gelukzoekers”, zegt vermogensbeheerder Stan Westerterp van Bond Capital. „Zij hoopten te profiteren van fintechbedrijven met alleen een goed idee en de belofte van toekomstige winst. Dat beeld is het laatste jaar gedraaid doordat de rente hoger is en we minder gedwongen thuiswerken en online winkelen. Nu zie je dat het kaf van het koren wordt gescheiden.”

Zijn geloof in de sector is zeker niet verdwenen. „Een waardering zegt niets over het fundament van een onderneming en is arbitrair en subjectief”, zegt Westerterp. „De mens blijft altijd zoeken naar dingen die gemakkelijker, veiliger en sneller kunnen. Wij blijven dus geloven in de innoverende kracht van fintechs, al is in veel markten slechts plaats voor drie of vier grote spelers. Zij worden logger en zwaarder doordat zij moeten voldoen aan strengere regelgeving, wat geld en energie kost. Maar dat hoort bij het volwassen worden van de markt.”

Lees ook: Europese Unie akkoord over nieuwe spelregels voor Big Tech

Want intussen trekken toezichthouders de teugels aan. Kopen op afbetaling – waar onder meer Klarna, Sezzle en het door Block opgeslokte Afterpay actief in zijn – is met name voor jongeren verleidelijk, maar het wordt ook beschouwd als opmaat naar schulden. In de Verenigde Staten onderzoekt consumentenwaakhond CFPB nu vijf bedrijven die zulk krediet aanbieden. Ook Europa werkt voor deze Buy Now Pay Later-diensten (BNPL) aan een nieuwe richtlijn consumentenkrediet. Die wordt in 2024 verwacht. BNPL valt niet onder de huidige richtlijn of onder de Wet op het financieel toezicht, onder meer omdat bij gebruikers geen rente in rekening wordt gebracht en het krediet binnen drie maanden moet worden terugbetaald. Het omstreden verdienmodel van beleggingsapp Robinhood, dat voor provisie beursorders doorschuift naar derden, is in Nederland verboden.

Traagheid

Doordat fintechs en grote techbedrijven steeds belangrijker worden in het betalingsverkeer, komen ze onder zwaarder toezicht te staan, zegt Emanuel van Praag, advocaat en hoogleraar financiële technologie en recht aan de Erasmus Universiteit. „Al verloopt de regulering met name in Europa vreselijk langzaam. EU-richtlijnen zoals die voor toezicht op de financiële sector [MiFID] en die voor transparantie in de cryptosector [MiCA]: het zijn telkens processen van vele jaren geweest.”

Die traagheid leidt ertoe dat landen intussen eigen regels maken, wat volgens Van Praag lastig is voor bedrijven, omdat ze zich daardoor overal aan net weer verschillende regels moeten houden. Al met al jaagt de regeldrift fintechs op hogere kosten (voor onder meer compliance), wat ook weer invloed heeft op hun winstgevendheid en waardering.

En als de regels eenmaal ‘af’ zijn, moet nog blijken of ze adequaat zijn. De Europese Commissie evalueert nu de voor veel fintechs belangrijke Europese betaalrichtlijn PSD2, die bankdata openstelt voor bedrijven als de rekeninghouder daar toestemming voor geeft. Van Praag: „De motivatie achter PSD2 was dat bedrijven de consument dan beter konden adviseren en aanbiedingen konden doen. Mijn gevoel zegt dat consumenten daar niet echt in geïnteresseerd zijn. De echte toegevoegde waarde van PSD2 ligt meer bij de beoordeling van iemands kredietwaardigheid. Daardoor kan bijvoorbeeld een starter die netjes met geld omgaat wél die hypotheek aanvragen, of een klein bedrijf wél die lening krijgen.”