Kendrick Lamar schakelt sterk tussen introvert en opzwepend in sublieme hiphopshow

Aan het begin van zijn eerste concert in Nederland sinds februari 2018, zit de belangrijkste rapper van zijn generatie op een immens, leeg podium achter een piano. Hij heeft zijn rug naar het publiek gekeerd en speelt de simplistisch effectieve en kort beroerde pianotonen die de sfeer bepalen van ‘United in Grief’, het nummer waarmee hij ook zijn recente album Mr. Morale & The Big Steppers opent.

Het duurt maar even voordat op het videoscherm een close-up verschijnt van het gezicht van Kendrick Lamar die, in gaandeweg oplopende intensiteit, watervlug en gedreven op de staccato akkoorden begint te rappen. Naarmate tempo en felheid toenemen, staat Lamar op en stapelt hij met rauwe, in de hoogte licht overslaande stem, zijn razende zinnen bezield op een ratelende drumbreak.

Publiek rapt, springt, schreeuwt

Het publiek in Ziggodome joelt, rapt en springt en schreeuwt: „Kendrick! Kendrick!”

Het concert is net begonnen en Lamar, de eerste popartiest die met zijn muziek een Pulitzer Prijs won, heeft op deze openingsavond van zijn Europese tour de toon gezet. Hij schakelt tussen stemmig en uitzinnig, introvert en opzwepend – voortdurend beheerst, in controle en het tempo dirigerend.

Het publiek dat al bij openingsacts Tanna Leone en Lamar’s neef Baby Keem hongerig begon te kolken, krijgt een hiphopshow als een strak geregisseerde, ingetogen theatrale en muzikale reis.

Lees ook: Interview met rappers Kendrick Lamar en Nas

Het album Mr. Morale & The Big Steppers is sterk naar binnen gericht. Lamar neemt op rijke, melancholische producties de luisteraar mee in zijn rusteloze ziel. Het album is live leidend in aankleding en sfeer, en het is treffend hoe Lamar ouder werk in die context verweeft.

Helen Mirren als ‘therapeut’

Een pompende publieksfavoriet als ‘Backseat Freestyle’ zorgt voor een uitbarsting van energie in het publiek maar voelt ook als logische ontboezeming in een meer therapeuthische context. Voordat hit ‘HUMBLE.’ losbarst, drukt actrice Helen Mirren – die vanaf tape als ‘therapeut’ tussen de nummers door tegen Lamar praat – hem op het hart dat hij zich niet wéér door zijn ego moet laten overrompelen. Ook het door Lamar live met sublieme ademcontrole gerapte, explosieve ‘DNA.’ krijgt in dit umfeld een extra lading.

De visuele aankleding is sober en wat somber. Er zijn bij vlagen de bekendere effecten bij concerten op dit niveau. De omhoog spuwende vlammen en rookpluimen, de catwalks die losse podiumdelen verbinden die kunnen stijgen en dalen. Maar in de kern is het Lamar, ietwat ontheemd op een groot podium, met zo nu en dan in zwart en wit gestoken dansers met hun losjes aandoende, vervreemdende choreografie. Met achter hem op het scherm verstoorde schimmen, of een silhouet van de rapper zelf die voorovergebogen, scherpe pijlen in zijn rug draagt.

Soulvol en zwaarmoedig

De energie is lager en de sfeer zwaarmoediger dan bij een regulier rapconcert. Lamar kiest voortdurend voor vertraging in flow en intensiteit, zoals wanneer hij kalm ‘Father Time’ vertolkt, onderuit in een stoel, of soulvol en met warme stem richting het einde van het concert vanachter de piano ‘Crown’ vertolkt.

Lamar creëert een spanningsboog waarin de energiekere nummers subliem gedoseerd voor de ontlading zorgen. In ‘Worldwide Steppers’ duwt hij zijn woorden er bijna bezeten in hoog tempo uit, staand in het midden van een hypnotiserend knipperende cirkel fel licht op de catwalk. En in ‘Mirror’ laat hij, vanuit een doorzichtige kubus vol rook, waarin vier mannen in witte pakken hem eerder ‘op Covid hebben getest’, zijn raps naadloos met de percussieve geluiden in het nummer mee pulseren.