Italië kiest: „Post-fascisten aan het roer? De gedachte bezorgt mij koude rillingen”

Bij de stembureaus in Italië staan lange rijen kiezers voor de parlementsverkiezingen. Graziella (72) en Renato (79), een echtpaar uit de Roomse wijk San Giovanni, een buurt in de schaduw van de basiliek van Sint-Jan van Lateranen, zijn net gaan stemmen in basisschool Giosué Carducci. Ze willen niet met hun achternaam in de krant. San Giovanni is een wijk met een traditioneel gemengd kiespubliek, en dat blijkt ook uit de reacties van kiezers in de stemlokalen.

Graziella heeft „nooit eerder zulke lange rijen gezien”, zegt ze – volgens haar een bewijs dat veel Italianen radicale verandering verlangen. Om twaalf uur op zondagmiddag had meer dan 19 procent al een stem uitgebracht. Dat ligt in de lijn van de vorige verkiezing, in 2018. Vier jaar geleden ging uiteindelijk bijna 73 procent van de Italianen stemmen.

Lees ook: Wat als de radicaal-rechtse alliantie van Salvini, Berlusconi en Meloni de Italiaanse verkiezingen wint?

Graziella en haar man hebben allebei voor Giorgia Meloni gestemd. „Omdat ik een land wil dat functioneert, en waarin mensen niet alleen rechten maar ook plichten hebben”, zegt ze. In één adem brengt Graziella het gesprek op het thema immigratie. Ze zegt dat ze „door al die Afrikanen op straat” veel onbehagen voelt. Vallen die haar lastig? „Ze drinken overdag bier”, zegt Graziella, „en ze hebben een iPad bij zich – hoe kunnen ze zich dat eigenlijk veroorloven, als ze in hun land van herkomst sterven van de honger?”

Haar echtgenoot Renato voegt eraan toe dat hij daarom veel vertrouwen stelt in Meloni’s politieke bondgenoot Matteo Salvini: „Hij plaatst altijd de belangen van Italië en van de Italianen voorop.”

Vrouwelijke kiezers

Doorgaans stemmen meer mannen dan vrouwen voor Broeders van Italië, de partij die Giorgia Meloni leidt. Of haar vrouw-zijn vandaag meer vrouwelijke kiezers overtuigt, is vooraf door de peilingbureaus niet specifiek onderzocht. De kiezers die voor haar stemmen, lijken dat te doen wegens haar radicaal-rechtse standpunten. En wie die politieke ideeën niet smaakt, lijkt door haar vrouwelijke leiderschap ook niet op andere gedachten te worden gebracht.

Ik wil een land dat functioneert, waarin mensen niet alleen rechten maar ook plichten hebben

Graziella kiezer in Rome

Loretta (74) bijvoorbeeld, werkte tot haar pensioen in de verzekeringssector, en stemde jarenlang voor Alleanza Nazionale (‘Nationale Alliantie’), de voorganger van Meloni’s Broeders van Italië. „Maar Meloni is mij te extreem”, zegt Loretta, aan de uitgang van het stembureau in het basisschooltje Giuseppe Verdi in Rome. „Ik ben heel feministisch, en Meloni is dat niet. Ik heb voor de gulden middenweg gekozen, en stemde op het centrumblok van oud-premier Matteo Renzi en van oud-minister Carlo Calenda.” Ze hoopt dat wie straks ook Italië bestuurt, de „talrijke problemen aanpakt, en niet het eigenbelang voorrang geeft op het welzijn van dit land. Maar eerlijk gezegd ben ik bijzonder ontnuchterd door deze politieke generatie.”

Sfeer in het land

Aan de uitgang van de stemlokalen willen meerdere kiezers liever niet praten met de buitenlandse pers. Eén geblondeerde vrouw roept zelfs luid: „Keer terug naar je eigen land!” Zo’n uitspraak weerspiegelt de sfeer in het land, zegt Emma (36) hoofdschuddend, een journaliste uit Rome die met haar man komt stemmen, en evenmin haar achternaam wil geven.

Lees ook: Vrouwen en lhbt’ers in Italië vrezen voor ‘orbánisering’ als radicaal-rechts aan de macht komt

Emma, een vrouw met lang, donkerbruin haar en een fel rood jasje, heeft haar twee dochtertjes meegebracht naar het stembureau. Eén meisje huppelt rond op straat, de jongste slaapt in de kinderwagen. Met Meloni zou Italië voor het eerst een vrouw krijgen aan het roer, maar „vrouw zijn is niet genoeg”, zegt Emma, „zeker niet aangezien deze dame van plan is om de helft van onze fel bevochten rechten weer af te schaffen.”

Bedrukt kijkt ze naar haar jonge dochtertjes: „Ik kan me niet voorstellen dat mijn dochters moeten opgroeien in een land dat de waarden van de antifascistische verzetsbeweging verloochent.” Dreigt er in Italië dan opnieuw een autoritair bewind? Dat vreest Emma niet zozeer, „maar de gedachte dat de deuren van het regeringsgebouw Palazzo Chigi straks zullen opengaan voor een partij die afstamt uit de neofascistische MSI (Italiaanse Sociale Beweging, red.) bezorgt mij wel koude rillingen.”