Innemende ode aan de legendarische Ramses Shaffy

‘Was de daken, was de straat. Zorg dat de sleur de goot in gaat. Want het gaat verder, het gaat door!” De enerverende binnenkomer ‘Hallelujah Amsterdam’ – dynamisch neergezet door muzikaal comedyduo Maartje & Kine – zet de toon voor een experimentele, maar eerbiedige ode aan het oeuvre van Ramses Shaffy.

De legendarische zanger en liedjesschrijver zou dit jaar 90 zijn geworden. Het Amsterdams Kleinkunst Festival vierde dit feit zondag met een veelzijdig gezelschap van zangers, muzikanten en spoken word artiesten in een uitverkocht Carré.

De muzikale werken van de Egyptisch-Russische Ramses Shaffy (1933-2009) lijken met een rauw buikgevoel de wereld in te zijn geslingerd. Zonder interventie of ingrijpen van rede of logica. Het vergt moed om te proberen de onbeschaamde authenticiteit van zijn maaksels te evenaren. Maar de aanwezige artiesten slagen erin, elk op eigen wijze, de nummers van de Amsterdamse legende recht te doen.

Na een ovatie voor de onlangs overleden Wimie Wilhelm, regisseur van de avond, wordt het publiek door het leven van de eigenzinnige kunstenaar geleid. Zo rijden we in ‘De trein naar het Noorden’ met een jonge Ramses mee naar zijn tante in Utrecht, waar zijn moeder hem als kind per trein naartoe stuurde. De eenzaamheid die hij op dat moment moet hebben gevoeld weerklinkt in de stem van Flip Noorman, die door de klanken van een speeldoosorgel wordt ondersteund.

Maarten Heijmans – die Shaffy in een vierdelige serie vertolkte – ontroerde met zijn vertolking van ‘We leven nog’. Foto Anne van Zantwijk

Nostalgische sfeer

Innemend en spectaculair is de performance van Joy Wielkens. Met haar ijzersterke vocale kwaliteiten tilt ze de avond naar een hoger niveau als ze vol hartstocht het weemoedige ‘Josje’ ten gehore brengt. Bijzonder vermakelijk is de ludieke manier waarop de musicallegende Jenny Arean ‘De een wil de ander’ vertolkt. Haar doordringende stem en lichaamstaal dragen bij aan een nostalgische sfeer die Ramses Shaffy verrassend dichtbij brengt.

Ook Lucretia van der Vloot, Sarah Janneh, Richard Groenendijk en N00b weten met hun scherpe vocale kwaliteiten de hits van Shaffy recht te doen. Maarten Heijmans – die Shaffy in een vierdelige miniserie van Michiel van Erp vertolkte – bewijst de zanger nogmaals eer door onder andere een ontroerende opvoering van ‘We leven nog’. Verfrissend is het door het Amsterdams Andalusisch orkest omkaderde ‘Assemaleistos’ dat met Dwight Breinburg een geheel nieuw geluid krijgt.

Het decor dat de performances met witte doeken en complementerend licht onderstreept, doet denken aan de recht door zee en no-nonsense aanpak die Shaffy typeert. Beelden op een scherm dat tussen de nummers door omlaag zakt om vlagen te tonen van de documentaire Ramses, où est mon prince tonen een Shaffy die soms spottend maar op zijn manier goedkeurend op het geheel lijkt neer te kijken. Zoals hij zelf zei: „Het gaat verder. Het gaat door.”