Indrukwekkend muziektheater over Maria als religieuze superster

Bij een voetbalwedstrijd worden er, zeker tijdens het wereldkampioenschap, heel wat (schiet)gebedjes gepreveld: in woonkamers, op het veld en langs de lijn. Op de eerste avond dat Maria Maria Maria speelt in de Rotterdamse Arminiuskerk waren het de Portugezen en Marokkanen die zich op grote schaal tot de hemel richten. God bleek op de hand van de Marokkanen. Ruim twee uur na het fluitsignaal dringt een luid getoeter nog door de kerkmuren – je kunt er de wapperende rood-groene vlaggen uit autoraampjes zo bij verzinnen. Het rumoer was vast ingetogener, als de feestvierders wisten dat daar juist een heilige aan het woord was.

Muziektheatervoorstelling Maria Maria Maria is afwisselend een mis en een soort stand-upcomedy, waarbij Maria (een formidabele rol van Jacobien Elffers) over haar leven vertelt. Als personage is zij een samenraapsel uit meerdere geloven en tijden. Regisseur en schrijver Joeri Vos maakt haar opvallend menselijk. Zo omschrijft Maria het opgroeien van haar zoon alsof hij een doodgewoon knulletje is. Als ze hem voor het eerst vasthoudt, ziet ze hem als een klein wonder, een jochie dat grootse dingen zal verrichten, maar haar trots klinkt als de bewondering van veel ouders die een baby in hun armen houden: een prille belofte van een vol en bijzonder leven. Jezus was ook maar iemands zoon – al was zwemles wel een dingetje, aldus Maria.

Met evenveel (zelf)spot vertelt ze over reizen en wonderen, die onbevlekte ontvangenis, maar wijdt ze ook uit over hoe zwaar het is om ‘de moeder van alle mensen’ te zijn: al die gebeden te horen en naast ieders sterfbed te staan. Ze schenkt zichzelf tussendoor maar eens een glas water in, dat meteen in rode wijn verandert.

Muzikale wervelwind

Om de protagonist heen zit een zestal muzikanten, dat een mix van Middeleeuwse gezangen (‘Cantigas de Santa Maria’ uit het huidige Zuid-Europa) en religieuze liederen uit Syrië ten gehore brengt, allemaal over de heilige maagd. Hoewel ze uit uiteenlopende gebieden en tijden komen, vormt de muziek een mooi geheel door onder meer de terugkerende mysterieus-houtachtige klanken van klarinettist Ghaeth Almaghoot, bijna klagende viool-lijnen van Milena Haverkamp en de stem van Anass Habib, die helder door het auditorium galmt.

Indrukwekkend is de compositie van Bastiaan Woltjer (ook verantwoordelijk voor de arrangementen) die klinkt bij Maria’s bevalling. De noten buitelen over elkaar en smelten – met elektronische invloeden – samen tot een wervelwind waarin pijn en euforie om voorrang vechten.

De liederen zorgen voor gewicht tegenover Maria’s monologen, die veelal luchtig zijn door de speelse tekstbehandeling van Elffers. Uiteindelijk wordt de toon ook daarin serieuzer en dringt de twijfel zich op, bijvoorbeeld als wordt ingezoomd op een (religieus gemotiveerde) aanslag op een basisschool. De barre zwerftocht van een vluchteling die daarop volgt, leidt tot het inzicht dat een Goddelijke macht – te midden van zoveel wreedheid – erg ver weg kan lijken. Het ene gebed verhoren, betekent bovendien het andere negeren: het leven als een wedstrijd, met een paar winnaars en veel verliezers.

Bekijk een overzicht van onze recensies over theater