In ‘Freaky Friday Face Off’ maken misplaatste generaliseringen plaats voor empathie

‘Bodyswappen is een verhaalvorm waarbij twee mensen in elkaars lichaam terechtkomen. Vooral B-films en pulpromans maken gebruik van deze vertelvorm.” Voordat de rode gordijnen omhoog rollen, geeft Tessa Jonge Poerink van De Warme Winkel een korte toelichting op het satirische spel met lichaamverwisselingen dat zo zal beginnen. „De personages die geconfronteerd worden met deze lichaamsverwisseling liggen vaak mijlenver van elkaar. Jong wordt oud, homo wordt hetero, zwart wordt wit.”

Een kunststukje op zich is het in vier ruimtes verdeelde draaiende decor van Theun Mosk waarop we een Marokkaanse huiskamer, een Chinees restaurant, een toilet en de woning van Ryan zien. Een luxueus appartement vol kunst, boeken en een designerlamp. Voor de spiegel staat Ryan, een smaakvol geklede man. Ryan is bijna 70, depressief en homo. Nadat hij zichzelf heeft voorgesteld, presenteert Jonge Poerink Ryan met zijn echte naam en persoonlijk achtergrondverhaal. „Florian Myjer is geen transformatieve acteur. Hij speelt zichzelf of een variant op zichzelf. Een ander spelen vindt hij gevaarlijk.”

Op dezelfde manier introduceren de vier spelers elkaar met uitgebreide profielbeschrijvingen en soms een tekenende jeugdgebeurtenis. Myjer beschrijft Yassine Chigri als iemand die verwend is door z’n ouders, omdat zijn ouders bang waren dat hij in de criminaliteit zou belanden. Als Marokkaanse Nederlander wordt Chigri vooral gecast voor rollen die Achmed of Aziz heten: „Daarom speelt hij vanavond Harry.”

Wine Dierickx en Yassine Chigri in de huiskamer van zijn gezin in de voorstelling ‘Freaky Friday Face Off’.

Dromerige sfeer

Wine Dierickx krijgt sinds haar puberjaren moederrollen toebedeeld, wordt er gezegd, ook deze keer. Als Jamie is ze de moeder van Harry, weduwe en seksueel gefrustreerd. Lindsay (Tessa Jonge Poerink) is de zus van Harry, heeft een groeiafwijking en worstelde altijd met het aangeven van haar grenzen. De hysterische frustratie van haar moeder laat ze in de rol van Lindsay dan ook zonder te veel tegenwerking over zich heenkomen.

De absurdistische dialogen doen soms geïmproviseerd aan, typerend voor De Warme Winkel en coproducent Wunderbaum. Ze barsten van de gedateerde stereotypes en generaliseringen, zoals de ‘esthetische’ homo, de seksueel gefrustreerde weduwe en de Scarface-imiterende Marokkaan. Ze staan symbool voor een onderliggend patroon dat mensen en acteurs voortdurend in hokjes duwt.

Dat komt het best naar voren in een openhartig gesprek tussen Harry en Ryan, nadat de twee elkaar ontmoeten in een Chinees restaurant. Misplaatste generaliseringen maken hierbij langzaam plaats voor empathie. „Nooit meer mogen homo’s door hetero’s worden gespeeld. Ze kennen jullie geschiedenis niet en dus kunnen ze jullie niet spelen”, vindt Harry. Op zijn beurt vertelt Ryan: „Als je een Marokkaan ziet op televisie, dan is die zielig of crimineel. Als dat het enige is wat je ziet, is dat het enige wat je kan worden.”

Openhartig gesprek

Als de lang uitgestelde bodyswaps zich uiteindelijk voordoen via een gelukskoekje uit het restaurant of een restje ketamine uit Harry’s tas, blijken de karakters meer dan begrip voor elkaar te koesteren. Ze krijgen namelijk ook iets van elkaar. Ryan is eindelijk weer jong en Harry woont even op de grachtengordel. Lindsay en haar moeder en komen eindelijk dichter tot elkaar.

Jong speelt oud, wit speelt zwart. De geloofwaardige en amusante manier waarop de acteurs elkaar na de bodyswaps vertolken, doet je afvragen of het zo ongepast is dat acteurs een compleet andere identiteit aannemen. In ieder geval niet in deze voorstelling.

https://www.youtube.com/watch?v=2mzC92gQ17g