Iedereen keek weg bij wangedrag tegenover voetbalsters in de VS

Christy Holly klapt zijn laptop open en vraagt speelster Erin Simon naast hem te komen zitten. Haar coach wil samen een recente wedstrijd terugkijken waarin Simon niet altijd even goed speelde. „Voor elke pass die je verneukt hebt, mag ik aan je zitten”, kondigt hij aan.

Simon probeert het aanvankelijk nog weg te lachen, belooft dat ze voortaan „geen passes meer zal verneuken”. Maar ook terwijl ze haar benen strak bij elkaar houdt en zijn hand meermaals wegduwt, blijft de coach haar borsten en geslachtsdelen betasten. Om haar kort na deze aanranding nog een sms’je te sturen: „Je was droger dan de Sahara daar beneden.”

Het 319 pagina’s tellende eindrapport dat onafhankelijk onderzoeker Sally Q. Yates maandag publiceerde staat vol met dit soort ijzingwekkende getuigenissen. Het Amerikaanse vrouwenvoetbal, dat met vier wereldtitels (onder meer tijdens de laatste WK’s in 2015 en ’19) internationaal op eenzame hoogte staat, blijkt jarenlang en systematisch onveilig te zijn geweest voor speelsters.

Meerdere profvoetbalsters van verschillende clubs werden slachtoffer van coaches die hen verbaal vernederden, emotioneel mishandelden, manipuleerden, ongevraagd betastten of aanrandden. Er was „een diepgewortelde cultuur” waarin dit machtsmisbruik kon plaatsvinden.

De misstanden kwamen vorig jaar september al naar buiten, toen sportmedium The Athletic wangedrag van North Carolina Courage-coach Paul Riley onthulde. In 2021 werden al vijf coaches ontslagen en stapte ook de toenmalige baas van de bond op. Ook schakelde de NWSL oud-justitieminister Yates in om de aantijgingen te onderzoeken. Met medewerkers van onderzoeksbureau King & Spalding sprak zij het afgelopen jaar ruim tweehonderd mensen en spitte ze bijna zestigduizend documenten door.

Jeugdklassen

Hun eindrapport richt zich op drie coaches: naast Holly en Riley (lang coach van Racing Louisville) gaat het daarbij om Rory Dames, van de Chicago Red Stars. Maar de onderzoekers zijn ook zeer kritisch over de leiding van U.S. Soccer, over de rol van clubeigenaren en andere bestuurders. Velen keken weg, namen klachten herhaaldelijk niet serieus en maakten zo het wangedrag mogelijk.

De basis voor het machtsmisbruik werd vaak al gelegd in de jeugdklassen, waar coaches zich tijdens trainingen verbaal misdragen tegen speelsters. De grenzen tussen coach en speelsters vervaagden hierna snel.

Soms werden coaches ontslagen, maar dit gebeurde stilletjes, waardoor ze snel weer bij andere clubs actief werden. Zo werd over Dames in 1999 al geklaagd, maar kon hij blijven trainen. Ook Holly kwam in 2016 weg met klachten over wangedrag.

Clubleiders keken niet in de laatste plaats weg uit zakelijke overwegingen. Ze waren bang aangeklaagd te worden door coaches als ze hen zouden aanpakken. Ook zou negatieve media-aandacht de toch al precaire financiële positie van sommige vrouwenprofclubs verder kunnen ondergraven. Dit alles woog zwaarder dan het welzijn van de speelsters zelf, concluderen de onderzoekers.

U.S. Soccer-preses Cindy Parlow Cone noemde de bevindingen maandag „hartverscheurend” en „zeer verontrustend”. De bond beloofde in een verklaring alle aanbevelingen van Yates op te volgen.