Houellebecq verliest rechtszaak over seksfilm KIRAC

De Franse schrijver Michel Houellebecq (Onderworpen, Elementaire Deeltjes) heeft vrijdag zijn kort geding tegen de verspreiding van een seksfilm met hemzelf in de hoofdrol verloren. Een Franse rechter oordeelde dat de trailer van de film zijn privacy niet schond en droeg de schrijver op om een kleine geldsom te betalen aan Stefan Ruitenbeek van KIRAC, de producent van de film.

Op 23 januari zag de hele wereld de beroemde Franse schrijver Michel Houellebecq in bed rollen met een jonge vrouw. Het was slechts een kort fragment, zonder naakt, uit de trailer voor de 27ste film van het Nederlandse kunstcollectief KIRAC. Maar het beloofde meer: 11 maart zou de film verschijnen. Daarin zou te zien zijn hoe de 67-jarige schrijver seks heeft met verscheidene jonge vrouwen in een hotel in Amsterdam.

Hoewel de scènes met instemming van Houellebecq zijn opgenomen, bleken zijn gedachten veranderd. Begin februari bleek dat de schrijver de verschijning van de film wilde dwarsbomen. Houellebecq en zijn vrouw Qianyun Li verspreidden een persbericht: ze hadden een advocaat in de arm genomen om de vertoning en exploitatie van de film, commercieel en niet-commercieel, te verbieden. De gronden: de film zou de privacy en het imago van Houellebecq onrechtmatig schaden.

Schadevergoeding

Op 28 februari diende er in Frankrijk een kort geding. Uit rechtbankdocumenten blijkt dat Houellebecq Stefan Ruitenbeek van KIRAC aanklaagt voor een schadevergoeding van 200.000 euro (100.000 voor hem, 100.000 voor Li). Daarnaast mag de film niet verspreid worden, en moet Stefan Ruitenbeek de trailer verwijderen van alle kanalen. En KIRAC zou de volgende zin niet meer mogen gebruiken: „Hij schreef me, dat zijn geplande honeytrip naar Marokko was gecancelled […] zijn vrouw was een maand bezig geweest om vanuit Parijs de prostituees alvast te regelen…”

Lees ook: Hoe een controversiële filosoof in een seksfilm belandde

Het belangrijkste argument van KIRAC, zoals naar voren gebracht door advocaat Virginie Tesnière, was dat Houellebecq een contract heeft ondertekend waarmee hij akkoord geeft voor de productie en uitzending van de „artistieke, fictionele, documentaire, performatieve, essayistische, erotische en pornografische” film, zonder dat hij recht heeft er invloed op uit te oefenen. Uit beeldmateriaal blijkt dat de claims van Ruitenbeek over prostituees gebaseerd zijn op uitspraken van Li en Houellebecq.

Belangrijker nog: het merendeel van de opnames vond plaats in Amsterdam. En in het contract staat een clausule waaruit blijkt dat de wettelijke verbintenis tussen Houellebecq en Ruitenbeek is aangegaan voor de Nederlandse wet, alleen de Nederlandse rechter zou dus jurisdictie hebben in een dispuut.

De rechter besloot vrijdag dat de Franse rechtbank geen jurisdictie heeft om te beslissen over de publicatie en verspreiding van de uiteindelijke film. Wél mag de rechtbank oordelen over de uitzending van de trailer. Maar daarin werd Houellebecq niet in het gelijk gesteld. Daarnaast moeten Houellebecq en Li 2.000 euro betalen aan Stefan Ruitenbeek van KIRAC, plus de kosten van de procedure.

Het is nog mogelijk dat Houellebecq in hoger beroep gaat. Ook zou Houellebecq de publicatie van de volledige film nog kunnen aanvechten in Nederland. Dat zou echter een moeilijke strijd worden. De Nederlandse privacywetgeving is minder streng dan de Franse.

De in de trailer beloofde verschijningsdatum van 11 maart zal KIRAC niet halen. Mede door de rechtszaak heeft de film vertraging opgelopen. In rechtbankdocumenten wordt de verschijning nu geschat op begin mei. De première-avond op 11 maart in het Betty Asfalt Complex in Amsterdam lijkt nog wel door te gaan, met een andere invulling.