Hoe leer ik mijn zoon rust nemen?

Moeder: „Door een problematische gezinssituatie heb ik nooit geleerd goed voor mezelf te zorgen. Er was geen aandacht voor gezondheid of welzijn. Sporten, gezond eten en genoeg slapen heb ik mezelf kunnen aanleren, maar het aanvoelen en in acht nemen van grenzen niet. Ik kan signalen van mijn lichaam dat ik rust nodig heb moeilijk herkennen, of steek mijn kop in het zand. Ik pak daardoor werkelijk elk virus mee en ben dus vaak ziek. Ik heb astma, had vroeger migraine en mijn nek zit regelmatig vast. Ik zie dat mijn zoon van 11 hetzelfde doet. Hij heeft ook migraine en kan dit niet goed aanvoelen. Zo drinkt hij vaak te weinig terwijl hij wel intensief sport en neemt hij te veel hooi op zijn vork – triggers voor migraine. Net als ik voelt hij te weinig aan wat hij nodig heeft, of durft daar niet voor te kiezen. Mijn vriend en dochter kunnen dat juist heel goed; als zij een verkoudheid of griep voelen aankomen, nemen ze rust, ook als dat betekent dat ze iets moeten afzeggen. Hoe leer ik dit mijn zoon als ik het zelf nog niet kan?”

Signalen benoemen

Majone Steketee: „Juist omdat u snapt hoe het werkt, kunt u uw zoon leren om lichamelijke signalen beter en sneller te herkennen. Ga met uw zoon na wanneer hij precies last krijgt van migraine en wat bij hem de triggers zijn. Als u ziet dat hij die signalen of triggers negeert, vraag hem dan om te gaan zitten, en informeer wat hij voelt in zijn lichaam. Benoem het gedrag dat mogelijk de migraine kan verergeren. Waarschijnlijk ziet u als zijn moeder beter wanneer hij zijn grenzen over gaat dan hijzelf.

„Ik zou u ook aanraden hulp voor uzelf te zoeken. Nare gebeurtenissen kunnen zich vastzetten in het lichaam. Waarschijnlijk heeft u er vroeger baat bij gehad om deze signalen te negeren. Nu is het tijd om er goed voor te zorgen. Ik zou u een lichaamsgerichte therapie of mindfulness aanraden, waardoor u zich bewuster wordt van wat u voelt. Inzichten die u daar opdoet kunnen zowel voor uzelf als uw zoon behulpzaam zijn.”

Samen doen

Crystal Smit: „Voor gedragsverandering is intrinsieke motivatie nodig. U kunt daar bij een kind van deze leeftijd op verschillende manieren op inspelen. Begin met vertellen dat u hier zelf ook moeite mee heeft. We willen graag als ouders het goede voorbeeld geven, maar dat kan gewoon niet altijd. En het kan een kind juist helpen dat hij niet de enige is die dit lastig vindt. Dat voorkomt eenzaamheid. U kunt tegen hem zeggen: ‘Misschien kunnen we dit samen gaan doen?’

„Ook omdat hij met twee mensen leeft die hierin wél goede rolmodellen kunnen zijn: uw partner en dochter. Zij zouden de gezondheidsbeslissingen die ze nemen kunnen ondertitelen. Bijvoorbeeld: ‘Ik neem even rust omdat ik me niet lekker voel, en een griep wil voorkomen.’

Gebruik liever informerende taal dan gebiedende. Dus niet: ‘Ga maar rust nemen’, maar: ‘Het kan handig voor je gezondheid zijn om nu wat rust te nemen.’ Druk uitoefenen is uit den boze, want dan gaat een kind van deze leeftijd zich verzetten.

„Het is vooral belangrijk dit met uw zoon heel langzaam aan te pakken. Blijvende gedragsverandering gaat in kleine stapjes.”

Majone Steketee is bijzonder hoogleraar intergenerationele overdracht geweld in gezinnen, en wetenschappelijk directeur van het Verwey-Jonker Instituut voor maatschappelijke vraagstukken. Crystal Smit is als universitar docent verbonden aan de Youth & Family groep en Movez Lab: onderzoeksgroepen naar jeugd en welzijn aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.