Hoe haal je een ‘woke’ tiener uit zijn bubbel? 8 opvoedvragen over goed burgerschap beantwoord

1 Hoe leer je kinderen kritisch denken?

Een lezer wil de kritische vermogens van haar kinderen van 11 en 16 versterken. Ze vindt dat het schoolsysteem leerlingen hier onvoldoende toe stimuleert. Klopt dat? En wat kan de moeder doen om haar kinderen autonoom te leren nadenken over de gevolgen van hun handelen?

Zorg dat kinderen het leuk vinden om met jou te praten, adviseren opvoedexperts.

2 Hoe haal je een ‘woke’ achttienjarige uit zijn bubbel?

Een moeder ziet dat haar zoon maatschappelijk betrokken is en zich uitspreekt voor zijn idealen. Ze vindt echter dat de strijdvaardigheid van haar zoon zich vooral richt op symbolen (de juiste termen, genderneutrale toiletten) en dat hij zich meer bewust kan zijn van zijn bevoorrechte positie als student uit een welgesteld gezin. Hoe kan de lezer de blik van haar zoon verruimen?

Wissel als een gelijkwaardige gesprekspartner van gedachten en vermijd een belerende toon, zeggen deskundigen.

3 Zeg je er wat van als pubers nazi-liedjes zingen?

Tijdens een etentje zingen de ex-oppaskinderen – ondertussen pubers – van een lezer een nazi-lied, compleet met armgebaren. De lezer wil de jongens op dat moment niet aanspreken, omdat ze vreest dat ze het dan nog grappiger zullen vinden, vanuit puberale recalcitrantie. Achteraf maakt ze zich zorgen dat de jongens bevattelijk zijn voor naziverheerlijking die ze online voorgeschoteld krijgen. Moet ze de ouders waarschuwen voor online indoctrinatie?

De deskundigen verschillen van mening of de ouders gewaarschuwd moeten worden.

4 Hoe leer je een kind een eigen mening vormen en daarvoor opkomen?

Het gezin van een lezer is niet gevaccineerd tegen corona. Haar veertienjarige zoon wilde dit zelf niet en kreeg op school veel boze reacties. Hoe leer je een kind in vrijheid een eigen mening vormen en tegelijkertijd de mening van andersdenkenden respecteren?

Een plek te midden van andersdenkenden vormt een steviger identiteit. Wanneer pas je je aan en wanneer niet?

5 Hoe voed je kinderen inclusiever op?

Inclusiviteit thuis en in de klas bespreekbaar maken, vindt een lezer die moeder en leerkracht is belangrijk. Toch merkt ze dat wanneer er discussie ontstaat, ze niet altijd de juiste argumenten paraat heeft. Hoe beweeg je kinderen om inclusiever te denken en praten in de klas en thuis?

Volgens experts is het belangrijk dat leerkrachten en ouders onophoudelijk in gesprek zijn met kinderen over inclusiviteit.

6 Mag je je kind helpen aan een hoger schooladvies?

De zoon van een lezer heeft een gymnasiumadvies gekregen. Hij kreeg geen bijles, maar wel hulp van zijn ouders, beiden hoog opgeleid. De vader vraagt zich af of dat wel van goed burgerschap getuigt van zijn kant. Zo wordt immers de kansenongelijkheid in het onderwijs in de hand gewerkt.

Dat ouders hun kind helpen, is logisch. Tegelijkertijd kun je óók iets doen om een kind te steunen dat het minder heeft getroffen.

7 Is een kleinkind zonder krant nog wel geïnformeerd?

De krant op tafel was vroeger vaste prik bij een opa thuis. Belangrijk voor het vormen van een eigen gefundeerde mening en om te weten op welke politieke partij je stemt en waarom, meent hij. Zijn kinderen lezen de krant nu digitaal, waardoor de jonge kleinkinderen niet meer automatisch met het nieuws in aanraking komen. Gaat dit ten koste van hun algemene ontwikkeling?

Jongvolwassenen zijn niet minder geïnformeerd dan eerdere generaties. Het nieuws bespreken kan ook zonder krant.

8 Hoe beantwoord je lastige vragen van een kind?

Als een lezer op bezoek is bij vrienden met een achtjarige zoon stelt de jongen vaak lastige, filosofische vragen. ‘Hoe weet ik zeker dat ik echt besta?’ En: ‘Wie ben ik eigenlijk?’ Moet je serieus ingaan op dit soort vragen, en wat antwoord je dan?

Grote vragen stellen, hoort bij de ontwikkeling. Je kunt een kind helpen gedachten te verwoorden.