Dilemma
Hoe bouw je langzaam weer je werk op als je long covid (ook wel post-covid) hebt? Vaak is het nodig om je werkzaamheden aan te passen, en bijvoorbeeld fysiek en mentaal werk af te wisselen. Maar wat als dat heel moeilijk kan binnen jouw functie?
Soms kan dat niet
Een deel van de medewerkers met long covid belandt op hun werk in een conflictsituatie, zegt Tamara Raaijmakers van Centrum Werk Gezondheid. „Niet elke leidinggevende is namelijk even begripvol. Leidinggevenden kunnen denken dat de ziekte tussen de oren zit, dat iemand zich aanstelt. Zelf waren ze immers na een coronabesmetting na twee weken weer op de been. Ze snappen dus niet hoe het kan dat hun medewerker maanden- of jarenlang in bed ligt.”
Ook volgens Rianne Hermanns komt het nog altijd voor dat werkgevers weinig begrip hebben voor werknemers met long covid. Hermanns is teamcoördinator van een groep nazorgadviseurs bij C-Support. Die organisatie ondersteunt en adviseert mensen die drie maanden na een coronabesmetting nog steeds klachten hebben. „Medewerkers met long covid krijgen vaak het predikaat dat ze lui zijn of niet willen meewerken aan re-integratie. Er zijn zelfs bedrijfsartsen die het bestaan van long covid ontkennen.” Deze werknemers komen in een heel ingewikkelde situatie, zegt Hermanns: „Ze zijn wel van deze partijen afhankelijk voor hun re-integratie en eventuele WIA-beoordeling. Meestal willen ze zelf juist heel graag weer aan het werk.”
„In de praktijk zien we helaas dat het niet altijd lukt om passend werk te vinden en ook niet om de relatie goed te houden”, zegt directeur Paul Baart van Centrum Werk Gezondheid. „Als dit soort gesprekken alleen op ruzie uitdraait, dan heeft het geen zin.”
Geef niet te snel op
Toch is er soms meer mogelijk dan je in eerste instantie denkt. Hermanns: „Het advies van C-support is: blijf in gesprek.” Om het gesprek met de werkgever voor te bereiden en samen tot een realistisch re-integratieplan te komen, adviseren Hermanns en haar nazorgadviseurs om een ‘dagverhaal’ te schrijven. „Zelf weet je vaak ook niet zo goed wat je aankunt op je werk, omdat je lijf en hoofd anders reageren dan je gewend bent. En als je het zelf niet weet, hoe leg je dan aan een ander, zoals een werkgever, een verzekeringsarts of een bedrijfsarts, uit wat je wel of niet kunt? We adviseren daarom om zo concreet mogelijk te beschrijven hoe jouw dagelijks leven er nu uitziet: wat doe je op een dag, en wat kost je dat aan energie en inspanning? Als je maar één keer per dag in staat bent om de vaatwasser in en uit te ruimen, kan niet van je verwacht worden dat je naar het werk reist, daar een uur achter de computer zit en vervolgens weer huiswaarts reist. Met een duidelijk dagverhaal is de kans op een ander soort gesprek met je werkgever groter.”
Het helpt volgens Hermanns om zelf een plan klaar te hebben: „Probeer de voorwaarden te creëren waaronder je het vol kunt houden, zoals korter werken, meer pauzes, of om de dag werken.”
Maar, hoe doe je dat als je bijvoorbeeld in de zorg of het onderwijs werkt? „Als docent kun je voorstellen om toetsen na te kijken, of om lessen te ontwikkelen. Dat kan thuis en in eigen tempo.” En ook in de zorg zijn er wellicht mogelijkheden. Hermanns: „Ik ken een zorgmedewerker die na een korte cursus een coördinerende rol op kantoor heeft gekregen. Daar kon ze pauzes nemen en haar werktijden aanpassen.”
„Het helpt ook als collega’s weten hoe het met je gaat”, zegt Hermanns. Een collega kan soms ook aanschuiven bij het gesprek met de werkgever. „Zo’n gesprek gaat vaak over dingen die je niet meer kunt. Dat is heel confronterend. Steun van een collega kan dan heel waardevol zijn.”
Maar wat als je – juist door die long covid – niet de puf hebt om dit allemaal te organiseren? Baart: „Zoek ondersteuning, van collega’s, of van behandelaars. Vraag hen: kunnen jullie mij helpen zodat ik een paar uur in de week weer aan het werk kan? Een ergotherapeut kan bijvoorbeeld helpen nadenken over hoe je kunt voorkomen dat je over je grenzen heengaat, en hoe je je werkzaamheden kunt aanpassen. En als je bijvoorbeeld niet meer goed rechtop kunt zitten, kan een fysiotherapeut mogelijk adviezen geven over hoe je toch een tijdje achter je computer kunt werken.”
Dus
Zelfs als je werkgever weinig begrip heeft voor de klachten die long covid veroorzaken, dan nog kun je proberen in gesprek te blijven. Schrijf een dagverhaal om duidelijk te maken wat je op een dag aankunt. Probeer zelf met voorstellen te komen. Schakel daarbij zoveel mogelijk hulp in, onder meer van directe collega’s, maar ook van een organisatie als C-Support.
