Hoe bespreek je overgewicht? En tien andere opvoedvragen over voeding

Met kinderen kan de maaltijd soms een strijd zijn. Peuters die geen boontjes blieven, pubers die zich te buiten gaan aan saucijzenbroodjes uit de schoolkantine of tieners die obsessief bezig zijn met voeding. Als opvoeder kun je op allerlei momenten te maken krijgen met vragen rondom eten. In de rubriek Opgevoed, waarin Annemiek Leclaire vragen van lezers voorlegt aan deskundigen, kwamen de meest uiteenlopende kwesties voorbij. NRC selecteerde er elf.

Groente en fruit (leren) eten

1 Moet een kind eten ‘wat de pot schaft’?

Een lezer met een peuter van twee krijgt haar zoontje maar moeilijk aan de warme hap. Fruit eet hij wel en na het eten gaat een bakje yoghurt of een banaan er als toetje best in. De moeder houdt de maaltijd nu ongedwongen, moet ze er wat meer druk achter zetten?

Tegenwoordig willen we kinderen vooral leren gezond te eten. Daar mag best wat verleiding bij komen kijken.

2 Wat als een kind weigert om groente of fruit te eten?

De vijfjarige dochter van een lezer vertikt het om groente of fruit te eten. Ze wil jam of hagelslag op brood en vist de paprika uit de pasta. Kunnen de ouders fruit verstoppen in haar yoghurt, moeten ze de confrontatie aangaan, of het meisje zonder toetje naar haar kamer sturen?

‘Hoe zou u het zelf vinden om gedwongen te worden iets te eten wat u tegenstaat’, vragen opvoeddeskundigen zich af. Zo leer je kinderen zonder dwang hun smaak ontwikkelen.

3 Trek je je wat aan van de eetgewoontes van jonge logés?

Een lezer zou het gezellig vinden als haar nichtjes komen logeren. Maar ze voorziet een probleem: de nichtjes willen alleen ongezonde snacks, terwijl de lezer geen vlees en veel groente en fruit eet. Moet je als gastheer of –vrouw rekening houden met de eetgewoontes van jonge logés?

Als eetgewoontes uiteenlopen zoek je een feestelijke middenweg. Lees de suggesties van opvoedexperts.

Overgewicht en eetproblemen

4 Hoe bespreek je overgewicht zonder een kind te kwetsen?

Een lezer vermoedt dat haar dochter te veel eet. Het kind is tien kilo te zwaar en eet grote porties. In het gezin wordt gezond gekookt en de dochter sport iedere dag, maar de moeder vindt ook snoep- en ijspapier op haar kamer. De lezer en haar man sneden het onderwerp al eens aan, maar dat resulteerde in ruzie. Hoe breng je het gewicht van een kind ter sprake zonder zijn of haar zelfvertrouwen te schaden?

Experts geven tips wat ouders kunnen doen als een kind te veel of ongezond eet.

5 Kun je een eetstoornis veroorzaken door ongezond eetgedrag aan de kaak te stellen?

Een lezer ziet haar dochter, die een lichte vorm van autisme heeft, worstelen met haar gewicht. Het meisje is te zwaar, heeft fysiek last van haar gewicht en is er verdrietig over, maar blijft toch slecht eten. De moeder wil haar puberdochter helpen, maar is bang een eetstoornis te veroorzaken.

Pubers grijpen soms naar troosteten als ze zich verdrietig of onzeker voelen. Deskundigen delen do’s en don’ts.

6 Wat te doen als je een eetstoornis vermoedt?

‘Ik krijg heus geen anorexia hoor, mam. Ik wil gewoon niet dik worden’, stelt een veertienjarige haar moeder gerust. Maar die vindt het lijnen van haar dochter ongezond worden. De puber schept maar weinig op. Ze vermagert en ondervindt lichamelijke klachten door het geringe eten. Ook maakt ze opmerkingen die de moeder doen vermoeden dat ze zichzelf te zwaar vindt, terwijl dat niet zo is. Hoe grijp je in als ouder?

Ga met een kind naar de huisarts bij het vermoeden van een eetstoornis. Die kan doorverwijzen naar gepaste hulp, zeggen experts.

Eten buiten de deur

7 Mogen grootouders zich mengen in wat de kleinkinderen eten?

Een grootmoeder vindt haar kleinkinderen te dik en wijdt dit aan het ongezonde eetbeleid dat haar dochter en schoonzoon thuis voeren. Kan ze de ouders hierop aanspreken?

Bij overgewicht kunnen meer factoren een rol spelen dan ongezond eten alleen. Verlies dat niet uit het oog, adviseren experts.

8 Kun je andere ouders vragen jouw dieetwensen te volgen?

Thuis aan de gezonde pot, maar buitenshuis gaan de remmen los. Een moeder wil dat haar kinderen van 8 en 11 geen of weinig zuivel of vlees eten en niet te veel snoepen als ze bij anderen zijn. Heeft ze invloed op wat haar kinderen eten buiten de deur?

Je kunt andere ouders vrágen om rekening te houden met je eigen dieetwensen, maar je kunt niets eisen.

9 Moet een kind de lunchtrommel leegeten?

Niet alle kinderen in de klas krijgen hun broodtrommel leeg voordat de pauze voorbij is. Sommige kinderen eten langzaam, anderen vinden het niet lekker. Het staat een juf tegen om ze te dwingen hun lunch op te eten, maar ouders spreken haar aan als de boterhammen ongegeten mee naar huis komen. Moet de juf er meer bovenop zitten?

Experts: school speelt een rol in de educatie over een gezonde lunch. Toch ligt de verantwoordelijkheid niet bij één leerkracht.

Snaaien en trek

10 Wat doe je als een jong kind steeds om eten vraagt?

Of ze nou een spelletje doet of net van tafel komt, de driejarige kleindochter van een lezer vraagt telkens om eten. Van haar moeder krijgt ze dat dan, maar oma wil hier niet steeds aan toegeven. Hoe ga je om met een kind dat altijd trekt heeft?

Treed niet te streng op als een kind om eten vraagt. Lees hier wat je wél kunt doen.

11 Hoe roep je snaaien een halt toe?

Een lezer grijpt regelmatig mis omdat haar dochter de hele koektrommel leeg snoept. Ook van haar zakgeld koopt de twaalfjarige zoetigheid. Aanspreken en afspraken maken hebben tot nog toe niet geholpen. Wat is de juiste aanpak?

Experts geven tips hoe je pubers leert omgaan met verleidingen.