Het vliegverkeer is bijna weer op het niveau van voor de coronapandemie

Dat de luchtvaartbranche na de coronapandemie zou herstellen had Marnix Fruitema, voorzitter van belangenorganisatie Barin van luchtvaartmaatschappijen op Schiphol, wel verwacht. Maar dat die „inhaalslag” zo snel zou gaan, dat had hij niet voor mogelijk gehouden.

Volgens internationale luchtvaartbrancheorganisatie IATA is het aantal kilometers dat reizigers per vliegtuig aflegden in september met 57 procent gestegen ten opzichte van dezelfde periode een jaar geleden, zo meldde zij dinsdag. Ook op de Nederlandse luchthavens is die stijging zichtbaar: zo reisden het derde kwartaal van 2022 18,7 miljoen passagiers van en naar een van de vijf nationale luchthavens in Nederland, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek dinsdag. Dat is anderhalf keer zoveel als de 12 miljoen passagiers in dezelfde periode vorig jaar.

Het is geen verrassing dat mensen weer meer reizen, zegt Bert van Wee, hoogleraar transportbeleid aan de TU Delft. De wereldwijde reisrestricties van de afgelopen twee jaar zijn grotendeels opgeheven. Mensen willen weer reizen, aldus Van Wee, die zelf voor een sabbatical drie maanden in Australië verblijft. „Alle accommodaties hier zijn bezet.”

In Europa nam het vliegverkeer met bijna 80 procent toe ten opzichte van een jaar geleden, volgens IATA. In Noord-Amerika was zelfs sprake van een toename van bijna 130 procent. Wereldwijd ligt het vliegverkeer op bijna driekwart van het niveau van september 2019, dus voor de pandemie, volgens IATA.

Zakelijke reizigers

Fruitema meent dat het een kwestie van tijd is voordat het aantal reizigers weer op het oude niveau ligt. De wereldbevolking groeit, de mobiliteit ook. In grote landen zoals China en India heeft nog geen tiende van de bevolking ooit in een vliegtuig gezeten, zegt Fruitema. „Zodra de mensen uit die landen gaan vliegen, zie je dat terug in de cijfers.”

Het aantal zakelijke reizigers zal niet terugkeren op het oude niveau, meent Van Wee, want bedrijven hebben ontdekt dat veel bijeenkomsten prima online kunnen worden houden. Bovendien is online vergaderen voordelig, zegt Van Wee: „Bedrijven besparen op vliegkosten”.

De hoogleraar vermoedt dat „vliegschaamte” toeneemt – reizigers zullen eerder de trein nemen. Collega’s van de universiteit in Oxford mogen voor afstanden tot 650 kilometer geen vliegtuig nemen, als de bestemming ook over land goed bereikbaar is. Maar uit een enquête van I&O Research van mei dit jaar onder 1.202 mensen blijkt dat de vliegschaamte onder Nederlanders de afgelopen drie jaar juist licht terugliep. In oktober 2019 gaf 18 procent van de respondenten aan zich „schuldig” te voelen als zij vliegen, in april van dit jaar was dat 15 procent.

Budgetmaatschappijen

Van het aantrekkende vliegverkeer profiteren momenteel vooral budgetmaatschappijen zoals Ryanair en Easyjet, aldus Van Wee, omdat die veelal worden gebruikt voor vakanties. Voor Ryanair lijken de grootste problemen achter de rug, zo bleek uit cijfer die het bedrijf maandag publiceerde. Het aantal passagiers steeg explosief tussen april en oktober van 39,1 miljoen in 2021 naar 95,1 miljoen dit jaar. In de zomer reisde een record aantal passagiers met Ryanair.

Is de oorlog tussen Oekraïne en Rusland van invloed op het vlieggedrag? Amper, zeggen Van Wee en Fruitema. Een promovendus van Van Wee onderzocht de impact van grote gebeurtenissen op het vlieggedrag. Daaruit bleek dat de oliecrises en 9/11 slechts voor een „rimpeling” in het vliegverkeer zorgden.

Lees ook dit opiniestuk van Floor Rusman: Vliegschaamte bestaat niet