Helft tech-investeerders haalt zelf opgelegde doelen niet voor betere man-vrouwverdeling

De helft van de ruim vijftig Nederlandse tech-investeerders die hun handtekening hebben gezet onder een reeks diversiteitsafspraken heeft de doelen niet gehaald. Dat blijkt uit een interne evaluatie van Techleap, de door het ministerie van Economische Zaken gefinancierde organisatie die start-ups (jonge technologiebedrijven) ondersteunt.

In 2019 committeerde een prominente groep Nederlandse investeerders zich aan het project ‘Fundright’: beloftes om zo „een divers ecosysteem” in 2023 te realiseren. Het idee was dat meer nadruk op een gelijkere verdeling tussen mannen en vrouwen op termijn zou leiden tot meer succesvolle Nederlandse technologiebedrijven.

De Fundright-deelnemers beloofden uiterlijk in 2023 zelf een divers managementteam te hebben (gemixt qua leeftijd en minstens 35 procent vrouw). Daarnaast moest minimaal 35 procent van de investeringen gaan naar bedrijven met op z’n minst één vrouw in het managementteam. Ook zegden de investeerders toe ‘een aanzienlijk percentage’ van hun investeringen te doen in bedrijven met een vrouwelijke oprichter.

De verschillen tussen hoe serieus investeerders de beloftes hebben genomen zijn groot, blijkt uit een e-mail die Techleap-directeur Maurice van Tilburg maandag aan alle 53 deelnemers heeft verstuurd. Hij stelt dat „sommige leden helemaal geen vooruitgang hebben geboekt, of zelfs achteruit zijn gegaan”. Dat de gemiddelde scores beter zijn dan in 2019 komt vooral door „een beperkt aantal positieve uitschieters”, aldus Van Tilburg in de e-mail.

Techleap kiest nu voor een andere aanpak. Fundright wordt aangesloten bij Diversity VC, een Britse non-profit-organisatie die investeerders doorlicht en beoordeelt op hun inspanningen om diversiteit te bevorderen. „We gaan in gesprek met deelnemers en door met iedereen die echt wil”, zegt Van Tilburg in een telefonische toelichting.

Lees meer over Fundright: ‘Investeren in start-ups van vrouwen? Nederland loopt achter’

Mannenwereld

De wereld van start-ups is een mannenwereld, waarin vrouwelijke ondernemers maar moeizaam weten door te dringen. Uit eerder dit jaar gepubliceerd onderzoek van databureau Golden Egg Check bleek dat van de 5,3 miljard euro die vorig jaar in Nederlandse start-ups werd geïnvesteerd, 92 procent ging naar teams die volledig uit mannen bestaan.

Een deel van de verklaring is dat mannelijke techondernemers in de meerderheid zijn: in Nederland heeft ongeveer een op de zes jonge start-ups een vrouwelijke (mede-)oprichter. Tegelijkertijd krijgen vrouwen moeilijker een investering dan mannen. Een reeks wetenschappelijke onderzoeken, onder meer van de Amerikaanse universiteit Harvard, toont aan dat investeerders – vaak mannen – sneller geneigd zijn in andere mannen te investeren en ideeën van vrouwen kritischer benaderen.

Tegelijkertijd blijkt dat juist start-ups met een vrouwelijke (mede)-oprichter beter presteren. Onderzoek van de Boston Consulting Group uit 2018 toonde aan dat start-ups geleid door vrouwen twee keer meer geld opleveren voor hun investeerders dan bedrijven met mannelijke oprichters. Juist omdat de lat hoger ligt voor vrouwen om een investering binnen te krijgen, zijn hun bedrijven vaak van betere kwaliteit.

„Als je als investeerder diversiteit niet belangrijk maakt, dan gaat dat op langere termijn ten koste van je resultaten”, zegt Janneke Niessen van investeringsfonds CapitalT – dat alle diversiteitsdoelen haalde. „We horen steeds meer van jonge ondernemers, ook mannen, dat ze geen zin meer hebben in fondsen die hier geen aandacht aan besteden. Dit is een trein die rijdt en je gaat mee, of niet.”

Woke willen overkomen

Niet voor alle Fundright-deelnemers had het project de hoogste prioriteit. Zo bleek een handvol deelnemers niet bereid data aan Techleap aan te leveren of e-mails van de organisatie te beantwoorden. Investeerders die „wel woke willen overkomen voor de buitenwereld, maar het ondertussen niet echt menen”, zoals een van de deelnemers het omschrijft.

Er was onderling veel discussie over hoe je diversiteit het beste kunt meten. Zo stelt Tom Kist van de Amsterdamse investeerder Slingshot Ventures dat Fundright „de verkeerde statistieken” als uitgangspunt nam. „Er zijn genoeg vrouwelijke ondernemers, maar er zijn maar weinig vrouwen die om geld vragen”, zegt Kist. Hij stelt diversiteit te bevorderen door „te proberen vrouwen toe te voegen aan mannelijke teams waar wij in investeren”. Dat zou helpen om „de vaak wat gehaaide inslag van mannelijke teams weg te laten ebben”.

Bijkomend probleem: de economische crisis, die de techsector hard heeft getroffen. In de Verenigde Staten ging vorig jaar 2 procent van alle durfkapitaal naar vrouwelijke tech-ondernemers – het laagste percentage van de afgelopen vijf jaar. Volgens Van Tilburg kiezen investeerders nu „sneller voor ondernemers die al eerder bedrijven hebben gehad of geld hebben opgehaald. Meestal mannen dus”, zegt hij. „Durfkapitalisten kijken toch vooral naar: wat investeer ik en wat krijg ik ervoor terug? Het is hen niet altijd even duidelijk wat diversiteit bijdraagt aan dat verhaal.”

Ondanks dat de harde beloftes in veel gevallen niet zijn nagekomen, weigert hij van een mislukking te spreken. „We zien dat de aandacht voor diversiteit bij een deel van de investeerders enorm is toegenomen”, zegt Van Tilburg. „Wat mij betreft is het glas halfvol.”