ExxonMobil naar rechter om EU-taks op overwinst

Het Amerikaanse olieconcern ExxonMobil tracht via de Europese rechter een belastingverhoging tegen te gaan. De Europese Unie kwam dit jaar met een extra belasting voor bedrijven die door de energiecrisis extreem hoge winsten maken. Met de opbrengst wil de Europese Commissie de sociale gevolgen van de hoge energieprijzen verlichten. Ook wordt het geld ingezet voor de verdere verduurzaming van de energieproductie. De extra belasting voor de energiebedrijven zou zo’n 25 miljard euro moeten opbrengen.

ExxonMobil betwist dat de Europese Unie het wettelijke recht heeft om een nieuwe belasting te gaan heffen. Dat recht zou volgens het Amerikaanse bedrijf alleen bij de EU-lidstaten liggen.

Exxon heeft de rechtszaak woensdag bij het Europese Hof van Justitie in Luxemburg aangespannen. Het Amerikaanse concern start de zaak via zijn dochterbedrijven in Nederland en Duitsland.

Alleen al in het derde kwartaal boekte Exxon een winst van 19,7 miljard euro

Volgens Exxon zorgt de extra belasting ervoor dat energiebedrijven minder gaan investeren in Europa, waardoor de import de komende jaren groter wordt dan noodzakelijk. Een zegsman van het bedrijf, die donderdag door de Financial Times (FT) werd geciteerd, stelt dat Exxon de afgelopen tien jaar voor 3 miljard dollar in zijn Europese raffinage-installaties heeft geïnvesteerd, waardoor Europa minder afhankelijk van Rusland zou zijn geworden.

Groot deel naar aandeelhouders

De hoge prijzen voor olie en gas, vooral het gevolg van de Russische inval in Oekraïne, hebben geleid tot megawinsten in de energiesector. In het derde kwartaal boekte ExxonMobil een nettowinst van 19,7 miljard dollar (18,5 miljard euro). Voor de periode van januari tot en met september staat de winstmeter dit jaar vooralsnog op 43 miljard dollar. Ook concerns als BP en Chevron boekten recordresultaten. Shell boekte over de eerste negen maanden een winst van 30 miljard dollar. Een substantieel deel van de winsten komt ten goede aan aandeelhouders. Dat gebeurt door meer dividend uit te keren of door de inkoop van eigen aandelen.

De hoge energiewinsten hebben in verschillende landen tot plannen geleid om de belastingen voor deze bedrijven te verhogen. Zo kwam het Verenigd Koninkrijk als een van de eerste dit jaar met een zogeheten windfall tax. Verschillende energiebedrijven zeiden in reactie daarop de toekomstige investeringen in dat land voortaan kritisch tegen het licht te zullen houden. In reactie op het EU-plan zet de woordvoerder van ExxonMobil tegenover FT vraagtekens „bij euro-investeringen van vele miljarden”. „Of we [in de EU] investeren, hangt vooral hoe attractief en competitief Europa in mondiaal opzicht is.”

Vanaf januari wil Brussel een heffing van 33 procent gaan opleggen op overwinsten. Daarbij gaat het om resultaten die minstens 20 procent hoger liggen dan de winsten die gemiddeld tussen 2018 en 2021 zijn behaald.

De Commissie wilde donderdag niet inhoudelijk reageren op de komende rechtszaak. Zij verklaarde „kennis te hebben genomen” van de actie van Exxon. „Het is nu aan het Hof van Justitie om deze zaak te beoordelen.”

Deze zomer haalde president Biden fel uit naar ExxonMobil op het moment dat de olieprijzen stegen

Exxons megawinsten trokken eerder dit jaar al de aandacht in Amerika. Deze zomer haalde president Biden fel uit naar het bedrijf op het moment dat de olieprijzen stegen. „Exxon verdient meer dan God”, zei Biden die het concern vroeg om meer te investeren en zijn belasting te gaan betalen. „Waarom boren zij niet naar olie? Omdat zij meer verdienen door niet méér olie te produceren.”

ExxonMobil verdedigde zich met de bewering dat het bedrijf in vijf jaar tweemaal zoveel heeft geïnvesteerd als dat er winst is gemaakt. „Voor de langere termijn kan de overheid investeringen stimuleren door duidelijk en consistent beleid te voeren.”