EU waarschuwt Polen en Hongarije na verbod op graanimport uit Oekraïne

Polen en Hongarije hebben besloten de invoer van graan uit Oekraïne tijdelijk te verbieden. Dit gebeurde afgelopen zaterdag na aanhoudende protesten van boeren. Het verbod duurt tot 30 juni , en geldt ook voor de invoer van onder meer suiker, eieren, vlees, melk, groenten en fruit.

De Europese Commissie noemde de stap zondag „onacceptabel” in een verklaring, omdat „het recht om handelsbeleid te maken exclusief de EU toekomt.” Unilateraal ingestelde importverboden zijn niet toegestaan, en worden „niet getolereerd”, stelt de Commissie, zonder in detail te treden over eventuele maatregelen. „In zulke moeilijke tijden is het cruciaal om alle beslissingen binnen de EU te coördineren en op elkaar af te stemmen.”

Volgens de Poolse regering is de beslissing noodzakelijk om boeren te beschermen, die vrezen hun inkomsten te verliezen door een overvloed aan Oekraïens graan op de markt. Silo’s in Polen zitten vol met Oekraïens graan, dat tegen afspraken in op de lokale markt verschijnt.

Blokkade Zwarte Zee

Oekraïne betreurt het besluit en zegt dat het verbod is strijd is met de bestaande afspraken. „Wij begrijpen dat de Poolse boeren in een lastige situatie verkeren, maar wij willen benadrukken dat de Oekraïense boeren zich momenteel in de moeilijkste situatie bevinden”, schreef het Oekraïense ministerie van Landbouw in een reactie. Maandag ontmoeten de ministers van Oekraïne en Polen elkaar om de kwestie te bespreken.

Door de Russische invasie in Oekraïne wordt handel via de Zwarte Zee ernstig belemmerd omdat havens geblokkeerd zijn. Daarop introduceerde de Europese Commissie vorig jaar mei een actieplan om de export van landbouwgoederen uit Oekraïne te stimuleren, via doorvoerlanden als Polen en Hongarije. Via deze ‘solidariteitscorridors’ zouden de Oekraïense voedingsmiddelen niet concurreren met Europese landen, maar rechtstreeks worden geëxporteerd naar het Afrikaanse continent en het Midden-Oosten. Dat bleek de afgelopen weken in de praktijk niet altijd het geval.

Jaroslaw Kaczynski, leider van regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), zei tijdens een partijbijeenkomst afgelopen weekend dat het Poolse platteland „een crisis meemaakt” en dat het land, hoewel het Oekraïne blijft steunen, gedwongen is zijn eigen boeren te beschermen.

Extra subsidie

Eerder deze maand kostte de graancrisis de Poolse minister van Landbouw, Henryk Kowalczyk, zelfs zijn baan. Hij kreeg het niet voor elkaar de Poolse boeren, die al weken in het land demonstreren, tevreden te stellen. Terwijl die groep kiezers erg belangrijk is voor de PiS-partij en er komend najaar verkiezingen zijn.

Verschillende buurlanden van Oekraïne hebben de afgelopen weken geklaagd dat het Oekraïense graan hun land overspoelt. Het Roemeense ministerie van Landbouw becijferde eerder deze maand dat Polen, Roemenië, Hongarije, Bulgarije en Slowakije samen ruim 400 miljoen euro aan inkomsten mislopen door de instroom van Oekraïens graan. Terwijl de Europese Commissie zo’n 50 miljoen euro aan steunmaatregelen heeft aangekondigd.

De buurlanden willen dat de importheffingen op Oekrainse landbouwproducten worden heringevoerd en vragen om extra subsidies vanuit de Europese Unie voor de aanleg van betere infrastructuur en ‘humanitaire’ opkoop van hún graan, bleek uit een brief die de vijf leiders van de ‘solidariteitscorridors’ eind maart stuurden aan Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. De commissie heeft hierop nog geen actie ondernomen.

Solidariteit van Oost-Europese boeren met Oekraïne neemt af