Een wervelende Chinese detective vol intriges – binnen de grenzen van de censuur

Zuid-Korea veroverde in 2021 de wereld met Squid Game, Japan boekte al eerder het ene anime-succes na het andere. Het was dus wachten tot buurland China ook een gooi zou doen naar een internationale successerie. Bijzonder is dat hiervoor gekozen is voor een verfilming van de misdaadromanserie Rechter Tie, geschreven door de Nederlandse diplomaat Robert van Gulik. Maar kan deze Chinese detective ook een mondiaal én jong publiek aanspreken, zoals de makers ambiëren?

Rechter Tie, in de serie Di Renjie (630-700), is een geduldig mens en hopelijk zijn de kijkers dat ook. De eerste aflevering doet denken aan een wanhopige versierpoging: hij wil zó veel indruk maken dat de kijker totaal overweldigd raakt door een introducerend mini-mysterie met een sloot nieuwe karakters, plaatsnamen en iets te veel Chinese begrippen – waarvan je de uitleg in de ondertiteling met een oogknipper te veel kunt missen. Wel wordt direct duidelijk dat dit niet een misdaadserie is waar de kijker meespeurt naar clous, maar waarin de geniale detective Di met zijn niets-ontgaande blik en onfeilbare geheugen zaken oplost die niemand anders had kunnen ontrafelen.

Lees ook De Nederlandse diplomaat Robert van Gulik bedacht de populaire detectivereeks in de jaren vijftig

Wie de makers van Judge Dee’s Mystery de gretigheid van aflevering één vergeeft, wordt gelukkig beloond. De zich opstapelende en in elkaar grijpende intriges die Di op het spoor komt, krijgen iets verslavends. Sterk is hoe zowel de korte- als langetermijnaandacht van de kijker geprikkeld worden met kleinere zaken die Di oplost tegen de bredere achtergrond van een omstreden keizerin die worstelt met machtige tegenstanders. Net als Di Renjie heeft keizerin Wu Zetian, de enige vrouw die ooit over China regeerde, echt bestaan.

De rechtvaardige zaak

Wu is niet de enige sterke vrouw die een belangrijke rol speelt in Judge Dee’s Mystery. Een van Di’s sidekicks is dievegge Ma Rong, die met haar felle karakter en ervaringen als straatcrimineel menig man te slim af is – en dat uiteindelijk inzet voor de rechtvaardige zaak. De serie schuwt kritiek op seksisme niet en zet een man die van zijn eigen vrouw steelt neer als een lullig, triest figuur. Dat zorgt voor enige balans met de vele ernstig kijkende heren met een diep eergevoel.

Zulke kritiek kan wel, maar de serie blijft verder uiteraard binnen de grenzen die het streng gecensureerde China kent. Mogelijk is daarom uit veiligheidsoverwegingen gekozen voor een historische serie, die zich afspeelt tijdens de Tang-dynastie (618 – 907). Helden gaan soms tegen de conventies in, maar doen dat allemaal om de macht en de wet van het gezag te beschermen. Misdaden die aanvankelijk aan de ‘macht van de Hemel’ worden geweten, blijken na Di’s speurwerk een aardse, niet-religieuze oorzaak te hebben. Zo ziet de Chinese Communistische Partij het natuurlijk graag.

Dit laatste stoort of domineert niet in Judge Dee’s Mystery, dat vooral een heerlijke en verslavende detectiveserie is in een prachtige setting – zonder een duidelijke westerse hand van de bedenker. De paleizen en drone shots van natuur, steden en tempels doen menig kijker vermoedelijk smachten naar een tripje richting historisch China. Ook het camerawerk tijdens actie- en vechtscènes is mooi uitgevoerd – maar wel voor wie zijn series op een goede tv kijkt en niet op een klein telefoonschermpje. Hopelijk geniet de Chinese censor ook van de serie en kan die een toekomstige regisseur met wat minder restricties opzadelen. Dan zou ‘C-drama’ (Chinees drama) nog wel eens een serieuze speler kunnen worden.

Tip aan streamingplatform Youku: als je een internationaal publiek wil veroveren, zorg dan ook voor andere betaalmethoden dan AliPay. De eerste elf afleveringen zijn nu gratis te zien op Youku, daarna is een abonnement nodig. Op een later moment verschijnt de serie op Netflix.

Delen Mail de redactie