‘Duitsland en Adidas is als Duitsland en bier’, maar binnenkort staat Nike op het shirt van Die Mannschaft

Witte shirtjes, drie zwarte strepen op de schouder: het is de onmiskenbare wedstrijdkleding van het Duitse voetbalelftal. Maar niet lang meer: na ruim zeventig jaar neemt het binnenkort afscheid van sponsor en leverancier Adidas. Vanaf 2027 tot in elk geval 2034 speelt het team in kleding van de Amerikaanse concurrent Nike. Het aankomende Europees kampioenschap, in juni in eigen land, speelt die Mannschaft nog met de vertrouwde drie strepen op de mouw, net als tijdens het WK twee jaar later, als het zich daarvoor weet te kwalificeren. Het besluit, dat donderdag door de Duitse voetbalbond wereldkundig werd gemaakt, leidt tot grote ontzetting in politiek en maatschappij.

„Duitsland en Adidas is als Duitsland en bier”, schrijft de Duitse journalist Alfred Draxler in een commentaar in de veelgelezen krant Bild. In een peiling op de website van de boulevardkrant verkoos tot vrijdagmiddag 85 procent van de vierhonderdduizend deelnemers Adidas boven de Amerikaanse concurrent. De hashtag #neinzunike, ‘nee tegen Nike’ wordt massaal geplaatst onder berichten van de Duitse voetbalbond op sociale media.

‘Adidas is Heimat’

Ook de Duitse politiek laat zich niet onbetuigd. Vicekanselier Robert Habeck had „graag meer vaderlandsliefde” gezien. Hij is ontzet over het besluit van de Duitse voetbalbond om van sponsor te wisselen. „Ik kan mij het Duitse voetbalshirt zonder driestreep nauwelijks voorstellen. Adidas en zwart-rood-goud horen voor mij voor altijd samen.”

Ook minister van Volksgezondheid Karl Lauterbach beschouwt het als een verkeerd besluit, waarbij „traditie en Heimat worden vernietigd door commercie”.

Heimat, dan is het menens. Een week geleden maakte het sportmerk er zelfs nog reclame mee. In een video werd het nieuwe Mannschaftsuniform gepresenteerd. Het openingsbeeld: een jonge vrouw in een nachtwinkel vindt de outfit ‘typisch Deutsch’. De camera vliegt langs döner, fietspaden, de spätkauf, Goethe, Schiller, Müller, op de achtergrond klinkt Major Tom (Völlig losgelöst), en dan is er Adidas: het Duitse uniform voor voetballers én niet-voetballers.

Over de onthulling van dat nieuwe shirt liep nog een kleine discussie in Duitsland: het uitshirt was roze met lila. Dat die keuze wat gemengde reacties opriep, „laat zien dat het de juiste keuze was”, aldus bondscoach Julian Nagelsmann.

Nike is, in tegenstelling tot de Duitsers, erg tevreden. Het bedrijf heeft Adidas overtoept en gaat 100 miljoen euro per jaar overmaken aan de Duitse voetbalbond. Dat is twee keer zoveel als de huidige sponsordeal.

Volkssport

Het was een strijd tussen giganten. Adidas is met een jaaromzet van 21,4 miljard euro het grootste sportmerk in Europa, wereldwijd is alleen Nike groter, met een omzet van 47 miljard.

Bij een eerdere poging van Nike, in 2006, om het Duitse sponsorcontract binnen te slepen, „had traditie nog de overhand”, vertelde Bild-sportchef Walter M. Straten vrijdagochtend op de Duitse televisie. Nike deed toen ook al een beter bod dan Adidas, maar de Duitse voetbalbond kon het niet over zijn hart verkrijgen. Dat die keuze voor het geld nu wel is gemaakt, noemt Straten een „cultuurbreuk”.

Het afscheid van de driestreep „laat ons niet koud”, schrijft de Duitse voetbalbond op X. Maar: „Nike heeft met afstand het beste financiële bod gedaan”, en dat geld heeft de bond nodig om te kunnen investeren in het Duitse voetbal, op professioneel niveau en in amateurvoetbal. „Zo kunnen we zorgen dat voetbal een volkssport blijft.”

De Duitsers hebben met Adidas grote successen geboekt. Op Adidasnoppen werden de West-Duitsers op het WK in Zwitserland in 1954 voor het eerst wereldkampioen, een grote mentale opsteker voor het land, zo kort na de Tweede Wereldoorlog. De onverwachte winst werd ‘Het wonder van Bern’ genoemd. De schoenen waren lichter dan die van de tegenstanders, en de noppen waren verwisselbaar zodat er op de weersomstandigheden kon worden ingespeeld. Duitsland zou, gehuld in Adidas-kledij, in de decennia daarna nog drie keer Europees en drie keer wereldkampioen worden – waaronder in 1974 tegen het Nederlands elftal van Rinus Michels en Johan Cruijff.

Jesse Owens

De broers Adolf (‘Adi’) en Rudolf Dassler begonnen in 1920 met schoenmaken. De zwarte Amerikaanse atleet Jesse Owens won op Adidasschoenen vier gouden medailles bij de Olympische Spelen in Berlijn van 1936, tot groot ongenoegen van Adolf Hitler. Het was het eerste grote sportsucces van de Adidasbroers, die overigens beiden lid waren van de nationaal-socialistische partij. Na een ruzie tussen de broers richtte de één in 1949 Adidas op, de ander begon Puma.

Voor de Kaiser van het Duitse voetbal, de in januari overleden Franz Beckenbauer, werd in 1967 het eerste Adidas-trainingspak ontworpen. Aanvankelijk alleen door hem en zijn collega’s gedragen, maar al gauw werden de kleren van de keizer gedragen in heel Duitsland en daarbuiten.

Delen Mail de redactie