Niet inhoudelijke afwegingen, maar een machtsstrijd binnen de Duitse regering verklaart de Duitse terughoudendheid om nieuwe wapens te leveren aan Oekraïne. Dat zegt Marie-Agnes Strack-Zimmermann, prominent lid van de liberale Freie Demokratische Partei (FDP). Onvermoeibaar toert Strack-Zimmermann langs talkshows en verkiezingsbijeenkomsten om te pleiten voor levering van Taurus-kruisraketten aan Kyiv. Tot nu toe waren haar inspanningen vergeefs.
Strack-Zimmermann is een belangrijke stem binnen de FDP, die samen met de SPD van kanselier Olaf Scholz en de Groenen de Duitse coalitie vormt. Van 2013 tot 2019 was ze vice-voorzitter van de partij, sinds 2017 is ze lid van de Bondsdag en sinds 2021 voorzitter van de parlementaire defensiecommissie. Ze is ook lijsttrekker voor ALDE, de gezamenlijke Europese liberale partij, voor de Europese verkiezingen van 6 tot 9 juni.
Bondskanselier Olaf Scholz blijft bij zijn nee tegen de levering van Taurus-kruisraketten aan Oekraïne. Hoe verklaart u zijn terughoudendheid?
„Ik begrijp het nog steeds niet. We discussiëren hier al tien maanden over. Het is inmiddels geen technische, maar een puur politieke discussie geworden.”
Hoe bedoelt u dat?
„Een jaar geleden hebben we lang gediscussieerd over de levering van tanks aan Oekraïne. Uiteindelijk heeft de kanselier besloten tot levering. Ik denk dat hij niet nog eens gedwongen wil worden om onder druk van de parlementsleden in te stemmen met een levering. Olaf Scholz benadrukt nu elke week dat hij de baas is en dat hij alleen beslist wat er wel en niet kan. Ik vrees dat het hem minder om de militaire vraag achter zo’n levering gaat, maar om wie de macht heeft. In deze situatie is dat absurd, omdat Oekraïne geen tijd te verliezen heeft.”
Uit peilingen blijkt dat veel Duitsers de terughoudendheid ten opzichte van steeds meer wapenleveringen aan Oekraïne delen. Wat zegt u tegen deze mensen?
„Ik ben de politiek in gegaan om beslissingen te nemen. Natuurlijk, altijd in de hoop achteraf gelijk te krijgen. Mijn taak is niet om elke dag peilingen te analyseren en vervolgens mijn beleid daarop af te stemmen. Mijn taak is om de mensen uit te leggen waarom ik deze beslissingen op deze of gene manier heb genomen.”
Lees ook De Taurus-raket kan cruciaal zijn voor Kyiv. Wat maakt het wapen zo gewild?
Vreest u dat Duitsland zijn invloed binnen de NAVO kan verliezen door het getalm met de Taurus?
„Duitsland levert, na aanvankelijk getreuzel vergeleken met sommige Europese partners, veruit het meest. Vooral op het gebied van luchtverdediging. De fundamentele vraag is of we nog meer hulp zouden kunnen bieden. Elk NAVO-lid moet zich deze vraag stellen. Oekraïne is wat mij betreft een drenkeling, die reddingsboeien van alle kanten krijgt toegeworpen en daardoor net boven water kan blijven. Maar niemand is bereid om de drenkeling echt uit het water te trekken.”
Wat verwacht u van Mark Rutte als secretaris-generaal van de NAVO?
„Jens Stoltenberg is in deze uitdagende situatie een geluk voor de NAVO. Gelukkig had hij zijn ambtseed verlengd. Hij is de juiste man op het juiste moment.”
Is Rutte dat ook?
„Ik vertrouw er volledig op dat de heer Rutte een besluitvaardige en daadkrachtige secretaris-generaal zal zijn.”
Geert Wilders, de mogelijke coalitiepartner van uw Nederlandse zusterpartij VVD, suggereert de hulp aan Oekraïne te willen staken. Voert u hierover gesprekken met de VVD?
„Het is niet onze taak om elkaars binnenlandse politieke beslissingen te becommentariëren. Vanuit liberaal oogpunt ben ik echter wel verbaasd dat de VVD overweegt om met Geert Wilders samen te werken.”
In ALDE, de Europese liberale partij fractie , zijn meerdere Nederlandse partijen vertegenwoordigd, waaronder D66 en de VVD, die ook op het gebied van migratie verschillende standpunten innemen. Hoe ziet u de samenwerking als lijsttrekker met deze verschillende stromingen?
„Ons gemeenschappelijke doel is om met de verkiezingen voor het Europees Parlement ook in de toekomst zoveel mogelijk liberale parlementsleden in het parlement te hebben, om een sterke fractie te vormen. Natuurlijk zijn er ook binnen een fractie verschillende perspectieven, die dan moeten worden besproken.”
Uw landgenote Ursula von der Leyen wordt mogelijk opnieuw voorzitter van de Europese Commisie. Hoe beoordeelt u haar eerste termijn?
„Ik begrijp niet waarom mevrouw Von der Leyen ook de volgende voorzitter van de Commissie zou moeten zijn. Mevrouw Von der Leyen treedt, net als vijf jaar geleden, vanaf de zijlijn het podium op. Ze stelt zich opnieuw niet kandidaat voor het Europees Parlement. Ze legt het dus ook niet voor aan de kiezers. Er zijn peilingen in Duitsland die aangeven dat alleen de Groenen echt overtuigd zijn van haar werk. Ze heeft de Europese Unie overspoeld met bureaucratie en heeft onder het label van de Green Deal vooral het midden- en kleinbedrijf zwaar benadeeld. Als liberale partij zijn we daarom uitermate ontevreden over haar werk. Minder Von der Leyen, meer vrijheid zou de Europese Unie goed doen.”
Minder Von der Leyen, meer vrijheid zou de Europese Unie goed doen
De FDP staat in Brussel bekend als de partij die afgesproken compromissen in de EU opnieuw ter discussie stelt, zoals onlangs is gebeurd met de EU-wet over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Hoe gaat u om met deze reputatie?
„Het is onze taak om in het lopende proces fouten die worden gemaakt te corrigeren in het democratische proces. Dit mag vooral de Groenen en sociaal-democraten niet bevallen.”
Andere partijen in Brussel zeggen het ook.
„Het is legitiem om te streven naar een goede oplossing. Door onze interventie is de richtlijn inzake de toeleveringsketen tenminste in afgezwakte vorm in gang gezet.”
Bij peilingen voor de Europese verkiezingen in Duitsland staat de AfD nu op 16 procent en de FDP op 4 procent. Hoe verklaart u dat?
„Dat is inderdaad niet prettig. Ik geloof dat sommigen nog steeds niet echt beseffen dat de AfD openlijk spreekt over het streven om na de verkiezingen te zorgen dat Duitsland uit de Europese Unie stapt. We moeten dus de kiezers mobiliseren om in juni te gaan stemmen en hun stem te geven aan de Vrijheidspartij.”
Is het niet te eenvoudig om te zeggen dat het gewoon boze kiezers zijn?
„AfD-kiezers zijn natuurlijk niet alleen boze kiezers die ontevreden zijn over het binnenlands beleid. Maar we moeten de kiezers duidelijk maken dat dit nationalisme gif is voor deze grote unie van vrede, welvaart en rechtsstaat.”
Lees ook ‘Er is een terughoudendheid om Oekraïne zo te steunen dat het de oorlog werkelijk kan winnen’
