Dietrich Mateschitz: de man die veel sporten vleugels gaf

Het Formule 1-team van tweevoudig wereldkampioen Max Verstappen, internationale topclubs in het voetbal als Red Bull Salzburg en RB Leipzig. Sponsor van honderden topsporters, van sporten als motorcross of mountainbike en exotische sporttakken als Crashed Ice of Cliff Diving. Actie, avontuur en adrenaline als kernwaarden, hoe extremer hoe beter. Met ‘Red Bull geeft je vleugels’ als bijpassende slogan bouwde sportfanaat Mateschitz het imperium uit van het cafeïnehoudende energiedrankje, waarvan hij zelf naar eigen zeggen tien tot twaalf blikjes per dag dronk. In tegenstelling tot de ‘wilde’ uitstraling van het product bleef hij zelf meestal op de achtergrond. De nummer 51 op de Forbes-lijst van rijkste mensen ter wereld, geschat vermogen rond de 25 miljard euro, leidde een teruggetrokken bestaan.

Red Bull Racing

„Dit is zwaar voor iedereen”, reageerde Verstappen zaterdag na de kwalificatie van de Grote Prijs van de Verenigde Staten op het overlijden van Mateschitz. „Hij heeft veel betekend voor Red Bull en de sport. En voor mij en mijn carrière tot zover, eigenlijk mijn hele leven. Zonder hem zou ik niet zijn waar ik nu ben.” Verstappen kwam op 17-jarige leeftijd in de Formule 1 bij Red Bull, dat werd geleid door Mateschitz en zijn talentscout Helmut Marko. Daarvoor was Red Bull Racing succesvol in de Formule 1 met vier opeenvolgende zeges in het WK voor constructeurs tussen 2010 en 2013, met de Duitse coureur Sebastian Vettel even zo vaak als wereldkampioen.

„Hij was in de autosport een figuur die er bovenuit torende”, zo omschreef Mohammed Ben Sulayem, voorzitter van de internationale autosportfederatie FIA de overleden Mateschitz. Red Bull stapt al in 1989 in de Formule 1, als sponsor van de Oostenrijkse coureur Gerhard Berger. Het sponsort de Zwitserse renstal Sauber en neemt in 2004 voor het symbolische bedrag van 1 dollar het kwakkelende Jaguar over van Ford.

Achteraf is het een mijlpaal in de sportmarketing, het begin van Red Bull Racing. De naam van het blikje energiedrank wordt productoverstijgend. De ‘Red Bulls’ strijden met automerken als Ferrari of Mercedes. Twee jaar later volgt de overname van Minardi, dat wordt hernoemd in Toro Rosso en inmiddels Alpha Tauri heet, naar een kledingmerk van Red Bull. „Velen van ons moeten hem dankbaar zijn voor de kansen die hij heeft geboden en de visie die hij had”, sprak Red Bull-teambaas Christian Horner over Mateschitz bij Sky Sports.

Voetbalclubs

Het sponsorconcept om de naam van een team te veranderen, past Mateschitz ook toe in het voetbal. In 2005 koopt hij in eigen land SV Austria Salzburg. De club wordt omgedoopt in FC Red Bull Salzburg, gaat spelen in de kleuren van het bedrijf en is al jarenlang de dominante factor in het Oostenrijkse clubvoetbal. „Danke Didi”, staat bij het overlijden van de Red Bull-topman op de website. „Wij kijken trots terug op zijn leven als visionair, die wij extreem dankbaar zijn voor alles wat hij mogelijk heeft gemaakt voor ons.”

In Duitsland wil Mateschitz dezelfde strategie toepassen, al lukt dat niet één-twee-drie. Nieuwszender Welt onthult in 2015 dat pogingen om te komen tot RB Sankt Pauli (Hamburg), RB München of RB Düsseldorf mislukten omdat de betreffende clubs niet meewerken. Maar de Oostenrijker heeft de problemen dan al omzeild. In 2009 koopt hij SSV Markranstädt, een clubje in de vijfde divisie. Mag er geen sponsor in de clubnaam? Dan noemt hij het RasenBall Leipzig, afgekort RB Leipzig. Iedereen weet inmiddels wie de sponsor is van de tot de top van het Duitse voetbal doorgedrongen club, die ook nog eens in de Red Bull Arena speelt.

Van de Formule 1 en de top van het internationale voetbal tot het snelheidsrecord schaatsen van Kjeld Nuis op een meer bij het Noorse Savalen in maart 2022 (103 kilometer per uur). Mateschitz en zijn drankje hebben de sportwereld veranderd.