De twee kleinste portretjes van Rembrandt hangen nu in het Rijksmuseum

Jan en Jaapgen, de twee herontdekte en aan Rembrandt toegeschreven portretten van een echtpaar uit het begin van de zeventiende eeuw, zijn vanaf vandaag in het Rijksmuseum te zien. Het museum heeft de schilderijen in langdurige bruikleen gekregen, maakte het woensdagmorgen bekend in een persbericht.

Christie’s veilde de ovale, slechts 20 centimeter hoge pendantportretten uit 1635 op 6 juli in Londen. De twee paneeltjes, die niet vermeld stonden in de Rembrandt-literatuur, hingen de afgelopen tweehonderd jaar bij een onbekende Britse familie in huis. De familie had ze in 1824 op een veiling gekocht. De experts van het Rijksmuseum hielpen het veilinghuis bij de toeschrijving aan Rembrandt.

Henry Holterman van bouwconcern VolkerWessels, die in de Quote 500 staat, kocht de paneeltjes eerder dit jaar voor ruim 13 miljoen euro. Over de bruikleen zegt de ondernemer in het persbericht: „Gezien mijn innige band met het museum en omdat het team van experts een meerjarig onderzoek heeft gedaan naar deze portretten, vind ik dat deze werken hier thuishoren.”

Vriendendienst

Volgens directeur Taco Dibbits brengen Jan en Jaapgen de bezoeker dichter bij Rembrandts familiekring. De geportretteerden zijn Jan Willemsz van der Pluym, een vermogende leidekker en loodgieter in Leiden, en zijn vrouw Jaapgen. Het paar had een innige band met Rembrandts familie, die in 1624 begon toen hun zoon Dominicus huwde met Rembrandts nicht Cornelia.

Rembrandt was in 1635 de meest gewilde portrettist van Amsterdam. Vanwege het kleine formaat (Jan en Jaapgen zijn met ca. 20 x 17cm de kleinst bekende Rembrandt-portretten) en de snelle schetsmatige schildersstijl vermoeden de experts van het museum dat de kunstenaar het koppel als vriendendienst portretteerde.

Voor het Rijks is het de tweede Rembrandt-aanwinst in korte tijd. Op 4 december maakte het museum bekend een originele etsplaat van Rembrandt cadeau te hebben gekregen. De Britse historicus Simon Schama en zijn echtgenote Virginia Papaioannou schonken het museum een vroeg exemplaar uit 1635 van De steniging van Stephanus. Dankzij de schenking zijn nu zeven van de 314 etsplaten van Rembrandt in openbaar Nederlands bezit, waarvan twee in het Rijkmuseum.

Leeslijst