Waar moeten we Hafize Gaye Erkan van kennen?
In juni 2023 trad Erkan aan als eerste vrouwelijke president van de Turkse centrale bank. Ze stond niet voor een gemakkelijke opgave: ze moest het land, dat zuchtte onder torenhoge inflatie, economisch stabiliseren. Haar benoeming werd gezien als een breuk met het jarenlange onconventionele rentebeleid van Turkije (namelijk: de rente verlagen in plaats van verhogen om de inflatie te bestrijden, wat tegen de gangbare economische theorie in gaat).
Zelf was Erkan, toen ze werd aangesteld als bankpresident, al twee decennia niet meer woonachtig in Turkije. Ze was op 21-jarige leeftijd naar de Verenigde Staten vertrokken, omdat ze in Turkije naar eigen zeggen niet de kans kreeg haar ambities waar te maken. „Ik wilde promoveren in Turkije, maar iemands familieleden krijgen altijd voorrang”, zei ze destijds in de Turkse krant Sözcü. Ze voegde eraan toe dat ze op een dag zou terugkeren om haar land „te dienen en nepotisme te beëindigen”. In de VS bekleedde ze prominente functies bij de investeringsbank Goldman Sachs en de First Republic Bank.
Enkele weken geleden kwam ze onder vuur te liggen, toen een ex-medewerker in een Turkse krant beweerde dat haar vader onrechtmatig invloed uitoefende binnen de bank. Deze persoon zei dat hij was ontslagen op aandringen van Erkans vader, terwijl die geen officiële functie bekleedde bij de bank. Ook persbureau Bloomburg had bronnen die bevestigden dat Erkans vader invloed uitoefende op het reilen en zeilen van de centrale bank.
Erkan ontkende de aantijgingen stellig. Ze sprak van een „karaktermoordcampagne” en noemde de beschuldigingen „ongegrond”. Toch legde ze vorige vrijdag haar functie neer.
Was het ontslag haar eigen beslissing?
Volgens Erkan wel. Op X schreef ze ontslag te nemen om haar familie en kind te beschermen. Ook het Turkse ministerie van Financiën benadrukte dat het om een persoonlijk besluit gaat.
De positie van Erkan was al langer onderwerp van discussie. Hoewel ze steun kreeg van Turkse president Erdogan, die zich uitsprak tegen de „onredelijke geruchten”, bleven critici haar leiderschap in twijfel trekken. Eerder maakte Erkan de tongen los met een interview waarin ze zei dat ze vanwege de huizenprijzen in Istanbul maar bij haar ouders was ingetrokken. Die ontboezeming werd op sociale media gewantrouwd: hoe kon iemand in haar functie zich geen fatsoenlijke woning veroorloven?
In januari kwamen de spanningen tot een hoogtepunt. Erdogan zou volgens Bloomberg door zijn minister van Financiën zijn gevraagd Erkan af te zetten, uit zorg over de reputatie van de bank. Aanvankelijk, schrijft Bloomberg, was het plan te wachten tot de lokale verkiezingen in maart, om de perceptie van een nieuwe beleidsdraai van Erdogan te voorkomen. Zover kwam het niet.
Hoe laat Erkan de economie achter?
Onder Erkans leiding werd de rente fors verhoogd, van 8,5 procent naar 45 procent. Desondanks blijft de inflatie hoog. In januari stegen de consumentenprijzen met bijna 65 procent ten opzichte van het jaar ervoor. De verwachting is dat de inflatie de komende maanden zal bekoelen. Daarin ziet Erkan bewijs van haar succes. Ze schrijft op X haar plicht „dag en nacht onvermoeibaar” te hebben vervuld, wat volgens haar vrucht begint af te werpen.
Kort na haar vertrek meldde de regering dat haar opvolger Fatih Karahan het beleid van Erkan zal voortzetten. Erkan is de vijfde president op rij die de post voortijdig verlaat.
Lees ook Armoede stijgt snel in Turkije: ‘We blijven binnen, buiten is alles duur’
