De NS is vrij eenvoudig te redden, en wel in deze 13 stappen

Het gaat niet goed met de Nederlandsche Spoorweeghen. Kon je vroeger in de trein nog verliefd worden, in alle rust een boek lezen en even heerlijk uit het raam mijmeren, tegenwoordig word je er geregeld weggeblazen door een broodje ei etende meute die op de speaker belt, TikTok-filmpjes zonder oortjes kijkt, yoghurt met knoflook eet en z’n vouwfiets in het gangpad vast uitklapt. IKEA op Tweede Kerstdag, maar dan elke dag – je zou er je ergste vijand nog niet in sturen.

Storingen, geschrapte ritten door personeelstekort, te korte treinen – het doet me pijn NS zo te zien. Want het was altijd een van die stoere Hollandsche bedrijven waar ik als kind huizenhoog tegenop keek.

Ook het milieu huilt erom, elke dag.

En dus dacht ik: dat moet toch anders kunnen. Want als dit zo doorgaat wordt het land één grote mistroostige vlakte vol files én groeit een hele generatie op zonder treinromantiek.

Daarom deze week, vlak voor de blaadjes-op-de-rails-malaise weer begint, een reddingsactie om NS weer grootsch te maken, in 13 stappen. Het bedrijf verdient het, maar bovenal verdienen wij het. Want een gezonde treindienst maakt een gezond land. Komen ze!

1Voer allereerst een keihard deurbeleid in voor de treinspits.

Iedereen die daar niks heeft te zoeken – wegwezen en na 10 uur terugkomen. Denk daarbij aan gepensioneerden, mensen met vouwfietsen en mensen met vage functietitels. Als dat niet voldoende is kunnen we altijd nog opschalen naar mensen die niet weten hoe je sms’jes bewaart op een Nokia, die een dagje Den Helder doen of naar hun lifecoach, yoga of de meubelboulevard gaan. Dat kan tegenwoordig heel gemakkelijk met gezichtsherkenning. Camera’s en toegangspoortjes zijn er al. Daar kunnen we vandaag dus al mee beginnen.

2Maar stop liever helemaal met reizen in de spits!

Werken kan op elk uur van de dag. Ga bijvoorbeeld eens om half zes ’s ochtends, twee uur ’s middags of elf uur ’s avonds met de trein. Dan is NS op z’n best.

3Ik denk weleens dat NS sowieso beter met de spits kan stoppen.

Iedereen moet doen waar hij het best in is. Je vraagt een back-end-developer toch ook niet om een gloedvolle speech te houden? Nou dan.

4En ga op woensdagen en vrijdagen werken.

Serieus jongens. Als NS de diensten weer op de rit heeft, komen de dinsdagen en de donderdagen misschien ooit weer in beeld. Tot het zover is mogen alleen studenten, scholieren en mensen uit de zorg, de politie en het onderwijs op die dagen reizen.

5En ga eens een andere kant op met de trein!

Echt hoor, waarom altijd weer datzelfde traject? Werken kun je overal.

6Ga eens naar Tilburg, bijvoorbeeld.

Ik treinde daar laatst naartoe en ik wist niet wat ik zag. Schone treinstellen, lege coupés, grazige weiden, kerkjes en rivieren onderweg, en in Tilburg barst het van de goede werkplekken – dat verwacht dus niemand. Daarom is het daar ook zo rustig!

7Zie je treinreis als sportschool – dat maakt een overvolle trein superaantrekkelijk.

Neem een voorbeeld aan het Korps Mariniers dat zijn rekruten al jaren in de treinspits traint – dat kunnen wij ook.

Waarom zou je het wel normaal vinden om jezelf in de stromende regen in een park af te beulen en het vreemd vinden om de trein te zien als een uniek spartaans bootcamp? Ik bedoel: paaldansen, boksen met je medereizigers, trapjes lopen, scrummen met alle scrummasters en urenlang staan – bel Arie Boomsma voor meer inspiratie.

8Draai de totaal mislukte privatisering van NS terug, nationaliseer de hele handel en pomp er een paar miljard in – het is allemaal niet zo moeilijk mensen.

Waarom zouden we ABN Amro of KLM wel kunnen redden en onze nationale milieuvriendelijke trots niet? Dat heeft nog niemand me goed kunnen uitleggen. Er liggen miljarden klaar als we kerosine gaan belasten, ook. Lijkt me een mooi moment om daar eindelijk eens mee te beginnen.

9En zorg voor meer conducteurs!

Nu is het zo dat alle vriendelijke, capabele Nederlanders óf conducteur, of verpleegkundige of docent geworden zijn – die zijn nu op. Rigoureuze maatregelen zijn dus geboden. Haal ze uit de kantoren, haal ze van de hogescholen en universiteiten, laat coaches zich omscholen, kloon desnoods de conducteurs die we al hebben, maar doe iets. We kunnen niet zonder ze.

Voer anders de conducteursplicht in voor schoolverlaters. Een jaar lang conducteur zijn en slapen in een grote barak op Hoog Catharijne. Altijd op tijd voor je werk, en je leert er hoe het echte leven is.

10Conducteurs fatsoenlijk betalen zou ook al veel helpen.

Ik hoorde laatst het gerucht dat een willekeurige scrummaster bij NS twee keer zoveel salaris krijgt als een conducteur! Zou het?? Waanzin!

11Het lijkt me überhaupt beter te stoppen met ‘agile werken’ en scrummasters, NS.

Sinds jullie daarmee begonnen zijn is het alleen maar bergafwaarts gegaan met het bedrijf. Toeval? Ik denk het niet.

Niemand begrijpt jullie vacatures meer! Zo las ik laatst eentje waarin een ‘product specialist’ gezocht werd die met een „sensitieve houding, agile way of working en resultaatgerichtheid doelen bereikt door het betrekken van de keten voor het inrichten van de propositie en deze te checken op maakbaarheid”.

Euh. Vind je het gek dat jullie geen personeel meer kunnen vinden.

12En o ja, Tesla’s. Die zijn nu een veel te comfortabel alternatief voor de trein.

Die gaan we versoberen. Dus hup airco eruit, en ook de verwarming, routeplanners, automatische ramen, haardrogers, en terug naar het cassettedeck. Verder worden alle Tesla’s zo geprogrammeerd dat ze automatisch naar stations rijden om gestrande reizigers op te halen.

13 Maar het belangrijkste zijn we zelf, wij de reizigers.

Als wij samen besluiten om NS weer op te stuwen in de vaart der volkeren, dan gebeurt dat.

Op Twitter schreef iemand: „Ik zit liever samen in de trein dan in de file – dat saamhorigheidsgevoel” – dáár moeten we naartoe en daar zou elke Hollander zich hard voor moeten maken. Kom op nou mensen.

Make NS great again.