De hand van Andries Jonker wordt zichtbaar als de Oranjevrouwen zich voorbereiden op het WK

Andries Jonker (60) kreeg voor de veelal lege tribunes op Malta uiteindelijk toch deels waar hij zijn elftal om vroeg. De bondscoach wilde winnen met mooi voetbal. Nadat het eerste oefenduel met Oostenrijk op vrijdag nog, na een matige vertoning, eindigde in een 2-1 nederlaag, nam Oranje op dinsdagavond revanche met een overtuigende 4-0 overwinning. Het spel was bij vlagen aantrekkelijk te noemen.

Jonker wil alleen dat ‘de vlagen’ een nog groter deel van de wedstrijd gaan beslaan. Op die manier wil hij komende zomer met Oranje op het WK in Australië en Nieuw-Zeeland resultaat boeken. Over het einddoel van de huidige vice-wereldkampioen worden nu nog geen uitspraken gedaan. „Met een beetje geluk en goed voetbal moeten we ver kunnen komen”, zei de 28-jarige Jackie Groenen op Malta. „Het is zaak dat we in een goede mood komen.”

Wiegman en Parsons

Zo’n mood bracht de vrouwen van Oranje de voorbije jaren veel succes. Onder de voormalige bondscoach Sarina Wiegman groeiden ze met een Europese titel in 2017 en een tweede plaats op het WK van 2019 uit tot een nationale hype.

Maar het goede gevoel vervloog onder haar Engelse opvolger Mark Parsons. Dat leidde in de zomer van 2022 tot een grotendeels mislukt EK in Engeland. Nederland werd in de kwartfinale uitgeschakeld door Frankrijk. Parsons werd ontslagen.

Het was aan bondscoach Jonker om Oranje weer van nieuw elan te voorzien. Nadat hij zich in september vorig jaar met ‘de oude garde’, via een moeizame overwinning op IJsland, plaatste voor het WK, begon het bouwen aan een nieuw elftal. Daarbij hield Jonker vast aan geroutineerde sterren, die in combinatie met talenten een succesvol Oranje moeten vormen.

Jonker was vier maanden aan het werk toen Oranje met sportieve rampspoed te maken kreeg. De superspits Vivianne Miedema raakte in december bij haar club Arsenal zo zwaar geblesseerd aan haar knie dat deelname aan het WK uitgesloten is. Daarmee verloor Jonker niet alleen zijn beste international, maar ook zijn topscorer.

Nadat Jonker in een reeks oefenwedstrijden tegen Noorwegen, Costa Rica en Denemarken nog experimenteerde en verschillende speelsters een kans gaf, is wat hem betreft de voorbereiding op het WK met het tweeluik tegen Oostenrijk op Malta echt begonnen. Daarbij werd één ding duidelijk: aanvoerder Sherida Spitse (32) moest haar plek op het middenveld afstaan aan Damaris Egurrola (23). Spitse kon Jonker tijdens haar eerste invalbeurt op vrijdag niet van zijn ongelijk overtuigen, maar liet op dinsdagavond zien dat ze met haar trap nog van waarde is.

Lees ook: dit interview met Andries Jonker, niet lang na zijn aanstelling als bondscoach. „Ik ben soms hard en direct.”

Jonker toont met zijn keuze voor Egurrola dat voor hem reputaties op basis van prestaties uit het verleden niet heilig zijn. De bondscoach maakt zijn beslissingen op basis van de kwaliteit die speelsters in wedstrijden kunnen bieden. En van die filosofie lijkt Spitse het voornaamste slachtoffer te kunnen worden.

Het elftal van Oranje lijkt met keeper Daphne van Domselaar, de backs Esmee Brugts en Kerstin Casparij, de centrale verdedigers Stefanie van der Gragt en Dominique Janssen, de middenvelders Jackie Groenen, Daniëlle van de Donk en Damaris Egurrola en aanvaller Lieke Martens vijf maanden voor het WK grotendeels vast te staan. Wie als centrumspits de vrijwel onmogelijke taak krijgt Miedema te vervangen wordt steeds duidelijker.

Jonker gaf tijdens de twee oefenduels zowel Fenna Kalma als Lineth Beerensteyn van het begin een kans. Kalma, de 22-jarige spits van FC Twente, wist vrijdag bij de met 2-1 verloren interland geen grootse indruk te maken en werd een kwartier voor tijd gewisseld voor Beerensteyn. De 26-jarige aanvaller van Juventus maakte in het tweede duel wél indruk met twee doelpunten en een assist. Ze maakte het openingsdoelpunt en schoof de 3-0 binnen. De twee andere treffers werden gemaakt door Martens en de talentvolle Brugts.

Jonker zag op dinsdagavond in het National Stadium een beter Oranje dan vier dagen daarvoor. Vooraf hoopte de bondscoach erop dat zijn elftal het zogenoemde 1-4-3-3-syteem goed zou weten uit te voeren, en dat lukte.

De bondscoach raakte er eerder al van overtuigd dat Oranje ook in het 1-3-5-2-systeem kan spelen. De komende tijd, waarin Nederland nog drie oefenduels voor eigen pubiek speelt, zal Jonker bepalen in welke formatie hij op 23 juli in Nieuw-Zeeland begint tegen Portugal of Kameroen. Die spelen op woensdag tegen elkaar voor een plek in Groep E waar verder de Verenigde Staten en Vietnam deel van uitmaken.

Outsider op WK

Het Nederlands elftal is niet meer dan een outsider op het WK waaraan voor het eerst 32 landen deelnemen. Oranje is de afgelopen vier jaar voorbijgestreefd door de nationale ploegen van Engeland, Frankrijk, Duitsland en Spanje waar profcompetities van een steeds beter niveau worden. De Nederlandse Vrouwen Eredivisie kan niet goed concurreren met de grotere Europese competities.

Voorlopig is Oranje nog het vlaggenschip van het Nederlandse vrouwenvoetbal met Jonker als de tevreden stuurman langs de kant. Jonker, na afloop van het duel: „Nu moeten we dit nog laten zien tegen de top.”