De genomineerden voor de Turner Prize zijn alle vier helemaal bij de tijd

Heather Phillipson
Merkwaardigheid en verwarring

De entree tot de wereld van Heather Phillipson (1978) bestaat uit twee wanden met beeldschermen vol ogen die je bijna beschuldigend aankijken. Olifantenogen, uilenogen, hagedissenogen, mensenogen. Daarna heeft ze in een multimediale ruimte geprobeerd een eigen ecosysteem te scheppen, donker en vol verwijzingen naar klimaatverandering. Een bos grote, lege gasflessen tinkelt tegen elkaar aan als een gigantische windvanger en op een paar schermen hangen grote, vlammende perziken boven zee.

Phillipson ziet haar werk als het maken van composities met licht, beelden en muziek. Meestal weet ze van tevoren niet waar ze zal eindigen. „Ik snuffel rond als een hond, houd mijn neus bij de grond en volg het spoor zodra ik een goede vleug ruik”, vertelt ze in haar introductiefilmpje bij de tentoonstelling. Ze streeft merkwaardigheid en verwarring na, zegt ze, en ze is „geïnteresseerd in de eigenschap van alles om voor iets anders te staan”.

Een van Phillipsons bekendste kunstwerken is de enorme dot slagroom die van 2020 tot september 2022 tijdelijk op een van de sokkels rond Trafalgar Square in Londen stond, met een drone in de vorm van een vlieg. De slagroom stond volgens Phillipson voor politieke onvastheid, de drone verwees naar de beveiligingscamera’s op en rond het plein waar de autoriteiten de boel mee in de gaten houden. Ook in de drone zelf zaten camera’s, waarvan de beelden op een livestream te volgen waren.

Veronica Ryan
Herkomst en identiteit

Identiteit, geschiedenis, hoe de menselijke psyche werkt. Veronica Ryan (1956) onderzoekt „hoe we ons verhouden tot objecten en hoe die zich weer tot ons verhouden”. Ze is dol op „tegenstellingen en paradoxen en hoe die iets zeggen over onze cultuur in bredere zin”. Ryan verzamelt spulletjes en materialen „als een ekster” en gebruikt ze voor haar kunst.

In Liverpool is de ruimte voor Ryans deel van de tentoonstelling helemaal geel geverfd. Haar kleurige gehaakte tasjes met fruit of de resten daarvan contrasteren met de muren en doen samen aan een kleurrijke markt denken. Vanzelf komt ook een associatie met milieubewustheid op, omdat Ryan zwerfplastic, vislijnen en ander verpakkingsmateriaal verwerkt in haar stukken. Kartonnen of plastic schaaltjes met cacaovruchten liggen verspreid door de ruimte.

Ryans nominatie voor de Turner Prize omvat ook de grote tropische vruchten die in het Oost-Londense Hackney op een pleintje staan: enorme stukken custardappel, broodfruit en zuurzak. Ze vormen het eerste officiële monument om de Windrush-generatie te vieren, de Britten die uit voormalige koloniën in het Caribisch gebied naar het Verenigd Koninkrijk kwamen in de jaren vijftig, zestig en zeventig. Haar ouders namen Veronica Ryan als baby mee naar het VK. In het introductiefilmpje gaat ze langs de markt en boent liefdevol de vlekken van een van haar vruchten.

Ingrid Pollard
‘Black Boy’ is nog overal

„Het verborgene en dat wat niet verborgen is”, liggen volgens Ingrid Pollard (1953) aan de basis van haar werk. Pollard werd in Guyana geboren en kwam als vierjarige naar Engeland, in een periode waarin duizenden gezinnen uit de Cariben en West-Afrika naar het Verenigd Koninkrijk kwamen. Als tiener begon ze met fotograferen met de camera die haar vader haar had geleend.

De kunst van Pollard sluit de tentoonstelling in Liverpool af en haar werk laat zien hoezeer racisme nog verweven is in de Britse samenleving. Soms is haar werk expliciet, zoals bij haar verzamelingen van afbeeldingen en advertenties van ‘Black Boy’. Een bord voor een menukaart vastgehouden door een zwarte kok, foto’s van een pub of straten die ‘Black Boy’ heten. „Het gaat om ras, maar meer nog om Brits zijn en wat we daaronder verstaan”, zegt Pollard in de introductie.

Andere werken zijn meer intuïtief, zoals de installaties van hout, touw en grote zagen die repeterend heen en weer zwiepen of een soort knielende beweging maken. Ze zijn onderdeel van Bow Down and Very Low – 123, een serie objecten waarmee Pollard de curtsy onderzoekt, naar aanleiding van een filmpje uit 1947 van een zwart meisje dat een kniebuiging maakt. „Dit gaat over machtsmisbruik en hoe het lichaam zich daartoe verhoudt.”

Sin Wai Kin
Spelen met het narratief

Sin Wai Kin als intergalactische nieuwslezer. Sin Wai Kin als vier leden van een Koreaanse boyband. Sin Wai Kin als schakende drag queen. Sin Wai Kin (1991) speelt met identiteit en gender, geïnspireerd door personages uit fantasy en sciencefiction. „Ik gebruik speculatieve fictie om maatschappelijke verhaallijnen uit elkaar te halen en opnieuw op te bouwen. We kennen allemaal die ervaring van het bestaan in een binair narratief”, vertelt Sin in de introductie, waarmee hen bedoelt dat je als meisje of jongen, als man of vrouw wordt benaderd. Sin werd geboren als Victoria Sin.

Op de tentoonstelling staan de leden van de boyband als levensgrote kartonnen poppen afgebeeld. Het zijn vier verschillende Sins, waarmee hen de draak steekt met de typetjes in een boyband waarmee fans zich graag identificeren. Sin wil ermee aanzetten tot nadenken over hoe we identiteit construeren. De leden hebben namen: The Universe (de mooie jongen), The Storyteller (de serieuze), The One (de kinderlijke) en Wai King (de hartenbreker).

Dat Sin steeds zelf alle personages verbeeldt, is nooit een bewuste keuze geweest. „Het begon met mijn eerste personage Victoria. Terugkijkend probeerde ik de westerse vrouwelijkheid te ontleden waar ik mee geassocieerd werd, waarvan ik me had aangeleerd die te willen.” Dat past hen ook op de andere karakters toe. „Ik probeer steeds dat ideaalbeeld te ontleden en weer op te bouwen.”