Critica van Indiase premier Modi gearresteerd

Een Indiase activist die het Hooggerechtshof had gevraagd om een strafrechterlijk onderzoek naar de rol van premier Narendra Modi bij een grootschalige golf van vooral geweld, zit nu zelf vast. Teesta Setalvad is zaterdag gearresteerd omdat ze bewijs zou hebben vervalst. In steden als Mumbai, Kerala en Bengalore waren maandag protesten tegen haar arrestatie.

De 60-jarige journalist Setalvad voert al jaren campagne om de schuldigen te bestraffen van de bloedige sektarische uitbarstingen in 2002 in de westelijke deelstaat Gujarat. De golf rellen geldt als een van de meest extreme en bloedige recente geweldsuitbraken in India.

De onlusten ontstonden toen zestig hindoepelgrims omkwamen bij een brand in een trein, die zou zijn veroorzaakt door moslims. Daarop volgden vergeldingsacties en lynchpartijen waarbij naar schatting duizend mensen zijn omgekomen.

Extra omstreden is niet de massaliteit, maar het feit dat de deelstaat destijds onder het bewind stond van Narendra Modi. Hij en andere politici van zijn partij BJP zouden te weinig hebben gedaan om escalatie te voorkomen.

De hindoenationalistische partij vormt nu de nationale regering; critici zien in de Gujarat-rellen een voorbode van de houding van de regering tegenover minderheden.

Lees ook: Ze komt op voor moslims en wordt daarvoor verguisd

Vrijgesproken

Vrijdag bevestigde het Hooggerechtshof de beslissing van een lokale rechtbank uit 2013, waarin Modi werd vrijgesproken van enige betrokkenheid. Daarmee lijkt Setalvads missie mislukt om via juridische weg verantwoording te eisen voor de Gujarat-rellen. In ieder geval kan Modi niet worden vervolgd. Bovendien werd ook de activist zelf bekritiseerd in het vonnis. Het hof zei dat Setalvad de emoties van nabestaanden zou „uitbuiten” voor de rechtszaken. Ook had zij vals bewijs ingediend. Volgens het Hooggerechtshof moeten „alle betrokkenen bij dergelijk misbruik van het juridisch proces in de beklaagdenbank komen en worden vervolgd in overeenstemming met de wet”.

Daags na de uitspraak haalde Amit Shah, de Indiase minister van Binnenlandse Zaken en samen met Modi een van de landelijke leiders van de partij, nog eens uit naar de activist. In een interview met persbureau ANI stelde hij dat Setalvad gefingeerde informatie over de rellen verspreidde om Modi zwart te maken. De journalist had „gelogen”, daarbij ondersteund door een „ecosysteem” van ngo’s en tegenstanders van de BJP, om mensen te laten geloven dat de BJP-leider betrokken was.

Haar arrestatie volgde nog diezelfde dag. Setalvad werd uit haar huis gehaald door de antiterreureenheid van Gujarat, en vanuit Mumbai naar die deelstaat gebracht.

Luide stem

Als „luide stem” tegen het beleid van Modi, zoals speciale VN-rapporteur voor de bescherming van mensenrechtenactivisten Mary Lawlor haar karakteriseerde, had Setalvad vaker te maken gehad met tegenwerking. Zo is zij er eerder van beschuldigd fondsen voor bijstand van slachtoffers voor zichzelf te gebruiken. Omdat in de nieuwe aanklacht de waarde van het door haar aangevoerde bewijs wordt ondermijnd, kan deze een grote domper worden voor haar activisme.

De beschuldiging van vervalsing van bewijs in de Gujarat-zaak treft ook een voormalige hooggeplaatste politiefunctionaris, R. Sreekumar. Hij heeft publiekelijk de rol van agenten van zijn eigen afdeling in Gujarat bekritiseerd. Ook hij werd zaterdag opgepakt, in zijn woonplaats Gandhinagar, de hoofdstad van Gujarat.

Zondagavond werd bekend dat beiden nog zeker tot 2 juli in hechtenis zullen blijven, in afwachting van politieonderzoek.