Corinne Diacre, coach van Oranje-tegenstander Frankrijk, is een ‘opperbevelhebber’ met een klein hartje

Als elfjarige deed Corinne Diacre mee aan een nationaal toernooi hooghouden. Dat was in 1986 en het kan bijna niet anders dat Diacre, nu de coach van de Franse voetbalsters, die dag bijna het enige meisje was in een zee van jongens.

De opdracht voor de deelnemers: driehonderd keer hooghouden met rechts, driehonderd keer met links, driehonderd om en om, en honderd keer met het hoofd.

Diacre komt een heel eind. Alleen met links stokt ze bij 105, tekende The Guardian in 2018 op in een interview. Ze wint het toernooi.

Maar voor Diacre is het niet genoeg. Een jaar later komt ze opnieuw naar Parijs, om ditmaal foutloos te presteren.

Bloedfanatiek is Diacre (47) altijd gebleven, zeggen mensen die met haar hebben gevoetbald en gewerkt. Eerst op het veld, onder meer als aanvoerder van het Franse vrouwenteam, daarna als clubtrainer, en sinds 2017 als coach van Les Bleues, die zaterdagavond tegenover Nederland staan in de kwartfinale van het EK.

Haar fanatisme heeft Diacre niet alleen ver gebracht in een door mannen gedomineerde wereld, het heeft haar ook een uitgesproken profiel bezorgd: dat van een vrouw die geen blad voor de mond neemt en nergens voor terugdeinst. En: dat van een coach die spelers in de gordijnen jaagt en door hen ‘Attila’, ‘draak’ en ‘opperbevelhebber’ wordt genoemd.

Dit EK is de controverse rond Diacre zó groot geworden, dat het al het andere nieuws overschaduwt. Frankrijk mag dan een van de titelfavorieten zijn, in de berichtgeving over het team gaat het zelden over voetbal – bijna alle aandacht gaat naar de vrouw langs de zijlijn.

Commandant op het veld

Je kunt ervan zeggen wat je wilt, vindt Jean Paredes, haar oud-coach bij vrouwenvoetbalclub Soyaux, in het gelijknamige stadje met negenduizend inwoners, maar feit is dat libero ‘Coco’ als speelster al over dezelfde leiderschapskwaliteiten beschikte die zij nu als coach etaleert.

Luister ook naar een aflevering van de podcast NRC Vandaag over het EK. Redacteur Danielle Pinedo vertelt over het ongemak rond vrouwenvoetbal

„Ze was een commandant op het veld. Ze vond dat de trainingen dezelfde kwaliteit moesten hebben als de wedstrijden. Daarin ging ze voorop en nam ze anderen op sleeptouw.”

Hij heeft Diacre maar een jaar of twee gecoacht, zegt Paredes, tot zij op haar 32ste een knieblessure kreeg en een punt achter haar voetballoopbaan zette. Maar wát hij van haar zag, was van een uitzonderlijk hoge kwaliteit. „Ze had een wilskracht die je niet zag bij andere speelsters en, ook opvallend, ze was links- en rechtsbenig.” Maar wat hem het meest is bijgebleven, is haar kopkracht. „Ze was een heel sterke kopper. Zoals Wendie Renard nu.” Renard wordt beschouwd als een van de beste verdedigsters in het voetbal.

Kort na het einde van haar voetballoopbaan werd Diacre aangesteld als coach bij Soyaux – ze werkte daar zij aan zij met Paredes. „Het was heel bijzonder dat ze als vrouw haar trainersdiploma haalde”, zegt hij. „Nu is dat moeilijk, tóen was het een grote zeldzaamheid.”

Massale media-aandacht

Haar carrière als profcoach begon in 2014 bij Clermont Foot, dat toen uitkwam in de Franse ‘Ligue 2’. Claude Michy, voormalig voorzitter en „goede kennis” van Diacre, belde haar op. Hij vertelt dat hij eigenlijk „een motorsportman” is, maar door de kwakkelende club werd ingeschakeld als puinruimer. Diacre had net haar hoogste trainersdiploma behaald, hij zocht een coach voor het mannenteam. Had zij oren naar de functie?

Ze had op dat moment geen baan en redeneerde: als ik het niet doe, staat er een bataljon mannen klaar. Ergens voorvoelde ze dat het reuring zou geven, een vrouw aan het roer bij een mannenteam, maar de massale media-aandacht overviel ook haar. In het begin, zo schreef The Guardian, gaf ze nog schoorvoetend antwoord op vragen als: loop je zonder kloppen de kleedkamer van de spelers binnen? (Antwoord: „natuurlijk niet, ik wacht tot ze omgekleed zijn.” Om toe te voegen dat dat nooit gevraagd wordt aan mannen die een vrouwenteam leiden.)

Maar Diacre kreeg er al snel genoeg van om steeds gereduceerd te worden tot ‘de eerste vrouw’. „De eerste, de eerste, de eerste”, mopperde ze. „Ja, oké. Laten we nu over voetbal praten. Mensen praten te veel over mij. Het is irritant.”

Haar fanatisme heeft Diacre een uitgesproken profiel bezorgd: dat van een vrouw die geen blad voor de mond neemt

Het voorval is een voorbode – haar band met journalisten is altijd moeizaam gebleven, zo niet problematisch. „Journalisten hebben het haar van meet af aan moeilijk gemaakt,” meent Michy. Ze snappen haar directe manier van communiceren niet, zegt hij. „Maar hé, Corinne gaat vooruit. Ik zie haar meer glimlachen dan ooit.”

Het coachen van een voetbalelftal op hoog niveau is sowieso geen sinecure, vindt Michy, maar hij vermoedt dat Diacre hardere kritiek krijgt, omdat ze als ‘eerste vrouw’ onder een vergrootglas ligt. Hijzelf vindt dat ze „eerlijke” beslissingen neemt, die het beste zijn voor het team. „Ja, óók nu met het nationale vrouwenelftal.”

Lees ook: een achtergrondverhaal over Sarina Wiegman, de Nederlandse bondscoach in dienst van Engeland. Hoe probeert zij het EK te winnen?

Niet alle speelsters van Les Bleues zullen het met hem eens zijn. Diacre wisselde kort na haar aanstelling haar aanvoerder Wendie Renard – omdat die minder goed voor haar land dan voor haar club Lyon zou spelen – en selecteerde uitblinker Marie-Antoinette Katoto niet voor het WK van 2019 in eigen land. Nadien gaf Diacre in een televisie-interview kritiek op spits en topscorer Eugénie Le Sommer, omdat zij niet de vooraf besproken tactiek zou hebben gevolgd. Le Sommer reageerde verbaasd en gekwetst.

Huilen in de kleedkamer

Dit relletje bleek het startschot van een nieuwe periode van onrust en negatieve publiciteit. Sterspeler Amandine Henry zei in 2020 tegen Canal+ dat de sfeer binnen het team tijdens het WK vreselijk was geweest. „Ik heb speelsters zien huilen in hun kamer. Ikzelf huilde ook soms. Het was totale chaos”, zei ze. Henry, die dit jaar met Olympique Lyon de Champions League won, werd niet door Diacre geselecteerd, net als ploeggenoot Le Sommer. En doelvrouw Sarah Bouhaddi besloot uit eigen beweging niet mee te gaan, vanwege „een zeer, zeer negatieve omgeving”.

„In Frankrijk zijn we niet gewend dat een bondscoach indiscreet is”, zegt Bernadette Constantin, die in de jaren tachtig met Diacre bij Soyaux speelde. „Uit de school klappen wordt niet op prijs gesteld. Daar moeten journalisten erg aan wennen.”

En tóch is het belangrijk dat een bondscoach zich uitspreekt, vindt Constantin. „Je wilt niet dat speelsters zaken verkeerd interpreteren. Beter is het om het beestje bij de naam te noemen.”

„En Corinne heeft veel voor Frankrijk gedaan”, zegt haar goede vriendin Marilou Duringer. „Soms vraag ik me af of de speelsters zich dat realiseren. Als iemand die trofee verdient, is zij het. Ze offert zichzelf volledig op.”

Beide vrouwen noemen Diacre een gevoelig mens. „Ze gaat gebukt onder al die kritiek”, zegt Duringer. „Maar dan zegt ze tegen zichzelf: trek het je niet aan, richt je op je werk.” Constantin: „Haar gevoeligheid is haar kwaliteit. Het is bijna een vereiste om het ver te schoppen in haar beroep. Je hebt dat nodig om te volharden.”

Geen slecht woord over Diacre van haar vriendinnen. En ook haar critici houden zich stil en willen niet reageren op verzoeken van NRC. Tijdens een toernooi, waarin een ploeg vleugels heeft gekregen, wordt dat als ongepast beschouwd.

Over het privéleven van Corinne Diacre is maar weinig bekend. Behalve dat haar vader verongelukte toen zij veertien was. Haar moeder overleed een paar jaar geleden. Na haar dood had Diacre volgens haar vriendin Duringer weinig geduld met spelers die te langzaam haar instructies opvolgden. „Corinne praat zelden over haar privéleven met journalisten. Ze geeft alleen interviews als het een doel dient.”

Kinderen of een relatie heeft Diacre niet, zegt Duringer met enige aarzeling. Hobby’s evenmin. „Oké, ze zwemt, wandelt en reist graag, maar haar werk is het belangrijkste in haar leven. Ze vergt ontzettend veel van zichzelf.”

Op het EK neemt Diacre met niets minder genoegen dan de hoofdprijs. Het is pas het tweede grote toernooi sinds haar aantreden als bondscoach. Bij het WK van 2019 verloor Frankrijk in de kwartfinale van de Verenigde Staten. Maar de laatste maanden doen Les Bleues het opvallend goed. De ploeg boekte vijftien overwinningen op rij, gevolgd door een gelijkspel tegen IJsland in de laatste groepswedstrijd. „Voor haar is het een etappe in een lang proces”, zegt Duringer. Een belangrijke etappe, maar een etappe niettemin.”