Commissie wil Trump laten vervolgen wegens ‘6 januari’

Het ministerie van Justitie zou de voormalige Amerikaanse president Donald Trump strafrechtelijk moeten vervolgen. Dat was maandag de aanbeveling van een parlementaire onderzoekscommissie die zich heeft verdiept in de gebeurtenissen voor, tijdens en na de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021.

Naar het unanieme oordeel van de negenkoppige commissie heeft Trump, in samenwerking met anderen, doelbewust geprobeerd de vreedzame machtsoverdracht na de door hem verloren verkiezingen van 2020 te saboteren. Zijn aanhoudende leugens over verkiezingsfraude is volgens de commissie de kernreden voor de gewelddadige bestorming. Zij maakt het onderscheid tussen vier mogelijke gronden voor strafrechtelijke vervolging, waar volgens de commissie „ruim voldoende bewijs” voor is.

Lees ook Laatste akte in het drama ‘6 januari’: moet Trump worden vervolgd?

Voor hun poging tot wederrechtelijk beïnvloeden of verhinderen van een officiële procedure zou het ministerie Trump, advocaat John Eastman en anderen kunnen vervolgen. Hetzelfde geldt voor een „samenzwering om de VS te benadelen” en een „samenzwering om valse getuigenissen te produceren”.

De laatste grond voor aangifte, of referral, is volgens de commissie dat Trump de meute die het Capitool bestormde heeft „geholpen en gesteund”. Het wetsartikel dat daarbij werd aangehaald, stelt het „aanzetten tot, bijstaan van of helpen en steunen bij” een opstand strafbaar. De afgevaardigde die de aangiften presenteerde noemde daarbij niet ‘aanzetten tot een opstand’; kennelijk vond de commissie in de toespraak die Trump hield in de vroege middag van 6 januari („marcheer naar het Capitool”) geen juridisch houdbaar bewijs hiervoor.

Vier Republikeinse leden van het Huis van Afgevaardigden, onder wie Kevin McCarthy die op het punt staat de nieuwe voorzitter van het Huis te worden, kregen ook een referral van de commissie aan hun broek. Niet naar het ministerie van Justitie, hoewel zij wettig uitgebrachte dagvaardingen van de commissie om te komen getuigen hebben genegeerd, maar naar de ethische commissie van het Huis.

De commissie, die binnenkort ook haar eindrapport openbaar maakt, stelt met nadruk dat meer mensen bij de verschillende strafbare feiten rond 6 januari betrokken zijn. „Wij vertrouwen de opsporing van hen aan justitie toe.”

Het doorgeven van de bevindingen en aanbevelingen van de commissie aan het openbaar ministerie, betekent niet automatisch dat tegen de genoemde mensen strafrechtelijke vervolging zal worden ingesteld. Commissielid Adam Schiff zei na afloop tegen verslaggevers dat hij desondanks hoopt dat „de bewijzen die we hebben gevonden zeer serieus zullen worden genomen door het openbaar ministerie”.

De aangifte van de commissie zadelt minister van Justitie Merrick Garland, een Democraat, met een dilemma op. Als het OM besluit Trump niet te vervolgen, zal de buitenwacht wijzen op het dikke rapport vol bewijzen. Opent het OM wel een strafrechtelijk onderzoek tegen de oud-president, dan maakt de minister zich kwetsbaar voor het verwijt van politieke vervolging – nota bene van een Republikeinse presidentskandidaat.