Column | Netflix pest arme mensen

Je weet wat je kan verwachten, na het zien van de trailer voor realityprogramma Squid Game: The Challenge. Lange afleveringen vol langzame uitdagingen, bombastische muziek, en zielige verhalen over zieke honden, oma’s of kinderen die geholpen zouden zijn met het prijzengeld van 4,56 miljoen. En het wordt een belachelijk groot succes, dat ook.

Het lijkt wel alsof Netflix arme mensen wil pesten, met de Squid Game-spin-off. De originele serie uit 2021 was een commentaar op de armoedeverschillen in Zuid-Korea. De plot: honderden ‘financieel uitgedaagde’ mensen speelden levensbedreigende kinderspelletjes om miljoenen te winnen; allemaal voor het genot van een snoeverige, moreel leeggelopen elite. De crux: hoe erg is het met de wereld gesteld als men álles opoffert voor de kans op rijkdom?

Squid Game: The Challenge stript het origineel van moord en gooit 456 echte mensen in een pastelkleurige arena om te vechten voor rijkdom. Ziet Netflix niet hoe ironisch dit is? Dat een kritiek op een wereld die mensen slaven maakt van hun zucht naar zelfverrijking is omgevormd tot een programma waarin échte mensen alles doen om rijk te worden? Ziet Netflix niet dat het bedrijf nu de these van Squid Game eigenhandig bevestigt? Vast wel, maar kijken zullen we.

Natuurlijk: het originele Squid Game was ook geen meesterwerk. De systeemkritiek had de dikte van crêpepapier, de voornaamste functie was het rechtvaardigen van expliciet geweld. Als je écht keek, vond je niet meer dan een populistisch sentiment: een minachtende elite perst de gewone man af.

Ik maakte mij daar twee jaar geleden wel zorgen om. Heel de wereld was zo onder de indruk van Squid Game – het bleek wel erg makkelijk voor de 1 procent (Netflix) om zichzelf in het reine te filmen. Maar inmiddels verlang ik ernaar terug. Want het zal alleen maar vaker voorkomen, in de nabije toekomst.

De filmindustrie (met name Hollywood) wordt almaar gemakzuchtiger. Door de stakingen van scenaristen (afgelopen) en acteurs (nog gaande) in combinatie met inflatie worden grote productiehuizen nog risico-mijdender. En zoals de vorige staking in 2007 dat deed – destijds in combinatie met de kredietcrisis – zal dat ook nu leiden tot een explosie van gemakzuchtige reality-televisie. Dan heb je immers geen last van acteurs en scenaristen. Niet Squid Game, maar Squid Game: The Challenge is de toekomst.

Het wordt natuurlijk iets anders dan 16 jaar geleden. Zoals series als Squid Game zich via maatschappijkritiek excuseren voor doelloos geweld, moet reality-tv hun voyeurisme rechtvaardigen met een boodschap: zo is Temptation Island bedoeld om ‘aan relaties te werken’. Stipt Netflix met dating-serie The Circle de gevaren van de anonimiteit op internet aan. Onderzoekt Love is Blind of mensen écht alleen op innerlijk kunnen vallen. En analyseert Squid Game: The Challenge hoe ver mensen gaan voor geld. In de trailer wordt het al gezegd: „Mensen doen veel ergere dingen voor veel minder geld.” Trap er niet in.