Column | Afzijdigheid van het Westen speelt Hamas in de kaart

Deze column begint met een retweet van me, u weet, op het tegenwoordig zogeheten X, van een tweet van EU-buitenlandminister Josep Borrell met de volgende tekst: „Willekeurige aanvallen door Hamas veroorzaken ernstig lijden bij het Israëlische volk, vergroten de spanningen en ondermijnen Palestijnse belangen. Mijn solidariteit ligt bij Israël. Meer dan ooit is het noodzakelijk dat er gewerkt wordt aan houdbare vrede door vergrote inspanningen in het vredesproces in het Midden-Oosten.” Ik had er dit aan toegevoegd: „Als je naar de hele context kijkt – groeiende Israëlische repressie – is Hamas’ aanval niet zo willekeurig. Waar is Borrells solidariteit met de Palestijnse burgers?”

Dat heb ik geweten. Tot dinsdag meer dan 400.000 keer gezien, wat op zich niks zegt, maar ook honderden reacties waarvan de meeste negatief waarvan „naar mens” en „minderwaardig mens” nog de vriendelijkste waren. Ja, Twitterriool, maar in mijn redelijk afgebakende Midden-Oostenhoekje was ik dit niet gewend.

Ik kom er vandaag op terug maar niet van terug. Ik had in plaats van Borrells tweet tientallen andere kunnen gebruiken met een soortgelijke boodschap van totale Europese en Amerikaanse solidariteit met en steun voor Israël. Voor alle duidelijkheid: geen enkele context dan ook wettigt ooit het beestachtige geweld van Hamas van de afgelopen dagen dat een brede collectie van oorlogsmisdrijven omvat.

Na de Routekaart voor Vrede raakten de Palestijnen totaal uit internationaal zicht

Ik hoorde zondagavond in Op1 dat hierop geen „maar” mag volgen. Ik doe het toch, zoals dat ook de bedoeling van mijn retweet was. De ruim vier miljoen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever, en in Oost-Jeruzalem en de sinds 2007 op afstand bezette Gazastrook hebben inmiddels 56 jaar Israëlische onderdrukking te verduren. De laatste jaren zijn zij onder steeds zwaardere Israëlische druk komen te staan, met als resultaat groeiend geloof in geweld als oplossing en escalerend tegengeweld van leger en radicale kolonisten.

Met steun in de huidige extreem-nationalistische regering gaan kolonisten los op Palestijnse omwonenden in een succesvolle campagne om hun greep op bezet gebied te versterken; land van Israël immers. De éénstaatwerkelijkheid met de Palestijnen als zoveelsterangsburgers. Wat betreft de dichtbevolkte Gazastrook, die geldt als openlucht gevangenis, of ook wel als hel op aarde.

Lees ook: Wie zijn de leiders van Hamas, dat met bruut geweld de ‘zionistische bezetter’ wil verdrijven?

Er is een tijd geweest dat de internationale gemeenschap zich inspande om een oplossing te helpen vinden voor het conflict tussen Israël en de Palestijnen. President Bush sr. en zijn minister Baker met de vredesconferentie in Madrid in 1991; de akkoorden van Oslo in 1993 met de Israëlische premier Rabin en PLO-leider Arafat. In 2003 de Routekaart naar Vrede van het Kwartet, VS, EU, Rusland en VN, en daarna nog wat los gruis. De Palestijnen raakten daarna totaal uit zicht.

De Amerikaanse president Biden ging het er alleen nog om meer dan zijn voorganger Trump Arabische en islamitische landen ertoe te bewegen officiële relaties met Israël aan te knopen; dan komt alles vanzelf goed. Hoor premier Netanyahu vorige maand in de VN-Assemblee over de „monumentale verandering” die een Israëlisch-Saoedische normalisering voor het Midden-Oosten en de hele wereld zou betekenen. Hij zwaaide met kaarten waarop bezet Palestijns gebied naadloos in groot-Israël was geïncorporeerd. De Palestijnen letterlijk van de kaart geveegd.

Was Hamas’ aanval bedoeld om dit scenario te voorkomen? Samen met Iran? Misschien. Misschien ging het allereerst om extreem grof machtsvertoon. Mijn punt is dat Amerika en Europa juist nu wakker moeten worden. Hun afzijdigheid heeft Hamas’ overval mede mogelijk gemaakt. Hun plicht is nu niet blinde steun voor Israël maar te gaan werken aan een oplossing, om te voorkomen dat dit bloedbad alleen maar het eerste is van een nieuwe serie.

Carolien Roelants is Midden-Oostenexpert. Ze schrijft om de week een column.