Claudia de Breij weet politici als Kaag en Rutte geestig te typeren

Net als bij de vorige editie (‘pauperkabouter’) was er ook bij de oudejaarsconference van Claudia de Breij (47) een voorstel tot taalverrijking te horen. Ze stelde voor om ‘wopke’ – nu voornamelijk bekend als de voornaam van onze minister van Buitenlandse Zaken – te promoveren tot bijwoord. Betekenis: mwah. Te gebruiken wanneer je iets gevraagd wordt, maar je niet echt antwoord wil óf kan geven.

Een andere manier om bepaalde eigenschappen van CDA-minister Hoekstra te illustreren, vond De Breij in een vergelijking met een scholier die zich ter voorbereiding van zijn mondeling Nederlands heeft beperkt tot de verfilming van het boek dat hij eigenlijk had moeten lezen. Dan kan je weliswaar heel wat vragen beantwoorden, maar alles – antwoordlengte, gezichtsuitdrukking, gespannen schouders – verraadt dat er vooral niet al te lang doorgevraagd moet worden.

De Breij toonde zich in haar derde oudejaarsconference (eerder sloot ze het jaar af in 2016 en 2019) sterk in het vinden van dergelijke komische en tegelijkertijd zeer herkenbare voorbeelden, waarmee ze onze landsbestuurders kernachtig weet te typeren. Vooral knap is dat ze toch nog wist te verrassen met geestige observaties over veelbesproken politici, een genre waarbij al snel het gevaar bestaat om platgetreden paden te bewandelen.

Ook over Rutte en Kaag kwam De Breij tot een komisch-accurate analyse, door zich voor te stellen hoe een museumbezoek met deze twee zou verlopen. Bij Kaag zou ze zich vermoedelijk dom voelen, terwijl ze achter de D66-vicepremier aanhobbelt die dingen zegt als: „Ik heb de originele versie van dit schilderij nog in een paleis in Damascus zien hangen.” Met Rutte zou het er anders aan toe gaan, hij zou al bij de ingang voorstellen: „Zullen we maar gelijk lekker naar de museumwinkel gaan?” Het is een uiterst effectieve en bovendien grappige manier om te verbeelden waarom de een sympathiek maar niet altijd even geleerd over komt, terwijl dit voor de ander precies omgekeerd geldt.

Ongeschikt verklaard

En zo had De Breij al vroeg op de avond de leiders van de drie grootste regeringspartijen ongeschikt verklaard om een land te leiden. Dit gebrek aan leiderschap was ook verbeeld in het mooie decor, waarin we onder een onrustige hemel in woelige wateren een schip zagen drijven dat Nederland bleek voor te stellen: nog wel drijvend, dat was het goede nieuws, maar zonder kapitein. Tegen het einde van de voorstelling werd de metafoor nog uitgebreid met een leuk verhaal over Odysseus, van wie bijna drie millennia na zijn uitdagende boottocht vanaf Troje nog heel wat te leren viel. Het was niet het meest spannende gedeelte van de avond, maar vooruit: een ietwat sleetse vergelijking om de stand van het land mee te schetsen is ook een beetje een oudejaarsconferencetraditie.

De leiders van de drie grootste regeringspartijen verklaart ze ongeschikt om een land te leiden

De rest van de avond was prikkelender, de twaalfde voorstelling van De Breij is bijzonder goed gelukt. Het is knap hoe ze van tot in den treure besproken nieuws uit het afgelopen jaar toch nog iets origineels heeft weten te bakken. Zo kreeg Johan Derksen een beoordeling uit onverwachte hoek toen De Breij hem plots bestempelde als ‘radicale feminist’ (met zijn kaarsverhaal was er eindelijk eens een dader in plaats van een slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag aan het woord, aldus een sarcastische De Breij).

Grappig ook was de muzikale ‘battle’ tussen Glennis Grace en Lil’ Kleine, twee artiesten die in 2022 bewezen beiden over losse handjes te beschikken. De Breij blijkt ook iemand van mededogen, wanneer ze zich buigt over de betere kanten van Glennis Grace: niemand kan zo mooi het woord ‘achterklep’ zingen als zij. Haar imitatie is zeer geslaagd, net als een latere imitatie van Kate Bush, in een komisch nummer waarin ze demonstreert hoe ze probeerde om haar zoontje van zijn telefoon te ‘outfluencen’.

Prachtige liedjes

De Breij excelleerde in het vinden van een lekkere balans tussen lichte en zwaardere onderwerpen en vooral in het vinden van soepele overgangen hiertussen. Haar muzikale intermezzo’s waren hiervoor zeer functioneel, maar veel meer dan dat – De Breij had prachtige liedjes gemaakt. Ook een lied dat ze leende van de Groningse troubadour Ede Staal miste zijn effect niet: het lied troostte haar het afgelopen jaar op donkere momenten, nu troostte ze ons ermee het jaar uit.

In het bijzonder troostte ze de Groningers en jongeren, twee groepen die momenteel in gevecht zijn. De Groningers tegen een overheid die aardgas belangrijker vond (en vindt) dan de bewoners van het aardgasgebied, jongeren tegen de verwachtingen, met als gevolg veel mentale problemen. De waarde van troost zal verschillen per individu, maar erkenning van je problemen is belangrijk voor iedereen. Bij gebrek aan afdoende (financiële en morele) steun van een kapitein die Nederland momenteel niet heeft, stond De Breij op de laatste dag van het jaar aan het roer om haar steun uit te spreken. Dat deed ze mooi en oprecht: deze rol vervulde ze glansrijk.

Lees ook: Wat zijn de beste grappen over 2022?

Bekijk een overzicht van onze recensies over theater