Wagnerliefhebbers beleven een geweldig concertseizoen. Een nieuwe productie van Lohengrin – sterk Wagnerdebuut van chef Lorenzo Viotti – loopt tot en met 3 december bij De Nationale Opera. En in de NTR ZaterdagMatinee dirigeerde radiochef Karina Canellakis zaterdag haar eerste volledige uitvoering van Wagners Siegfried, derde deel uit vierluik Der Ring des Nibelungen. Dat de keuze viel op Siegfried, vertelde ze dit voorjaar in NRC, was pragmatisch: die was lang niet in de Matinee te horen geweest. Het eerste deel van de Ring – Das Rheingold – klonk vorig jaar onder leiding van Kent Nagano, die ook het tweede deel, Die Walküre, in maart zal dirigeren. Volop voer voor vergelijken dus.
Canellakis vindt het doodzonde dat haar Radio Filharmonisch Orkest zo zelden buiten Nederland komt en gelijk heeft ze. Omgekeerd ziet het buitenland het RFO wél staan. De recente Bartók-opname van het orkest met Canellakis, het eerste album samen, werd deze maand genomineerd voor een Grammy in de categorie ‘Best Orchestral Performance’. Dat predikaat was ook zaterdag direct weer invoelbaar: het RFO is een toporkest met een strijkerscorps van diep fluweel, geweldige blazers en overall een flexibiliteit en een sonoriteit om voor te buigen en van te smullen.
De in twee weken ingestudeerde opvoering van Siegfried, door 114 orkestmusici onder wie zes harpisten, en door acht grote zangers, klonk slechts één keer in een niet eens uitverkocht Concertgebouw. Dat is alleen maar (en dan nog alleen nipt) te verteren omdat de uitvoering terug te luisteren en bekijken is via Radio 4 en diverse online kanalen.
Bonbonnière
Zowel orkestraal als vocaal waren het vier geweldige uren. Casting director Christian Carlstedt engageerde als vervanger van de in september overleden Wagnerveteraan/tenor Stephen Gould de jonge Clay Hilley. Hilley afficheert zijn stem op zijn site „als een vleessnijder”. Hij bleek inderdaad een sensationele Wagnertenor en bewees dat een goede Siegfried valt of staat met de Siegfried. Het is Siegfried die urenlang in talrijke dialogen staat te zingen en het drama draagt, Siegfried die zowel heroïsch moet galmen als diepe tederheid moet realiseren. Hilley deed dat, eenmaal warm gezongen, allemaal. Daarbij beschikt hij ook nog over een theatrale uitstraling en maakte hij van de komische scènes met de woudvogel en de draak hoogtepunten. Eenzelfde wow-gevoel realiseerde karaktertenor Ya-Chung Huang als de boosaardige gnoom Mime: geestig en gemeen in zijn giecheltjes, helder en uitgesproken in de vele dialogen.
De bonbonnière aan mannenstemmen bood ook nog een fraaie Wanderer (Iain Paterson) en Tobias Kehrer als draak. Met zijn kelderbas zong Kehrer van achter het orkest door een metalen koker voor een optimaal drakeneffect: een scène met kippenvelkracht tot aan je kruin. Daniela Köhler, ook in Bayreuth de Brünnhilde afgelopen zomer, zong krachtig en overtuigend.
Specie
Karina Canellakis, „een bevlogen Wagneriaan”, toonde volle inzet en grote controle. Een lenige en intelligente behendigheid in het scheppen van helderheid en ritmische finesse vormt haar kracht: excellente uitvoeringen van o.a. Bartók en Janácek waren daarvan eerder al klinkend bewijs.
In haar Wagnerbenadering miste je soms wel wat: gloeiende sensualiteit (ook aan het slot) vrijheid, stretch ín en specie tússen de frases. Maar de Wagneriaanse gloed groeide per akte, met het drama mee. Het maakte benieuwd naar wat Canellakis in haar tiende Wagner allemaal zal weten te bereiken.
Lees ook Het Radio Filharmonisch Orkest moet meer vrijheid krijgen
