Boeing schikt voor 200 miljoen dollar met toezichthouder beurs

Vliegtuigfabrikant Boeing heeft een schikking van 200 miljoen dollar (205 miljoen euro) getroffen met de Amerikaanse toezichthouder voor de beurshandel. Oud-topman Dennis Muilenburg van Boeing gaat akkoord met een boete van 1 miljoen dollar. Dat heeft de Securities and Exchange Commission (SEC) donderdag bekendgemaakt.

Boeing wordt beschuldigd van het onjuist en onvolledig informeren van beleggers over de veiligheid van zijn 737 MAX-toestellen. Met de schikking koopt Boeing verdere vervolging door de SEC af.

De toezichthouder opende een onderzoek naar het Amerikaanse concern na twee dodelijke ongelukken met de 737 MAX in 2018 en 2019. Bij crashes in Indonesië en Ethiopië kwamen in totaal 346 mensen om het leven.

De SEC schrijft dat het beursgenoteerde bedrijf heeft gefaald in het verstrekken van eerlijke en waarheidsgetrouwe informatie met betrekking tot de beide ongelukken. Boeing en topman Muilenburg wisten volgens de toezichthouder dat er veiligheidsproblemen waren met de 737 MAX na de eerste crash in 2018. Toch verzekerden het bedrijf en de directeur het publiek dat het toestel „net zo veilig was als elk ander vliegtuig”.

Informatie achtergehouden

Na de tweede crash in 2019 bleef het concern bij deze mening, aldus de toezichthouder. Zo benadrukte Muilenburg in een presentatie voor investeerders en beursanalisten dat Boeing de correct procedure had gevolgd om de 737 MAX te laten certificeren. Elk nieuw vliegtuig moet worden goedgekeurd door de luchtvaartautoriteiten van landen waar het vliegt. Destijds wist de Boeing-top al – ook op schrift – dat het bedrijf cruciale veiligheidsinformatie had achtergehouden voor de luchtvaartautoriteiten.

Door het publiek en investeerders te misleiden probeerden Boeing en Muilenburg het geschonden image van de fabrikant te herstellen, „ondanks het feit dat zij op de hoogte waren van incorrecte informatie”. Boeing en Muilenburg benadrukken dat de schikking niet betekent dat zij de beschuldigingen ontkennen of toegeven.

Na onderzoek bleek dat beide ongelukken werden veroorzaakt door een probleem met een automatisch vliegcontrolesysteem. Dit Maneuvering Characteristics Augmentation System (MCAS) moest zorgen dat de 737 MAX stabiel zou blijven vliegen. In plaats daarvan zorgde foutieve informatie van een sensor dat de neus van beide verongelukte toestellen naar de grond werd gedrukt. De piloten bleken niet in staat om de automatische manoeuvre te corrigeren.

Crash in Javazee

In oktober 2018 crashte een 737 MAX-toestel van de Indonesische maatschappij Lion Air in de Javazee. En in maart 2019 drukte het MCAS een 737 MAX van Ethiopian Airlines vlak bij de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba met de neus in de grond.

Uit onderzoek in opdracht van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden bleek niet alleen het probleem met het computersysteem. Het rapport legde ook bloot hoe de Amerikaanse luchtvaarttoezichthouder Federal Aviation Authority (FAA) zich jarenlang had laten inpakken door medewerkers van Boeing. Extra training voor piloten die zouden vliegen met het MCAS was niet nodig, stelden medewerkers van Boeing tegen de FAA.

De schikking met de SEC – voor het misleiden van investeerders – is niet de enige rechtszaak na de crashes met de 737 MAX. Eerder trof Boeing onder meer een schikking van 2,5 miljard dollar (aan boetes en compensatie) met het Amerikaanse ministerie van Justitie en de FAA. Volgend jaar staan nog rechtszaken met nabestaanden van slachtoffers op het programma.

Na beide crashes hebben luchtvaartautoriteiten in de hele wereld de 737 MAX bijna twee jaar aan de grond gehouden. Dat Boeing zijn beoogde bestseller niet mocht verkopen heeft de fabrikant naar schatting 20 miljard dollar gekost. Inmiddels vliegt het toestel weer bijna overal.

Boeing wacht nu op certificering van twee nieuwe typen van de 737 MAX, een kleinere en een grotere variant van de eerste MAX. De Ierse budgetmaatschappij Ryanair wacht al maanden op de grotere 737 MAX-10. Als de certificering niet dit jaar is afgerond, vreest Boeing dat de FAA eist dat het bedrijf het ontwerp van de cockpit geheel vernieuwt.