De Syrische documentaire 5 Seasons of Revolution kan wel eens een van de belangrijkste films van deze tijd blijken te zijn. Om de gebeurtenissen waarvan verslag wordt gedaan: journaliste Lina (een pseudoniem) filmde in heel Syrië tussen 2011 en 2015, vanaf de protesten tegen president Bashar al-Assad tot de burgeroorlog en het internationale conflict die tot op heden voortduren. In 2015 besluit ze na een lange gevangenisstraf het land te verlaten.
Maar ook de manier waarop de film tot stand kwam, maakt het een bijzonder document. Syrië houdt internationale journalisten buiten de deur en dit insider-verslag van het werk van journalisten en activisten in de vriendengroep van Lina (die in de film verschillende identiteiten aanneemt) bevat beelden die niet eerder te zien waren en die met gevaar voor eigen leven zijn gemaakt.
Documentairemakers als Laura Poitras, Diana El Jeiroudi en Orwa Nyrabia (tevens artistiek directeur van IDFA) verbonden zich als producent aan het project, waardoor Lina de film uiteindelijk in het buitenland kon voltooien. Ook geven ze een stem van vertrouwen mee. Dat vertrouwen is door de gebruikte technieken om de veiligheid en de identiteit van de activisten en journalisten te beschermen extra belangrijk.
Lees ook een interview met ‘Lina’, de regisseur van ‘5 Seasons of a Revolution’
Lina zette namelijk niet alleen beproefde methodes in als het vervagen van gezichten, maar maakte ook gebruik van deepfaketechnologieën om nieuwe gezichten te creëren. Dat gebeurde op deze schaal alleen eerder in Welcome to Chechnya, een documentaire over een netwerk van activisten dat mensen van de lhbtq+-gemeenschap in de Russische deelrepubliek Tsjetsjenië in veiligheid brengt door ze het land uit te smokkelen.
5 Seasons of Revolution verhoudt zich door het gebruik van nieuwe technologie ook tot de formele en ethische dimensies van het documentairemaken zelf. De verhalen en situaties zijn echt, de gezichten hebben een masker gekregen. Dat zegt ook iets over de manier waarop mensen in Syrië elke dag een masker moeten opzetten om te overleven. En over hoe we gezichten nodig hebben om ons in elkaar te herkennen.
