Bij deze invasie heb je geluk en bluf nodig

Oorlogen ontvouwen zich op verschillende schalen. Soms is oorlog grote pijlen en gearceerde gebieden op een kaart. Soms is oorlog twee soldaten in een ijskoud schuttersputje. En soms is oorlog tussen heggenstruikjes kruipen, boerderijen veroveren en riviertjes oversteken, zoals in het bordspel Undaunted: Normandy, voor twee spelers.

In Undaunted: Normandy doen we de invasie van Normandië in Noord-Frankrijk dunnetjes over. Het is de zomer van ’44 en de geallieerden rukken op. De een speelt de Amerikanen, de ander de Duitsers.

Het strijdtoneel bestaat uit tegels. Op die tegels staan een bos, die ene goed beschermde boerderij en het gevaarlijke open veld afgebeeld. De soldatengroepen bewegen als fiches over die tegels heen. Vaak is de opdracht om specifieke tegels te veroveren.

Maar er is ook een strijd om de kaarten. In je trekstapel zitten kaarten die soldaten, bevelhebbers, mortierartillerie en scherpschutters voorstellen. Maar er zitten ook mistkaarten in: mispoeskaarten zonder functie.

Elke beurt trek je vier kaarten. Die heb je nodig om eenheden op het slagveld aan te sturen. Wil je een soldaat verplaatsen? Dan moet je de bijbehorende kaart spelen. Wil je een eenheid laten vuren, verkennen, versterken? Kaart nodig. Je moet dus niet alleen fiches en tegels in de gaten houden, maar ook de algehele staat van je trekstapel bewaken. Wie weinig verkenners inzet, zal verdwalen in de mistkaarten.

Het venijnige is dat je één van je vier getrokken kaarten aan het begin van je beurt moet inzetten om te bepalen wie die beurt als eerste gaat. Die kaart is daarna verloren. Het is een hels dilemma. Zet je vol in met de krachtige sergeant (waarde 9) om het initiatief sowieso te behouden? Of speel je een mistkaart (waarde 1), zodat je de sergeant op het slagveld kan gebruiken? Er is niets zo frustrerend om met een 8 van een 9 te verliezen.

Ook óp het slagveld zijn bluf en geluk nodig. Bij een voltreffer mag je één kaart van de getroffen eenheid uit de trekstapel óf hand van je tegenstander verwijderen. Als je de hand weet te raken, heb je dubbel geluk. Eenheid verzwakt én de beurt van de tegenstander gefrustreerd! Voelt dat oneerlijk? Ja. Gemeen? Ook wel. Maar ja, oorlog. Alle kaarten bevatten unieke illustraties mét namen. Als er een soldaat sneuvelt is dat dus niet zomaar een soldaat, het is een Dieter Phol of een Paul Miller die het loodje legt.

Een potje Undaunted is intens, spannend en precies kort genoeg. Is er dan niets op Undaunted aan te merken? Ja, het contrast tussen het feldgraue groen van de Duitsers en het legergroen van de Amerikanen had beter gekund. Maar dat is het enige.

Het gaat inmiddels zo goed met de Undaunted-formule, dat na Undaunted: Normandy uit 2019 ook al een Undaunted: North Africa verscheen en Undaunted: Stalingrad op komst is.

Op zaterdag 26 november verschijnt een NRC-bijlage over spelletjes.