Bij de kringloopwinkel wordt de betaalbare kleding weggekaapt door modemeisjes

De jongste editie van de Amsterdamse modeweek was een feest van stijlen en kleuren. Wat ook opviel: upcycling, het hergebruiken van oude items en materialen, is echt ‘een ding’. Dat verbaast niet in een tijd waarin duurzaam denken en doen de nieuwe lifestyle lijkt te zijn. Compleet met kreten als ‘preloved’, ‘pre-used’ en ‘pre-owned’ die welhaast gemeengoed zijn geworden.

Voor niet-insiders: met voornoemde termen wordt tweede-, derde, of zoveelstehandskleding aangeduid. Items die ook vaak onder de noemer ‘vintage’ worden geschaard. Dat is vaak onterecht, want daarvan is pas sprake als een kledingstuk 20 of 25 jaar oud is, zo schijnt. Hoe het ook zij: het dragen van niet-nieuwe kleding heeft de laatste jaren een opmars gemaakt.

Modebladen en influencers promoten het dragen ervan; lokale en nationale overheden lanceren campagnes met hetzelfde oogmerk en waar ooit werd gepronkt met ‘het nieuwste van het nieuwste’ is het nu welhaast een sport om een ‘oud’ doch trendy stuk te ‘hunten’ – voor weinig welteverstaan. Fantastisch natuurlijk, maar er zit ergens iets scheef.

Dat realiseerde ik me toen ik een vriendin sprak – een dame voor wie het leven een struggle is waar zij zich nochtans vrouwhaftig doorheen weet te slaan. Ze ziet er altijd uit om door een ringetje te halen. Met dank aan de tweedehandswinkels waar ze sinds jaar en dag haar kleding koopt. Niet omdat het een trend is, maar puur uit noodzaak, want ze heeft een miniem bedrag om van te leven.

Tijdens een van onze tweewekelijkse koffie-afspraken beklaagde ze zich over het verschraalde aanbod in de winkels die ze doorgaans bezoekt en over de items in de hippere tweedehandsboetieks, die ze zich vaak niet kan veroorloven. Zelfs bij de kringloopwinkel, nu ‘circulair warenhuis’, wordt de mooie en betaalbare kleding weggekaapt door modemeisjes van uiteenlopende leeftijden en genders.

‘Helemaal hot’

In feite zou je hier kunnen spreken van gentrificatie. Een term die doorgaans wordt gebruikt in relatie tot oude wijken of stadsdelen die als onaantrekkelijk worden beschouwd. Totdat ze worden overgenomen door kapitaalkrachtige (jonge) mensen, waarna de huizen onbetaalbaar worden voor de oorspronkelijke bewoners. Met pre-loved fashion lijkt het, wrang genoeg, eenzelfde kant op te gaan. De afleggertjes waar ooit massaal de neus voor werd opgehaald zijn nu ‘vintage vondsten’ en ‘helemaal hot’. Daardoor worden ze duurder en gaandeweg onbetaalbaar voor degenen die hier van oudsher op aangewezen waren. Hen rest uiteindelijk niets anders dan goedkope fast fashion, die uiteindelijk duurkoop zal blijken te zijn. En dan moeten ze ook nog eens dealen met onbegrip en afwijzing vanwege de ‘niet verantwoorde’ keuze die ze maken.

Maar groen doen kost poen. Dat moge duidelijk zijn. Er is een groeiende groep mensen die wel duurzaam wil, maar dat niet kan. Is tweedehands kleding straks alleen maar voor the happy few? Hoe gaan we dit voorkomen? Door minder en bewuster te shoppen, ook als het gaat om kleren met een tweede of derde leven? Vragen waar we bij stil moeten staan. En ja, het antwoord valt lastig te geven.