Arrestatie om leveren microchips aan Rusland

Een 55-jarige man uit het oosten van het land is 27 september aangehouden omdat hij goederen aan Rusland zou hebben geleverd voor militaire doeleinden. Dat maakte de fiscale opsporingsdienst FIOD vrijdag bekend. De man heeft de Nederlandse en de Russische nationaliteit. Hij wordt verdacht van het overtreden van de Sanctiewet.

De FIOD spoorde de man op nadat een bank melding had gedaan bij de Financial Intelligence Unit (FIU). Zowel de douane als Europol werkten aan het onderzoek mee. Na de arrestatie werd beslag gelegd op de bankrekeningen en handelsvoorraad van de man, die nog altijd vast zit.

Het leveren van goederen aan Rusland is strijdig met de handelsbeperkingen. Die vallen onder het sanctiepakket dat de EU tegen Rusland heeft aangenomen vanwege de oorlog in Oekraïne. De FIOD vermoedt dat de man onder meer chips heeft geleverd aan Russische bedrijven. Microchips, waar in Rusland een groot tekort aan is, kunnen worden gebruikt om wapens te produceren. Begin september bleek de Russische krijgsmacht te kampen met munitietekorten.

De arrestatie van de Nederlander bewijst dat justitie steeds intensiever jacht maakt op overtreders van de sanctiewetgeving. Er lopen nu dertien strafrechtelijke onderzoeken naar mogelijke overtreders, aldus een justitiewoordvoerder na berichtgeving van het FD. Om wat voor overtredingen het gaat en wie de verdachten zijn, wil de woordvoerder niet zeggen. Volgens het FD zijn de verdachten mogelijk betrokken bij het transport van goederen die op de Europese zwarte lijst zijn geplaatst, waaronder vaartuigen en hout.

Russische panden Amsterdam

Zeker niet alle overtreders van de sanctiewetgeving zijn al bij justitie in beeld. Uit onderzoek van NRC en de Groene Amsterdammer bleek deze week dat miljardair Arkadi Volozj – oprichter van de Russische zoekmachine Yandex – nog altijd een pand in Amsterdam bezit, ondanks dat hij al sinds juni op de sanctielijst staat. Finland bevroor de bezittingen van Volozj in dat land wel.

In Nederland wist hij de sanctieregels te omzeilen, door zijn huis in Amsterdam-Zuid op naam te zetten van een vennootschap op de Britse Maagdeneilanden. Minister Wopke Hoeksta (Buitenlandse Zaken, CDA) meldde deze zomer nog aan de Tweede Kamer dat de Nederlandse vastgoedmarkt „nauwelijks interessant” was voor Russische gesanctioneerden. Onder de sancties is nog op geen enkel pand beslag gelegd door de Nederlandse overheid.

De Europese sanctielijst werd deze week opnieuw uitgebreid. In het achtste sanctiepakket, dat de Europese Unie donderdag aannam, is een reeks nieuwe im- en exportverboden opgenomen. Zo is het vanaf nu ook verboden om vliegtuigonderdelen, halfgeleiders en transistoren naar Rusland te exporteren, omdat die het Russische leger ten goede kunnen komen. Ook het leveren van architectuur- en ingenieursdiensten, IT-adviesdiensten en juridische adviesdiensten aan Rusland mag niet meer. Europeanen mogen ook geen zitting meer nemen in het bestuur van Russische staatsbedrijven.

Andersom mogen Europeanen en Europese bedrijven veel producten uit Rusland niet meer importeren: onder meer staalproducten, papier en plastic, edelmetalen, cosmetica en sigaretten staan op de zwarte lijst. Tegelijk werd een nieuwe groep Russen aan de Europese sanctielijst toegevoegd, onder wie legerfunctionarissen en betrokkenen bij de schijnreferenda in het oosten van Oekraïne.