Amsterdam Fashion Week: kritiek op vervuilende influencers en een vleugje seks

‘Ik denk dat ik dertigduizend kledingstukken bezit”, zegt Kim Kardashian blij in de camera. Beelden tonen eindeloze rijen kledingrekken in een reusachtige loods. „Ik ben benieuwd hoe mijn kledingstijl hierna gaat evolueren”, voegt ze er verheugd aan toe.

De korte film in de stijl van een TikTok-video, gemaakt door de Nederlandse modeontwerper Ronald van der Kemp, verspringt naar beelden van influencers die voor de camera dozen uitpakken met daarin spotgoedkope, zeer vervuilend geproduceerde kleding afkomstig van de Chinese webshop Shein. Weer verspringt de camera: dit keer naar de Atacama-woestijn in Chili, waar tonnen kleding uit het Westen gedumpt worden, vaak niet één keer gedragen.

„De boel staat in brand en iedereen kijkt de andere kant op”, zegt Van der Kemp over zijn keuze om tijdens de Amsterdam Fashion Week, die afgelopen week werd gehouden, een maatschappijkritische korte film te vertonen in bioscoop Tuschinski – voor aanvang deelde hij popcorn uit.

„Waarom zegt een Kim Kardashian niet: dit is mijn kledingarchief, maak daarvan wat nieuws voor me?”, zegt Van der Kemp, die uitsluitend mode maakt van restmaterialen en oude kledingstukken.

Upcycling, zoals dit heet, was de rode draad van de modeweek, die naast zes shows bestond uit performances en panelgesprekken. Het lijkt voor de hand liggend: jonge Nederlandse ontwerpers blinken simpelweg uit in duurzame mode. Maar het thema was geen bewuste keuze, zegt Danie Bles, creatief directeur en eigenaar van Amsterdam Fashion Week. „Onszelf klein maken als land is nergens voor nodig.”

Hoe draagbaar upcycling-mode is, was te zien bij de openingsshow van 1/OFF Paris van de Nederlandse ontwerper Renée van Wijngaarden (31), in een grote loods in het voormalige havengebied van Amsterdam-Noord. Denim, tafelkleden, sjaals en pakken: elk deel van de collectie werd gemaakt van designervintage uit een bepaalde categorie en leek geïnspireerd door de vroege jaren 2000 – de stijl die door de modieuze voorhoede is herontdekt. Er waren modellen in jeans met dubbele bovenrand of parelmoeren laagje; een lila mannenblouse, met de knopen aan de achterkant; een jurk met grote sleep, gemaakt van zijden sjaals. Mannelijke modellen droegen afgeknipte ‘bodies’ en vrouwen oversized colberts.

De show van 1/OFF Paris. Klik op de foto’s voor het volledige formaat.

Mysterieuze jetsetters

Nog een show waar upcycling een hoofdrol speelde, was die van collectief Martan. In art-decohotel Amrâth bij het Centraal Station leidden ‘bellboys’ de aanwezigen door het gebouw, waar de modellen – met rolkoffers – als mysterieuze jetsetters doorheen liepen – passend bij de zomer waarin de pandemie voor het eerst écht even naar de achtergrond was verdwenen. Hoogtepunt was een zaal waar op een meterslange met zand en riet bedekte tafel – formaat staatsbanket – drie modellen een tableau vivant van een dromerige, broeierige zomerdag vormden.

De show van Martan. Klik op de foto’s voor het volledige formaat.

„Onze kleding is gemaakt van afgekeurd hotellinnen”, vertelde ontwerper Diek Pothoven, die vorig jaar de styling deed van het Songfestival, na afloop. „We hebben ons laten inspireren door het interieur en de geschiedenis van dit hotel, dat bij de bouw het meest imposante kantoorgebouw van Amsterdam moest worden. Mensen kochten hier tickets voor de Holland-Amerikalijn.” In de collecties werden bijvoorbeeld scheepstouwen en zeesterachtige vormen verwerkt.

Een andere spectaculaire locatie was het depot van Museum Boijmans Van Beuningen, waarvoor de Amsterdamse modekaravaan richting Rotterdam trok. In de omgekeerde koepel met spiegelgevel werd in het atrium de collectie gepresenteerd van het nieuwe vrouwenlabel Francon. De modellen liepen over steile trappen heen en weer tussen twee verdiepingen. „In onze collecties ligt de nadruk niet op de seizoenen, maar op architectuur”, zei medeoprichter May Kaan na afloop over de moderne, minimalistische collectie – denk aan een getailleerd jasje waarvan de rijen knopen niet recht naar beneden lopen, maar naar de zijkanten, vloeiend de vorm van de heupen volgend.

De show van Francon. Klik op de foto’s voor het volledige formaat:

Op de duurste grond van Nederland, de Amsterdamse Zuidas, toonde couturehuis Natan (geliefd bij onder anderen koningin Máxima) de nieuwe collectie in het atrium van ‘The Valley’, het door MVRDV ontworpen gebouw met op de gevel tuinen van Piet Oudolf. Die collectie , gemaakt in Brusselse ateliers onder leiding van hoofdontwerper Edouard Vermeulen, bestond onder meer uit avondjurken met een A-lijn, oversized rokken en vrolijk gekleurde broekpakken.

Twee van de grootste namen uit de recente Nederlandse modegeschiedenis debuteerden pas dit jaar op Amsterdam Fashion Week: ontwerpers Viktor & Rolf. Zij organiseerden voor de aanwezige journalisten een fietstocht langs hun vijf favoriete plekken in de binnenstad waar delen van de huidige Viktor & Rolf-collecties stonden opgesteld in onder meer een chique bloemenzaak in de Jordaan en een etalage vlak bij de peeskamertjes van de Wallen.

Bij de laatste stop van de tour, een zaal in vijfsterrenhotel De l’Europe, waren Viktor Horsting en Rolf Snoeren zelf aanwezig, in een zaal waar acht jurken uit de bruidscouture stonden opgesteld. „Welkom in ons winkeltje”, grapte Horsting. „Parijs is ons thuis, wat modeshows betreft. Maar dit jaar doen we mee om de Nederlandse mode te steunen”, voegde hij eraan toe. „Toen wij begonnen bestonden er geen platformen om als jonge ontwerper je mode te tonen.” „Met deze tour wilden we iets luchtigs en ludieks neerzetten”, zei Snoeren. Ook Viktor & Rolf doen aan upcycling in de collecties, of gebruiken plantaardige stoffen. Zo , was bij een van de laatste stops een pak te zien van ‘krokodillenleer’ van polyester, dat met ruches en wijde pijpen verwees naar Prince-achtige jarentachtigromantiek.

Ruimte voor performance was er ook op de kelderverdieping van betaalbedrijf Adyen aan het Rokin, waar Claes Iversen een dag eerder een coutureshow gaf met kleurige, bloemige jurken, geïnspireerd op ‘verkleedkisten’ en met verwijzingen naar de jaren zestig en zeventig. Daar gaf ontwerper Darwin Winklaar een optreden als popster en rapper. (Vorig jaar won Winklaar de Lichting, een prijs voor best afgestudeerd modetalent.) De rauwe, energieke show was voor Winklaar bedoeld als afrekening met het „trauma” van opgroeien in de Arubaanse machocultuur, vertelde hij na afloop.

Stripperpaal en bananenpak

Ook was er aandacht voor de relatie tussen mode en seks, wat goed paste bij ‘Summer of Love’, de eerste in jaren zonder coronabeperkingen. In sekstheater Moulin Rouge organiseerde upcyclingontwerper Duran Lantink een avond in samenwerking met schoenenontwerper Steve Madden. Sowieso had Lantink een goede modeweek – Beyoncé droeg een van zijn gouden jassen bij haar nieuwe campagne voor juwelenhuis Tiffany & Co. Onder anderen de Spaanse cult-dj en kunstenares Virgen María danste aan een stripperpaal, in een cyborgachtige outfit met door ledlampjes verlichte hakken en een muilkorf; model en kunstenaar Christian Yav zong een lied op stiletto’s en de Braziliaans-Nederlandse dj LYZZA trad op verkleed als banaan.

Ook bij de Lichting, de wedstrijd waarin tien afgestudeerden van modeacademies hun werk mogen laten zien, was er veel plezier en humor te zien. Zo maakte Pablo Salvador Willemars een op NS geïnspireerde collectie met daarin een jurk met opdruk van de drukte voor een intercity tijdens de spits. Winnaar van de prijs (10.000 euro) was Ruben Jurriën, die meeliep in zijn eigen energieke show en met een vrolijke draai de catwalk betrad „Ik moest wel! Deze kleding moet in beweging”, zei hij na afloop over zijn vrolijke, wijdvallende ‘anti-pakken’, met bijvoorbeeld een shirt met daar in horizontale stropdassen verwerkt, een hybride overhemd-jurk met grote rode strik en een beige krijtstreeppak met cape – hij liet zich inspireren door superhelden. Jurriëns kleding is met een ingenieus systeem verstelbaar naar alle maten, van XS naar 3XL, omdat hij zichzelf „als grote jongen vaak vergeten voelt” in de modewereld. Van het prijzengeld is hij van plan een eigen merk op te zetten. „Mode is het leukste als mensen er deel van kunnen zijn.”