N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Duurder Leven De prijzen stijgen, of het nu gaat over energie, benzine of levensmiddelen. Leven wordt rap duurder. Welke gevolgen heeft dat voor mensen?
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/09/data87336076-861c34.png|//images.nrc.nl/iwHwf5_pGFzAEh1BGugoJBu-Ka0=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/09/data87336076-861c34.png)
Illustratie Stella Smienk
Fortuna (57), die niet met haar achternaam in de krant wil, werkte haar hele leven in het onderwijs in Alkmaar, tot vorig jaar. Ze is 100 procent afgekeurd en leeft nu van een WIA-uitkering. Die bedraagt 70 procent van haar oude loon; van de 2.800 euro netto per maand is ongeveer 800 euro af gegaan. Ze was liever, veel liever, blijven werken.
Haar volwassen zoon is een paar jaar geleden de deur uit gegaan en Fortuna is gescheiden. Daardoor is het volgens haar makkelijker haar bestedingsgedrag aan te passen aan de nieuwe, hoge prijzen. „Als ik nog kinderen in huis zou hebben, die steeds de ijskast leegeten of lang douchen, zou ik het moeilijker vinden.”
Een paar maanden geleden kocht Fortuna een elektrische fiets – ze had anderhalf jaar gewacht tot ze een geschikte aanbieding vond. Het is een uitkomst, vertelt ze. Alles doet ze nu per fiets, een auto heeft ze niet. „Zo’n fiets is uiteindelijk veel goedkoper dan de auto, en het is heerlijk.”
Als ze de deur uit gaat, al is het maar voor een boodschap, zet Fortuna de hoofdschakelaar uit. Om stroom te besparen. Alles, behalve de koel- en vrieskast, gaat dan uit. Liet ze de afwasmachine voorheen nog wel eens draaien als er weinig in zat, nu wacht ze tot hij helemaal vol is. „En dan heb ik nog geluk omdat ik mijn stroomtarief, toevallig vlak voor de oorlog in Oekraïne begon, had vastgelegd voor drie jaar.”
De prijzen in de supermarkt zijn het afgelopen half jaar fors gestegen en Fortuna merkt dat. Ze spelt de Vomar-folder en de Bonus-folder voor aanbiedingen. „Drie dozen waspoeder, plus drie gratis? Hup! Ik koop dat.” Ze kookt meestal voor drie dagen: „Dat scheelt gaskosten én ingrediënten. Ik had weleens groenten die bedierven. Nu koop ik minder groenten, zodat het precies uitkomt.” Ze verkoopt ook steeds meer spullen via Marktplaats.
De rente op de hypotheek van haar koophuis staat nog vijf jaar vast. „Daarna zal hij wel omhooggaan. Ik ben Dagobert Duck niet, dus ik blijf op koopjes letten en zal zuinig moeten leven.”
